4 Aralık 2023 - Pazartesi
  • Ana Sayfa
  • Künye
  • İletişim
Sık Kullanılanlara Ekle
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Ana Sayfa Türkiye Aktüel

İnsanın Beşinci Zindanı Sosyal Beğeni!

Bilişim çağını göremeyen Şeriati, insanın hapsolduğu zindanları dört ile sınırlandırmıştı; fakat modern zamanlarda insanoğlunun mücadele etmek zorunda kaldığı ve onun davranışlarını, düşüncelerini şekillendiren çok sayıda yeni zindan doğuyordu. Sosyal Beğeni Zindanı da bunlardan sadece biri.

Yazar: Venhar Haber
16 Haziran 2020
Kategori: Aktüel
0 0
0
İnsanın Beşinci Zindanı Sosyal Beğeni!
PaylaşTweetleWhatsapp ile GönderE-posta Gönder

İnsanın Beşinci Zindanı

 

Ali Şeriati, ‘İnsanın Dört Zindanı’ isimli kitabında (daha doğrusu 1970 yılında yaptığı konuşmasında) insanoğlunun içine hapsolduğu ve tüm davranışlarını şekillendirdiği 4 olgudan bahseder.

Şeriati bunlara doğa, tarih, toplum ve benlik zindanları demiş ve bunları etkileyici bir üslupla açıklamıştır.

Şeriati; tabiat, tarih ve toplum zindanlarından bilimin gücüyle kurtulabildiğimizi söyleyerek, insanın en tehlikeli ve çetin zindanının ise benlik zindanı olduğunu ifade etmiştir.

İranlı sosyolog, ilk üç zindandan kurtulmanın daha kolay olduğunu, benlik zindanından ise ancak aşkın bir güçle azade olabileceğimizi söylüyordu.

Bilişim çağını göremeyen Şeriati, insanın hapsolduğu zindanları dört ile sınırlandırmıştı; fakat modern zamanlarda insanoğlunun mücadele etmek zorunda kaldığı ve onun davranışlarını, düşüncelerini şekillendiren çok sayıda yeni zindan doğuyordu.

Sosyal Beğeni Zindanı da bunlardan sadece biri.

Benlik zindanı kadar sert ve baş edilmesi zor bir zindan olmasa da bu zindan da bir o kadar mücadelesi çetin ve hayatımızın her aşamasını şekillendiren bir olgu olma yolunda ilerliyor.

Black Mirror dizisi bu yeni hastalığı bir bölümünde çok güzel işlemişti.

Nosedive-.jpg
Netflix’te yayımlanan Black Mirror dizisinin Nosedive bölümünde sosyal beğeni puanlama sistemi işlenmişti

Nosedive isimli bölümde, insanlar çevresindeki kişilerden sanal beğeniler alabilmek için hiç olmadıkları kişilermiş gibi davranmak zorunda kalıyor, gülmek istemedikleri halde gülüyor, beğenmek istemedikleri halde beğeniyordular.

Bu beğeniler sayesinde puan toplayan insanlar, bu puanlar ile sosyal bir konum elde ediyor ve yaşadıkları çevrede bazı ayrıcalıklara sahip oluyordular.

Çin’in “Sosyal Puanlama Sistemi”ne de çok benzeyen Nosedive’deki tek fark, puanlamanın devlet yerine toplumdaki fertler tarafından yapılmasıydı.

Bilişim çağında yaşayan insan da bilim kurgu filmlerinden çıkmış insan modeliyle her geçen gün daha da benzeşiyor.

Bazen devletler bizi puanlıyor, bazen de bizler birbirimizi puanlıyoruz.

Öyle bir zindanın içine hapsolmuş vaziyetteyiz ki sahte davranışlar, sahte düşünceler kazanıyor, olmadığımız insanlarmışız gibi görünmeye başlıyoruz.

Bazen bir filozof, bazen bir tarihçi, bazen de siyaset bilimi uzmanı oluyoruz.

Mutlu olmamamıza rağmen mutlu gibi görünüyor, sadece dikkat çekmek için melankolik davranıyoruz.

Ünlüler gibi giyiniyor, dizi kahramanları gibi pozlar veriyoruz. Ve bunların tek sebebi dikkat çekip daha fazla beğeni almak.

En nihayetinde sosyal beğeni sayımız davranışlarımızı tümden şekillendiren bir unsur haline geliyor.

Üstelik bu işi artık bilimsel metotlarla yapıyoruz. İstatistiklerden faydalanıyor, en çok hangi paylaşımımız beğeni ve retweet almışsa artık o doğrultuda içerikler paylaşıyoruz.

Hangi saatlerde insanlar daha aktifse o saatlerde aktif olmaya çalışıyoruz.

Bir diğer otokontrol mekanizmamız ise takipçi sayımız.

Takipçi kaybetme korkusu ciddi bir olgu haline gelirken, bu korku bazı insanlarda inanılmaz boyutlara ulaşmış durumda.

Özellikle yüksek takipçili kişiler, bir süre sonra bütün fikirlerini kendini takip eden kişilerin düşünce dünyası üzerine kurmaya başlıyorlar.

Artık sadece belli bir grubu mutlu etmek için konuşuyor, onlar gibi düşünüyor ve onlar gibi davranmaya başlıyorlar.

Aksi bir durumda ise ciddi bir linçe maruz kalıp tekrar aynı davranışı göstermemek için gayret ediyorlar.

Takipçiler de takibi geri çekme gibi tehditlerle, takip ettikleri kişiyi kontrol altına almaya uğraşıyorlar.

Böylelikle sosyal medya tam anlamıyla havuç-sopa politikasının egemen olduğu bir alan haline geliyor.

Pittsburgh Üniversitesi tarafından 2013 yılında yapılan bir araştırma, belli bir takipçi seviyesine ulaşan kullanıcıların bu durumu korumak ve yanlış tweetler atıp takipçi kaybetmemek için daha özenli davranarak pasif bir profil çizmeye başladığını göstermişti.

Yani bir süre sonra tüm davranış ve düşüncelerimizi takipçilerimizin beğenileri ve alkışları üzerine inşa etmeye başlıyorduk.

Artık bizim neye inandığımızın bir önemi kalmamıştır. Tek önemli şey ne kadar like ve retweet alacağımız ve kitlemizi kızdırmamaktır.

Tüm bunlar bir araya gelince de gerçek kişiler bir anda sanal kişiliklere, gerçek fikirler de sanal ve sadece alkış toplamak için hazırlanmış fikirlere dönüşüyor.

Ve kendimizi içinden çıkılması güç bir zindanın içine hapsetmeye başlıyoruz. Paylaşımlarımız gibi karakterimiz de kurgu birer karakter halini alıyor.

Çünkü artık kişiliğimizi istediğimiz gibi inşa edebileceğimiz kişisel profillerimiz bulunuyor. Artık herkes çok daha güzel, çok daha bilgili ve çok daha ahlaklı bireyler haline geliyor.

Mesela son günlerde eşine hem fiziki hem de psikolojik şiddet uygulayan ünlü bir sunucunun, kadına şiddet konusunda ateşli savunular yapan tweetlerinin ortaya çıkması buna verilebilecek en güzel örneklerden biri.

Eşini döven, fakat kadın dövmenin iğrençliğini anlatan bireyler. Aslında süreç kurgunun da ötesine geçiyor. Sanal dünya hayatın kendisi olmaya başlıyor.

Ağ toplumu kuramının sahibi İspanyol sosyolog Manuel Castells, günümüzde sanal bir gerçeklikten bahsedilemeyeceğini, sanalın gerçek haline geldiğini söyleyerek durumun ciddiyetini çok iyi ifade ediyordu.

Böylelikle gerçeklik anlamını yitirmeye başlıyor ve simüle bir evrende yaratılan her bilgi doğruymuş gibi algılanıyor ve sanal doğrular reel doğrularmış gibi muamele görüyordu.

Ve kısa sürede bunlar hipergerçek bir görünüm kazanıyordu.

Örneğin sosyal medya deneyi yapmak için Tripadvisor’da açılan The Shed isimli restoranın İngiltere’nin bir numaralı restoranı haline gelmesi çok önemli bir deneyimdi.

İlginç olan kısım ise sözde restoranı ziyarete gelen kişilere marketten alınan yiyeceklerin mikrodalga ile ısıtılıp sunulması sonrasında, insanların şimdiye kadar yedikleri en güzel yemek olduğunu iddia etmeleriydi.

İşte sanalın hipergerçek bir görünüm kazanması bu şekilde gerçekleşiyordu.

Peki, tüm bunların sebebi ne? Neden böyle davranıyoruz?

Neden tüm davranışlarımız sanal bir ağ dünyası tarafından şekillendiriliyor?

Sebebi tam da Nosedive’de anlatıldığı gibi. Sosyal bir konum elde etmek, ayrıcalık sahibi olmak.

Nosedive.jpg

Belki güçlü bir network oluşturmak, iyi bir iş bulmak, sosyal medya baskısından kurtulmak ya da en basitinden egomuzu tatmin etmek.

Sonuç olarak yeni ağ dünyası sayesinde birey, simüle bir evrenin içinde anlamını yitiren ve sentetik davranışlar sergileyen basit bir varlığa dönüşüyor.

Sanalın, gerçek dünyanın yerini almasıyla da sosyal linçe maruz kalmamak, kendini başkalarına beğendirmek ve birilerinin takdirini kazanmak için düşündüklerini değil de konuşulmak istenenleri konuşmaya başlıyor.

Independent Türkçe / Nurettin Akçay

Etiketler: Nurettin Akçay

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

VENHAR YAZARLARI

Şükrü HÜSEYİNOĞLU
Şükrü HÜSEYİNOĞLU

Modern Mitleri Yıkan, Putları Kıran, Ümmeti Uyandıran Mübarek Cihad: Aksa Tufanı

Bünyamin ZERAN
Bünyamin ZERAN

Ben Filistinim

Mehmed DURMUŞ
Mehmed DURMUŞ

Gazze Furkan Günü

Ahmet DURMUŞ
Ahmet DURMUŞ

Filistin Kıyamına Abbas İhaneti

Erdem ZERAN
Erdem ZERAN

Bir Çakıl Taşı Olmak İsterdim

Hasan BAKIRCI
Hasan BAKIRCI

Aksâ Tûfânı Zaferi

Mehmet Akif COŞKUN
Mehmet Akif COŞKUN

Yol Yoktur, Sen Yürürsen Yol Olur

Faruk KARAASLAN
Faruk KARAASLAN

Düşündüm

Yazarın Diğer Yazıları

  • Sakın Ola Aksa Tufanını Gündeminizden Düşürmeyin
    4 Aralık 2023
  • Sorunumuz Çok, Sorunlarımız Büyük! (Filistin Değil, İsrail Sorunu)
    4 Aralık 2023
  • Önce Zihinleri Sonra Rafları İşgal Ettiler
    3 Aralık 2023
  • TAZİYE
    3 Aralık 2023
  • Serbest Kalan Rehinelerin Tavrı İşgalciyi Daha Çok Azdırdı
    2 Aralık 2023
  • Bu Kirli Düzen Hepimiz Filistinli Olduğumuzda Yıkılacak
    30 Kasım 2023
  • Kassam Tugayları ve “Teknolojik Savaş Çağında Kahramanlığın Dönüşü”
    30 Kasım 2023
  • Çok Okunan
  • Çok Yorumlanan
  • Son Eklenen
“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

21 Şubat 2020
Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

19 Ekim 2018
Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

7 Aralık 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

30 Kasım 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Yenilendik !

Yenilendik !

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

Yahudilerin Propaganda Savaşına Dikkat

Sakın Ola Aksa Tufanını Gündeminizden Düşürmeyin

4 Aralık 2023
Sorunumuz Çok, Sorunlarımız Büyük! (Filistin Değil, İsrail Sorunu)

Sorunumuz Çok, Sorunlarımız Büyük! (Filistin Değil, İsrail Sorunu)

4 Aralık 2023
Önce Zihinleri Sonra Rafları İşgal Ettiler

Önce Zihinleri Sonra Rafları İşgal Ettiler

3 Aralık 2023
TAZİYE

TAZİYE

3 Aralık 2023

Çeşitli ulusal/uluslararası basın yayın organlarından Müslümanlar’ın gündemini ilgilendirebilecek haberler iktibas eden ve Kur’an merkezli tevhidi bir din algısı oluşturabilmek için çeşitli makale, kavram, kıssa, video ve fotoğraf yayınlayan ve Nebevi bir duruş sergileme gayesinde olan bir web sitesidir.

Bizlere yönelteceğiniz eleştirilere açığız. Ancak alıntıladığımız her içerikteki düşünceye tam manasıyla katılmadan da yayımladığımız olmaktadır. Bu konuda anlayışınıza sığınırız…

Kategoriler

  • Venhar Yorum
  • Venhar Makaleler
  • Ne Okunur?
  • Ne İzlenir?
  • Kavramlar
  • Venhar Röportajlar
  • Öncü Şahsiyetler
  • Süreli İslami Yayınlar
  • Alıntı Söyleşi
  • Alıntı Makale
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Etkinlikler
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular

Yazarlar

  • Abdi KEÇELİ
  • Ahmet ALTINOK
  • Ahmet DURMUŞ
  • Arif BOTAN
  • Bünyamin ZERAN
  • Celal SANCAR
  • Dilek BUZ
  • Erdal BAYRAKTAR
  • Erdem ZERAN
  • Hasan BAKIRCI
  • Mehmed DURMUŞ
  • Mehmet Akif ÇOŞKUN
  • Sabri AYDIN
  • Şükrü HÜSEYİNOĞLU
  • Yakup DÖĞER

E-Posta Listemize Kaydolun!

E-Posta listemize kaydolarak öne çıkan makaleleri sürekli olarak takip edebilirsiniz.

*Lütfen gerçek hesaplar giriniz.

  • Ana Sayfa
  • Her Güne Bir Ayet
  • Yazarlarımız
  • Venhar Yorum Haber
  • Küçük Müslümanlar
  • Alıntılar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Tavsiyelerimiz Var
  • Kavramlar
  • Röportajlar
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular
  • Künye
  • İletişim

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Her Güne Bir Ayet
  • Yazarlarımız
  • Venhar Yorum Haber
  • Küçük Müslümanlar
  • Alıntılar
    • Alıntı Makale
    • Alıntı Söyleşi
  • İslam Dünyası
    • Filistin
    • Suriye
    • İran
    • Irak
    • Arakan
    • Pakistan
    • Yemen
    • B.Arap Emirlikleri
    • Diğer
  • Dünya
    • Ortadoğu
    • Amerika
    • Avrupa
    • Asya
    • Afrika
    • Diğer
  • Türkiye
    • Aile ve Çocuk
    • Aktüel
    • Eğitim
    • Ekonomi
    • Kültür & Sanat
    • Siyaset
  • Tavsiyelerimiz Var
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Kavramlar
  • Röportajlar
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular
  • Künye
  • İletişim

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Hoşgeldiniz!

Hesabınıza aşağıdaki bölümden giriş yapabilirsiniz

Şifremi unuttum?

Şifrenizi kurtarın

Şifrenizi sıfırlamak için kullanıcı adı veya e-posta adresinizi girin.

Giriş

Add New Playlist