11 Temmuz 2025 - Cuma
  • Ana Sayfa
  • Künye
  • İletişim
Sık Kullanılanlara Ekle
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Ana Sayfa İslam Dünyası İran

İran’ın füze gücü ve Ortadoğu’da güç dengesi

Marmara Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü’nden Ersin Güngördü, Tahran’ın kritik hamleleri üzerinden Ortadoğu’ya ilişkin değerlendirmede bulunuyor.

Yazar: Venhar Haber
18 Nisan 2019
Kategori: İran
0 0
0
İran’ın füze gücü ve Ortadoğu’da güç dengesi
PaylaşTweetleWhatsapp ile GönderE-posta Gönder

ABD liderliğinde gerçekleşen “Yüzyılın Anlaşması” sözgelimi “Ortadoğu Barış Projesi” aktörleriden olan Suudi Arabistan, bugünlerde dünya gündemini hayli meşgul etmekte. Tuzdan arındırma ve elektrik enerjisi üretimi için ABD ile nükleer işbirliği talep eden Suudi Arabistan’ın nükleer destek arayışları, bölge reelpolitiği gereği; İran’ı bir hayli kızdırıyor. Öte yandan geçtiğimiz gün, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Başkanı Yukiya Amano, nükleer faaliyetlerinin barışçıl olduğundan emin olmak maksadıyla ilk nükleer reaktör için yılın sonuna kadar Suudi Arabistan’dan nükleer koruma güvencesi vermesini  istedi.

TAHRAN’IN YENİ OYUNCAKLARI

İran Ulusal Güvenlik Konseyi sekreteri Ali Şamşani; geçtiğimiz ay Suudi Arabistan’ın tüm dünyayı olmasa da bölgeyi tehlikeli potansiyel bir krize sürükleyebilecek faaliyetler içerisinde olduğunu vurgulayarak konuya tepkisini dile getirmişti. İran Devrimi’nin 40. Yıl kutlamaları nedeniyle, şubat ayında gösteri alanında yeni füzelerini tanıtan İran, bu kez de sahneye bin 350 km menzilli seyir füzesi Huzeyfe’yi çıkarmıştı. 4 Şubat’ta ise, Avrupa Birliği İran’la ilgili ortak bir açıklama yaparak, rejimin füze geliştirmesinden duyulan ortak rahatsızlığı dile getirmişti. Füze Teknolojisi Kontrol Anlaşması’na (MTRC) taraf olmayan İran’ın Hatem el Enbiya Merkez Komutanı Gholam Ali Rashid ise, tepkiler karşısında, geliştirilen füze teknolojisinin, güç dengesi gereği, Suudi Arabistan gibi düşmanca güçleri dengelemek maksadı taşıdığını açıklamıştı. Tabii bu açıklamada, ya da menzil artırımı olacak müstakbel potansiyel füze üretim faaliyetlerinde Suudi yönetiminin nükleer arayışlarının payının aşikar olduğu görülüyor. Şubat ayında İran’ın ürettiğini açıkladığı 2.000 km (orta) menzilli “Deflüz” balistik füzesinden sonra ise, ABD’nin İsrail’e Yüksek İrtifa Bölge Hava Savunma (THAAD) adlı Amerikan balistik füze savunma sistemi  konuşlandırması tesadüf olmamalı.

Balistik füzelerle karşılaştırıldığında alçak irtifada, yörünge altında kalarak yol kateden karadan karaya seyir füzelerinin radarlar tarafından tespiti daha zordur. Ayrıca seyir füzeleri, fırlatılmadan önce hedefe yaklaşarak aradaki kilometre farkını azaltabilirler. Sumar füzesi’nin bir türevi olan Huzeyfe’nin boyu ise neredeyse Sumar’ın iki katı büyüklüğünde. İkisi de kamyondan fırlatılmak üzere tasarlansa da, bu füzeler teorik olarak deniz altı ve nakliye gemilerinden de fırlatılabilirler. Dolayısı ile bu füzelerin İran’a mürettebatlarının kendilerini tespit edilmeden taşıyacağı varsayılan bir senaryoda, ikinci veya hatta ilk vuruş kabiliyetini vermesi de muhtemel. Böylece 1000 km üzeri menzilli füzeler İran’ın Suudi Arabistan (Riyad ve füze savunma bölgeleri dahil) ve Kuzey İsrail içerisindeki daha derin hedefleri tehdit etmesini sağlayacak. Eğer İran, Irak ya da Hizbullah kanalı ile füzeleri Suriye’ye taşıdıysa, teorik olarak Suudi Arabistan’daki çok daha fazla hedefe ve İsrail’in tamamına ulaşabilir.  Dolayısıyla, Trump’ın Golan kararı zamanlaması gözden kaçmamalı. Tahran yönetiminin Suudi Arabistan’ın nükleer silah geliştirme kapasitesini artırdığını iddia etmesi, gelişmeleri yakından takip ettiğine işaret ediyor. Eğer böyle ise, Ortadoğu’yu, belki de dünyayı, nükleer silah ve füze kapasitelerinin yarıştığı, yeni,  riskli ve uzun vadeli bir proliferasyon süreci bekliyor olabilir.

TARİHTE GÜÇ İTTİFAKLARI

Uluslararası ilişkiler teorilerinden realizm, devletlerin güç kapasitelerini artırmaları gerektiğini, uluslar arası sistemin yapısının hiyerarşik olduğunu, devletlerin de insanlar gibi kötü yaradılışlı habis varlıklar olduğunu söylemektedir. Bu teori gereği, devletlerin kendilerinden başka dostları yoktur. Çünkü Thomas Hobbes’ın altını çizdiği gibi “insan insanın kurdu” ise, “devletler de devletlerin kurdudur”. Uluslararası örgütlerin idealist, iyimser hedeflerine güven olmaz. Devletler, gerektiği yerde ortak düşmana karşı “güç dengesi” oluşturmak için, birbirleri ile ittifak yapmalıdır. Tarihte de bunun sayısız örnekleri vardır. Peloponez Savaşı (MÖ 431-404) Yunan yarım adasında, Persler’e karşı oluşturulmuş Attik Delos Deniz Birliği üyeleri olan Sparta ve müttefiklerinin yine aynı organizasyonda yer alan ve kendi bölgelerinde güçlenen Atina’ya karşı açtığı, güç dengesi oluşturma teorisini en ilkel ve basit hali ile anlatan bir savaştır. Ortak düşmana karşı savaşan bu birlikler, kolektif tehdidin (Persler) ortadan kalkması ile birlikte birbirleri ile savaşmaya başlamışlardır. Hatta, bu savaş sonucunda, Atina medeniyetinin, 200 yıl geriye gittiğini söyleyen tarihçiler vardır. Kadeş Savaşı da, aynı sebepten ötürü çıkmıştır. Mısır firavunu Suriye’yi ele geçirmek isteyince, Anadolu’daki Hitit kralı tehlikeyi sezmiş ve güçlenmesini istemediği Mısır’a savaş açmıştır. Bu savaş sonunda da tarihteki ilk yazılı anlaşma olarak bildiğimiz (M.Ö 1274) Kadeş Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşmanın bir sebebi de, Hititler ve Mısırlar kendi aralarında savaşırken, bu kez de ortada biten Asurlu’ların Ön Asya’da güçlenerek kendilerine yeni bir tehdit oluşturacaklarını düşünmeleridir..

Sosyal psikoloji alanında, tanınmış ünlü Türk bilim adamı Muzaffer Şerif’in “Robbers Cave Deneyi” de, Gerçekçi Çatışma Teorisi’ni açıklarken; aynı sonuca ulaşmıştır. Bir adadaki rakip oyuncular, yarışmalarla sürdürülen rekabet günlerinde birbirlerinden nefret ederken, ortak kullanılan su kaynağının bozulması gibi “kolektif bir sorun” rakip/düşmanları birleştirerek dost yapmıştır. Hatta, bu formatın bugün Survivor’ yarışmasına ilham verdiği de söylenmektedir…

‘TEHDİT DENGESİ TEORİSİ’

Güç dengesi, oluşturmanın farklı modelleri vardır. Örneğin güçsüz devlerin güçlü olanın peşine takıldığı bandwagoning bunlardan biridir. Mesela, Demokrat Parti’li yıllarda, Türkiye’nin Güney Kore’ye destek birlikleri göndererek NATO üyeliği elde etmeye çalışması, Kafkaslar’daki, Sovyet tehdidine karşı akıllıca  düşünülmüş bir bandwagoning (peşine takılma) stratejisidir…

The Origins of Alliances adlı kitabında 1955-1979 yılları arasında Ortadoğu’da kurulan savunmacı ittifaklardan hareketle “tehdit dengesi” kavramını literature kazandıran Walt, dönemin iki kutuplu küresel sisteminin Ortadoğu’ya olan etkisi ışığında devletlerin tehditlerle mücadele stratejilerine değinmiştir. Bu noktadan hareketle Walt, Ortadoğu da esasında, devletlerin “peşine takılma” (bandwagoning) stratejisinden ziyade dengeleme (balancing) stratejisi izlemeye meyilli olduğunu vurgulamaktadır. Yani Walt’a göre Ortadoğu’da “güç dengesi” ve  “peşine takılma stratejisi”nden ziyade, “tehdit dengesi” vardır. Bu bölge, tehditlere göre hareket eder….

ABD, geçen gün tarihinde ilk kez bir devletin resmi ordusu olan, İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun, yabancı terör örgütleri listesine eklendiğini duyurdu. Tabii bu karara derhâl bölgedeki üç önemli devletten destek geldi. Bahreyn, Suudi Arabistan (Dış İşleri temsilcisi) ve İsrail  (Netanyahu)…

İran’ın her ne kadar uydu çalışmaları için ürettiğini duyurmasına rağmen, nükleer başlıkla desteklenebilir füze çalışmalarını sürdüreceğini ilan etmesi ve buna karşılık olarak ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı’nı (CENTCOM) terör örgütleri listesine alması bölgedeki tansiyona yoğunluk kattı. Eğer Waltz, teorisinde haklı ise, Suriye ve Yemen iç savaşlarında da İran ile tamamen farklı taraflarda yer alan Suudi Arabistan’ın ilerleyen günlerde dinî kimliklerinin ötesinde, İsrial ile ortak düşman İran’a karşı örtük ya da açık bir güvenlik ittifakına girmesi, oldukça olağan görünüyor…

Tabii İran’a düşen ise, müttefik arayışı…

Karar

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

VENHAR YAZARLARI

Bünyamin ZERAN
Bünyamin ZERAN

Düşüncenin Girdabında Üç Şehir Metaforu

Mehmed DURMUŞ
Mehmed DURMUŞ

Demokrasiye Can Verenler -Beşir Atalay Okuması-

Ahmet DURMUŞ
Ahmet DURMUŞ

İslamsız Bayram Ruhsuz Kadavraya Benzer!

Yakup DÖĞER
Yakup DÖĞER

Modern Siyasete Meşruiyet Arayışları

Mehmet Akif COŞKUN
Mehmet Akif COŞKUN

İp Gergin, Cambaz da

Şükrü HÜSEYİNOĞLU
Şükrü HÜSEYİNOĞLU

Gazze Ulusal Sınırların Kurbanıdır

Faruk KARAASLAN
Faruk KARAASLAN

Çeç

Erdal BAYRAKTAR
Erdal BAYRAKTAR

Teyakkuz Hali

Yazarın Diğer Yazıları

  • Mezhepçiliğin Müslümanlara Getirisi İzzet Değil, Sadece Zillet
    8 Temmuz 2025
  • İklim Kanunu ve Küresel Isınma: Faturayı Kime Yazalım?
    8 Temmuz 2025
  • Mezhepçilik Fitnesi
    4 Temmuz 2025
  • İktibas: Seni de Vururlar İsrail!
    1 Temmuz 2025
  • Hicri Yılbaşı: Hicret, Cahiliyyeden Akidevi Hicretle Başlar
    29 Haziran 2025
  • Yukarı Mezopotamya Günlüğü
    27 Haziran 2025
  • Prof. Dr. İhsan Toker: Muhafazakarlaşma Problemli Bir Başlık
    26 Haziran 2025
  • Çok Okunan
  • Çok Yorumlanan
  • Son Eklenen
“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

21 Şubat 2020
Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

19 Ekim 2018
Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

7 Aralık 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

30 Kasım 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Yenilendik !

Yenilendik !

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

İfsat Her Yerde

Mezhepçiliğin Müslümanlara Getirisi İzzet Değil, Sadece Zillet

8 Temmuz 2025
İklim Kanunu ve Küresel Isınma: Faturayı Kime Yazalım?

İklim Kanunu ve Küresel Isınma: Faturayı Kime Yazalım?

8 Temmuz 2025
Düşüncenin Girdabında Üç Şehir Metaforu

Düşüncenin Girdabında Üç Şehir Metaforu

4 Temmuz 2025
Mezhepçilik Fitnesi

Mezhepçilik Fitnesi

4 Temmuz 2025

Çeşitli ulusal/uluslararası basın yayın organlarından Müslümanlar’ın gündemini ilgilendirebilecek haberler iktibas eden ve Kur’an merkezli tevhidi bir din algısı oluşturabilmek için çeşitli makale, kavram, kıssa, video ve fotoğraf yayınlayan ve Nebevi bir duruş sergileme gayesinde olan bir web sitesidir.

Bizlere yönelteceğiniz eleştirilere açığız. Ancak alıntıladığımız her içerikteki düşünceye tam manasıyla katılmadan da yayımladığımız olmaktadır. Bu konuda anlayışınıza sığınırız…

Kategoriler

  • Venhar Yorum
  • Venhar Makaleler
  • Ne Okunur?
  • Ne İzlenir?
  • Kavramlar
  • Venhar Röportajlar
  • Öncü Şahsiyetler
  • Süreli İslami Yayınlar
  • Alıntı Söyleşi
  • Alıntı Makale
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Etkinlikler
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular

Yazarlar

  • Abdi KEÇELİ
  • Ahmet ALTINOK
  • Ahmet DURMUŞ
  • Arif BOTAN
  • Bünyamin ZERAN
  • Celal SANCAR
  • Dilek BUZ
  • Erdal BAYRAKTAR
  • Erdem ZERAN
  • Hasan BAKIRCI
  • Mehmed DURMUŞ
  • Mehmet Akif ÇOŞKUN
  • Sabri AYDIN
  • Şükrü HÜSEYİNOĞLU
  • Yakup DÖĞER

E-Posta Listemize Kaydolun!

E-Posta listemize kaydolarak öne çıkan makaleleri sürekli olarak takip edebilirsiniz.

*Lütfen gerçek hesaplar giriniz.

  • Ana Sayfa
  • Her Güne Bir Ayet
  • Yazarlarımız
  • Venhar Yorum Haber
  • Küçük Müslümanlar
  • Alıntılar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Tavsiyelerimiz Var
  • Kavramlar
  • Röportajlar
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular
  • Künye
  • İletişim

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Hoşgeldiniz!

Hesabınıza aşağıdaki bölümden giriş yapabilirsiniz

Şifremi unuttum?

Şifrenizi kurtarın

Şifrenizi sıfırlamak için kullanıcı adı veya e-posta adresinizi girin.

Giriş

Add New Playlist