18 Haziran 2025 - Çarşamba
  • Ana Sayfa
  • Künye
  • İletişim
Sık Kullanılanlara Ekle
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Ana Sayfa Makaleler

Görünmez Bir El Bizi Kontrol Ediyor !

Modern toplumların en belirgin özelliği bürokrasi denilen şeyin yönetimde etkin olmasıdır. Max Weber’in tespit ettiği kadarıyla kişilerin değil kurumların konuşulduğu, isimlerin değil makamların yönettiği bir modern toplumda insanın özgürlüğünden bahsetmek mümkün müdür?

Yazar: Bünyamin ZERAN
8 Şubat 2019
Kategori: Makaleler, Venhar Özel
0 0
2
Görünmez Bir El Bizi Kontrol Ediyor !
PaylaşTweetleWhatsapp ile GönderE-posta Gönder

Adam Smith’in görünmez el teorisi meşhurdur. Piyasayı dengeleyen gizli bir güç vardır der. Modern toplumların içinde sadece iktisadi piyasayı düzenleyen bir el yok aynı zaman da sosyal ve kültürel hayatı da denetleyen ve dengeleyen gizli bir güçten bahsetmek mümkün. Modern toplumların en belirgin özelliği bürokrasi denilen şeyin yönetimde etkin olmasıdır. Max Weber’in tespit ettiği kadarıyla kişilerin değil kurumların konuşulduğu, isimlerin değil makamların yönettiği bir modern toplumda insanın özgürlüğünden bahsetmek mümkün müdür? Üstelik özgürlük üzerine bu kadar naraların atıldığı bir yüzyılda özgürlüğü bu denli kısıtlayan başka yönetimler olmuş mudur?

Modern toplum her ne kadar demokrasi, insan hakları, laiklik gibi bir takım argümanlarla toplumlara ve bireylere geniş bir özgürlük alanı sunduğunu iddia etse de bürokrasi mekanizmasıyla herkesi sıkı bir denetime altına alarak nefes almasını güçleştirir. Kamuya açık alanlara kamera konulması, AVM ve cadde dükkanların güvenlik kameraları ile denetlenmesi, internet ve cep telefonları üzerinden bireylerin ve kurumların gözetim altında tutulması ve bireyin yatak odasına kadar gözetleme yaparak mahremiyetin ihlali modern toplumun eseridir. Tüm bunlar yapılırken dahi toplumun yararı gözetilerek yapıldığı iddia edilir. Oysa toplumları suça teşvik edecek, sapkınlığa teşvik edecek her türlü oluşumun da önü açılır. Yasalar toplumsal ahlakı bozan kişi ya da kurumları genelde okşayıcı nitelikte olduğu için suç işlemek önemsiz bir hal alır. Bunun ispatı bu kadar denetime rağmen suçların tüm cinslerinde fahiş bir artışın kayıtlara geçmesidir. Öyleyse toplumu ve bireyi suçtan alıkoyacak şey sıkı denetimden daha çok başka şeylerdir. İşte tam burada liberalizm yahut kapitalizm diyelim devreye girer. Çünkü kapitalizm yalnızca piyasayı ekonomik açıdan dengelemek için yoktur. Aksine o piyasanın kapitalist kurallar içinde işleyebilmesi için sosyal ve kültürel alanın da bu minvalde düzenlenmesini şart koşar. Demokrasi ve laiklik dediğimiz olgu tam burada bireyin ve toplumların kalbine bıçak gibi sokulur.

Doğu dinlerine veya İslam’a baktığımızda tüketimin israf boyutuna ulaşmasına kötü gözle bakar oysa kapitalizm sınırsız tüketimden beslenerek kendini ihya eder. Her şeyi doyumsuzca tüketen insan yaratılmalıdır ki onun hazlarından yeni bir piyasa oluşturmak mümkün olsun. Mesela cinsellik konusunda doyumsuzluk oluşturulmalıdır ki bireylerin cinsel hazlarından faydalanarak yeni bir sinema sektörü, erotik ürünlerin pazarlandığı geniş alanlar ve fuhşun yaygınlaştırılarak insan bedeninin dahi satılabildiği ve karı yüksek bir sektör ayakta tutulabilsin. İslam buna fuhşiyat der ve önünü kapatır. Demokratik bir toplumda fuhşun önünü kapatmak için yapılan her türlü davranış birey özgürlüğüne müdahale olarak algılanır ve bunu yapanlar hakkında yasal işlem yapılır. Son dönemlerde okullara kadar giren cinsiyet ayrımcılığına karşı geliştirilen müfredat buna örnektir. Demokratik düzen burada yalnızca şuna dikkat eder yaptığınız ne menem şey olursa olsun modern devletin denetimine tabi olmalıdır yani merdiven altı çalışmak yasak der. Çünkü vergi alarak ondan payını ister.

Tüketimde doyumsuzluk arzular. Çünkü insan tükettikçe yeni mamuller devreye girer. Tüketimde aslolan tüketilen ürünün işlevinden ziyade tüketilen ürünün kişiye sağladığı prestijdir. O vakit ürünün modeli, rengi, boyutu ve markası devreye girer. İnsanın toplumda prestijini sürekli artıracak ürünler her yıl hatta her ay yeniden üretilerek kısa süre önce üretilen ve işe yaramasına rağmen her ürün çöp olur. Doğa katlolmuş, çöp yığınları çoğalmış kimsenin umurunda olan bir şey değildir. İnsanın prestij kaygısından dolayı daha fazla çalışması gerekerek daha fazla mesailer yüzünden köleleşmiş, insanın ailesine harcayacağı süre azaldığı için aileler mutsuz ve umutsuz olarak parçalanmış kimsenin umurunda değildir. Çünkü aslolan prestijli bir yaşamdır ki bunu da sağlayan tek şey herkesin senin üzerinde gördüğü metadan başka bir şey değildir. Ahlak, maneviyat artık geçmişin tozlu sayfalarında kalan bir anıdan ibarettir. İslam insanın kıymetini belirleyen şeyin metalar olmadığını, salih ameller olduğunu anlatmaya başladığında yine demokrasinin gazabına uğrarsınız. Çünkü kapitalizmi ayakta tutacak olan sınırsız tüketim anlayışını yok ediyorsunuzdur. En azla yetinen bir topluma bir şey satamazsınız, pazarlayamazsınız. Çünkü insanın kıymetini takvalı oluşunda arar. Takva dediğimiz şey kişinin her alanda Allah’ı hayatın merkezine koyarak adım atması demektir. Piyasaya bağlı olmayan direk Allah’a bağlı olan bir kul prestijini de Allah’ın katında arayacaktır. Hal böyle olunca da bunca üretilen mallar alıcısından yoksun olacaktır.

Demokratik yönetimler bireyin eğitimini asla özel kurumlara, derneklere, vakıflara ve gönüllü birtakım kişi ve kuruluşlara vermez. Ancak bir şartla verir ki o da müfredatını ve içeriğini kendi belirleyeceği bir eğitim olması şartıyla… Neden böyle yapar? Çünkü kapitalist düzeni inşa edecek bir yol haritasından saptıracak her türlü eğitime karşı olmak zorundadır. Burada laiklik ilkesi devreye girer. Herkes her dine inanabilir ancak piyasaya olumsuz müdahalede bulunabilecek bir din bunun dışındadır. Dolayısıyla dini kurumlar mercek altına alınır ve hepsinin piyasa dinine iman etmesi salık koşulur. Eğer ki kişi ya da kişiler veyahut kurumlar İslam örneğinde olduğu gibi Allah’ın halis dinini anlatmaya kalkacak olursa bu durum piyasayı bozacağından din özgürlüğünün ihlali, halkı kin ve öfkeye teşvik suçlamasıyla kontrol altına alınmaya çalışılır. Ama hiçbir zaman piyasa dininden bahsedilmez vurgu hep tek yeri işaret eder. O da din, vicdan özgürlüğü ve bireysel özgürlüklerin ihlali! Ama bu perdenin arkasında yatan şey ise kapitalist baronların kazançlarının korunması yatar. Bunu koruyacak en etkili mekanizma ise modern toplumlarda bürokrasidir.

Bürokrasi öyle enteresan bir olgudur ki muhatap bulamazsınız karşınızda. Herkes devleti işaret eder ama devlet soyut bir canavar (Leviathan) olarak karşınızda durur. Ahlaki ve dini duygularınızla alakalı olarak yürürlükte olan bir yasadan şikayet edecek olsanız o yasa ile ilgili şikayet ettiğiniz birimdeki insanların çoğu da sizin gibi şikayetçidir o konuda. Dini hassasiyetinizden dolayı iyiliği emr ve kötülükten sakındırmak üzere bir kuruluş oluştursanız ya da kişisel davet yapsanız bu durumda piyasa dinine hakaretten ve kontrol dışına çıkmak suretiyle uyarılabilir yahut cezalandırılabilirsiniz. Sizi sorguya çekenler de, denetlemeye gelenler de hassasiyet sahibi insanlardır. Aslında çoğunluk olarak herkes dindardır! Ama yasalar din dışıdır. Bu durum nasıl olur diye sorsanız mevzuatlar, yönetmelikler ve yasalar devreye girer. Peki bu kadar insanın dindar olduğunu iddia ettiği bir toplulukta yasalar niçin dindar değildir? Herkes yasaları, yasaları yapanlar dünya gerçeklerini, gelişen piyasaları, büyüyen ekonomileri gerekçe göstererek bu devranı yürütme derdine düşerler. İsmet Özel’in tabiriyle “alışılmışın ortalamasını tutturarak yaşarlar”. Foucault buna normalleşmek diyor. Herkes normalleşene kadar piyasada soyut bir canavar üzerimize abanır durur. Sahi sizce de piyasada bizi kontrol eden, denetleyen, dengeleyen, normalleştiren bir güç yok mu?!!!

Çok Yorumlanan 2

  1. Devrik Lider says:
    6 sene önce

    Modern toplumun insanoğlunu nasıl bozmaya çalıştığını, insanoğlunun gönüllü kirlenmeye razı ettiğini örneklerle ve İslamın bakış açısıyla anlattığınız yazınızı çok beğendim. Allah ecrinizi versin.

    Cevapla
  2. Seven says:
    6 sene önce

    Selam, başlığınızı okuduğumda (görünmez bir el bizi kontrol ediyor) diye ilgimi cekip makalenizi okumak icin vakit ayırıp, bu açıdan böyle bir konuya ışık tutmuş olmanız beni gerçekten çok memnun etti.
    Bende devrik beyin yorumda söylediği gibi duadan başka size ne verebilirim… RABBİM ECRİNiZİ VERSİN 😉

    Cevapla

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

VENHAR YAZARLARI

Ahmet DURMUŞ
Ahmet DURMUŞ

İslamsız Bayram Ruhsuz Kadavraya Benzer!

Yakup DÖĞER
Yakup DÖĞER

Modern Siyasete Meşruiyet Arayışları

Mehmed DURMUŞ
Mehmed DURMUŞ

'Makul Olmak' Kazandırır

Bünyamin ZERAN
Bünyamin ZERAN

Yine Yeniden ve Hep Bir Umutla Yaşamak

Mehmet Akif COŞKUN
Mehmet Akif COŞKUN

İp Gergin, Cambaz da

Şükrü HÜSEYİNOĞLU
Şükrü HÜSEYİNOĞLU

Gazze Ulusal Sınırların Kurbanıdır

Faruk KARAASLAN
Faruk KARAASLAN

Çeç

Erdal BAYRAKTAR
Erdal BAYRAKTAR

Teyakkuz Hali

Yazarın Diğer Yazıları

  • Yine Yeniden ve Hep Bir Umutla Yaşamak
    19 Mayıs 2025
  • Yaşamak Yüklü Kelimeler
    15 Nisan 2025
  • Mehmet Kantar’ın Ardından Rahmetle
    27 Mart 2025
  • Ya Eyyühel Müzzemmil
    23 Nisan 2024
  • Sahip Çıkılası Kelimelere Tutunulmalı
    14 Mart 2024
  • Ben Filistinim
    18 Kasım 2023
  • Hayal İle Kurgu Arasında
    18 Haziran 2023
  • Çok Okunan
  • Çok Yorumlanan
  • Son Eklenen
“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

21 Şubat 2020
Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

19 Ekim 2018
Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

7 Aralık 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

30 Kasım 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Yenilendik !

Yenilendik !

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

“Yükselen Aslan Operasyonu” Kimlerin Sonunu Getirebilir?

“Yükselen Aslan Operasyonu” Kimlerin Sonunu Getirebilir?

17 Haziran 2025
İran’ın Yanında Olunmazsa “Sıra Bize Gelecek”

İran’ın Yanında Olunmazsa “Sıra Bize Gelecek”

16 Haziran 2025
HAMAS’a ve İran’a Sahip Çıkmalıydık!

HAMAS’a ve İran’a Sahip Çıkmalıydık!

15 Haziran 2025
Prof. Dr. İhsan Toker Bu Hafta Sonu İktibas’ta

Prof. Dr. İhsan Toker Bu Hafta Sonu İktibas’ta

13 Haziran 2025

Çeşitli ulusal/uluslararası basın yayın organlarından Müslümanlar’ın gündemini ilgilendirebilecek haberler iktibas eden ve Kur’an merkezli tevhidi bir din algısı oluşturabilmek için çeşitli makale, kavram, kıssa, video ve fotoğraf yayınlayan ve Nebevi bir duruş sergileme gayesinde olan bir web sitesidir.

Bizlere yönelteceğiniz eleştirilere açığız. Ancak alıntıladığımız her içerikteki düşünceye tam manasıyla katılmadan da yayımladığımız olmaktadır. Bu konuda anlayışınıza sığınırız…

Kategoriler

  • Venhar Yorum
  • Venhar Makaleler
  • Ne Okunur?
  • Ne İzlenir?
  • Kavramlar
  • Venhar Röportajlar
  • Öncü Şahsiyetler
  • Süreli İslami Yayınlar
  • Alıntı Söyleşi
  • Alıntı Makale
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Etkinlikler
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular

Yazarlar

  • Abdi KEÇELİ
  • Ahmet ALTINOK
  • Ahmet DURMUŞ
  • Arif BOTAN
  • Bünyamin ZERAN
  • Celal SANCAR
  • Dilek BUZ
  • Erdal BAYRAKTAR
  • Erdem ZERAN
  • Hasan BAKIRCI
  • Mehmed DURMUŞ
  • Mehmet Akif ÇOŞKUN
  • Sabri AYDIN
  • Şükrü HÜSEYİNOĞLU
  • Yakup DÖĞER

E-Posta Listemize Kaydolun!

E-Posta listemize kaydolarak öne çıkan makaleleri sürekli olarak takip edebilirsiniz.

*Lütfen gerçek hesaplar giriniz.

  • Ana Sayfa
  • Her Güne Bir Ayet
  • Yazarlarımız
  • Venhar Yorum Haber
  • Küçük Müslümanlar
  • Alıntılar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Tavsiyelerimiz Var
  • Kavramlar
  • Röportajlar
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular
  • Künye
  • İletişim

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Hoşgeldiniz!

Hesabınıza aşağıdaki bölümden giriş yapabilirsiniz

Şifremi unuttum?

Şifrenizi kurtarın

Şifrenizi sıfırlamak için kullanıcı adı veya e-posta adresinizi girin.

Giriş

Add New Playlist