Endonezya’da bulunan büyük İslami cemaatlerin Çin’den aldıkları mali destek nedeniyle Doğu Türkistan’da Uygur Türklerini hedef alan insan hakları ihlallerine sessiz kaldığı öne sürüldü. Bu cemaatlerin, öğrenci bursları ve çeşitli yardım kuruluşlarına Pekin’den maddi destek sağladığı iddia edildi.
Endonezya merkezli düşünce kuruluşu IPAC (the Institute for Policy Analysis of Conflict), tarafından hazırlanan raporda, Jakarta yönetiminin Doğu Türkistan’daki uygulamalara sessiz kalması ve İslami cemaatlerin tutumları mercek altına alındı.
IPAC yayımladığı raporda, dünyanın en kalabalık Müslüman nüfusunun bulunduğu Asya ülkesinde, Çin’in Müslümanları sistematik olarak baskı altında tutmasına hükümetin hiç tepki vermediğine dikkati çekiyor.
20 Haziran tarihli rapor, Endonezya yönetimi tarafından, “Çin’in uygulamalarının ayrılıkçı Uygurlara karşı meşru bir yöntem” olarak görüldüğüne işaret ediyor.
“Endonezya’nın Uygur Meselesine İlişkin Sessizliğini Anlatmak” başlıklı raporda, “Endonezyalılar Çin’in, toplu gözaltıların güvenlik için gerekli olduğuna dair açıklamalarına inanıyor” ifadeleri yer alıyor.
‘Endonezyalı İslami cemaatler insan hakları örgütlerinin raporlarına inanmıyor’
Çin, Endonezya’nın en büyük ticaret ortağı ve en büyük ikinci yatırımcısı durumunda. Ancak Jakarta’nın Pekin’e karşı sessiz kalmasının asıl sebebi ekonomik faktörler değil.
IPAC’a göre bu sessizliğin ardındaki en önemli etkenlerin başında, ülkedeki İslami cemaatlerin bazılarının Uygur meselesini Çin-ABD iktidar mücadelesinde bir Amerikan propagandası olarak görmesi geliyor.
Ayrıca rapor dini grupların, uluslararası insan hakları örgütlerinin yayımladığı raporlara güvenmediğini ya da şüpheyle yaklaştığını kaydediyor.
Bunun yanı sıra Endonezya’da nisan ayındaki başkanlık seçimlerinde bu meselenin iç siyaset malzemesi olarak kullanıldığına vurgu yapıyor.
Dini grupların liderlerinin Pekin yönetiminin yürüttüğü kamu diplomasisi kapsamında yaptığı davetleri kabul ederek bölgeye gittikleri aktarılıyor.
Cemaat liderlerinin Doğu Türkistan’a düzenlenen önceden planlı ziyaret sırasında Çinli görevlilerin kendilerine anlattıklarından ikna olduklarının gözlendiğine atıfta bulunuluyor.
Cemaat lideri Danarto: Kamplar harika, kursiyerler mesleki eğitim alıyor
Nahdlatul Ulema (NU) ve Muhammediyah isimli iki dini grubun temsilcilerinin Doğu Türkistan’da inşa edilen toplama kamplarına götürüldüğü ve aslında buraların sadece ‘yeniden eğitim kampı’ olduğuna ikna edildiklerine işaret edilen raporda, cemaat liderlerinin daha sonra düzenledikleri basın toplantılarında kullandıkları ifadelere yer veriliyor.
NU heyeti lideri Robikin Emha’nın düzenlediği basın toplantısında Doğu Türkistan’da toplama kampları ya da gözaltı merkezlerinin bulunmadığını söylediği, ayrıca bölgede mesleki eğitim yoluyla da radikalleşmenin önüne geçilmeye çalışıldığı, kendilerinin de bu uygulamayı onayladıkları açıklaması yer alıyor.
Çin’den mali destek
Benzeri açıklamaların Muhammediyah cemaati lideri Agung Danarto’dan da geldiği ve toplama kamplarından övgüyle söz ettiği ifade edildi.
Danarto’nun toplama kamplarıyla ilgili şu sözleri yer verildi:
“Kamplar harika, orada öğrencilere yaşam becerileri gibi eğitimler veriliyor. Kursiyerler ziraat, restoran işletmeciliği, yemek pişirme ve tamircilik dersleri alıyorlar.”
Bu cemaatlerin Çin’den çeşitli şekillerde mali destek aldığının altı çizilen IPAC raporunda, Doğu Türkistan ile ilgili Endoezya hükümetine tepki gösteren dini grupların hiçbirinin temsilcisinin Çin yönetimince bölgeye davet edilmediğine vurgu yapılıyor.
Raporda ayrıca bu cemaatlerin Çin’le burslu öğrenci anlaşmaları yaptığı ve kendilerine bağlı çeşitli yardım kuruluşlarına doğrudan mali destek sağladığı da aktarıldı.
Euronews
