18 Haziran 2025 - Çarşamba
  • Ana Sayfa
  • Künye
  • İletişim
Sık Kullanılanlara Ekle
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Ana Sayfa Toplum & Yaşam

S. Öğün: Haritalar Ne Söylüyor?

Bir de cevâbını hâlâ düşündüğüm şu soru aklımdan çıkmıyor.. Haritalar… Acaba biraz da ayna mıdırlar?.. Kendisini mi gösterir, değilse ona bakanı mı yansıtır?…

Yazar: Venhar Haber
15 Nisan 2021
Kategori: Toplum & Yaşam
0 0
0
S. Öğün: Haritalar Ne Söylüyor?
PaylaşTweetleWhatsapp ile GönderE-posta Gönder

Modern insanların geleneksel olanlardan en temelli farklarından birisi de harita bilgisidr. Geleneksel dünyâlarda harita bilgisi çok sınırlıydı. Binlerce sene insanın arz üzerindeki seyyaliyet ve seyahatleri, hayli körlemesine yapılıyordu. Arkeolojik kazılarda bulunan bâzı haritalar, meselâ Çin, Bâbil ve Mısır haritaları daha çok mevzii bir karşılığa sâhipti. Arzın bütünlüğü hakkında hemen hemen bir algı mevcut değildi. Bu yolda yapılan haritalamalar, modern gözlere ne kadar da çocuksu gelir.

Burada harita tarihçiliği yapacak değilim. Meraklılar harita tarihlerini anlatan çalışmalara bakabilir. Mühim olan, haritacılığın, modern coğrafya ve ona bağlı yan bilimlerin gelişimi ile kotarıldığını hatırdan çıkarmamaktır. Unutmamak gereken diğer bir husus ise, hiçbir bilginin lâlettayin ortaya çıkmamış olduğudur. İhtiyaçlar ve çıkarlar yönlendirir bilginin târihini. Kadim târihlerin çevrimleri içinde ihtiyaçlar ve çıkarlar hayli “mevziî” bir teşkilatlanmalarla sınırlı olduğu için bilgiler de kısmî veyâ parçalı bir mâhiyet gösteriyordu. Modern dünyâ ise, “ihtiyaç” ve “ çıkar” kavramını büyüttü ve “sermâyenin genişlemesi” olgusu ile örtüştürdü. Arza dâir bilgilerin üretilmesi ve buna yardımcı olacak teknolojik âletlerle işletilmesi bunu tâkip etti. Bunda da en büyük âmil, arzın kapitalist temelde çıkarcı bir aklın gereklerine göre yeni bir işbölümüne tâbi tutulmasının icap ettirdikleri oldu. Sömürgecilik bunun en büyük çıktısıydı. Velhâsıl modern coğrafya bilimi büyük ölçüde sömürgeciliğin işlevi dersek yanılmayız.

Sömürgecilik daha çok “insanlık dışı” faaliyetleriyle tanınır ve lânetlenir. Buna elbette hiçbir îtirâz olamaz. Ama, bununla yetinmek, bana kalırsa sürecin üzerini örtmek ve onu derinlemesine anlamamak mânâsına gelir. Bir lâhza düşünelim: Meselâ Birleşik Krallığın “üzerinde güneş batmayan bir imparatorluk” olduğu dilimize pelesenk olmuş bir bilgidir. Pekiyi, bu nasıl oldu? İngilizler bunu nasıl başardı? Küçücük bir Hollanda nasıl oldu da kocaman Endonezya’yı uzun bir zaman sömürebildi? Bunu, sâdece zorbalıkla, zulümle açıklamak basitçilik olur. Alışageldiklerinden çok farklı iklim, nebâtat ve hayvanâtın cirit attığı, dilleri, kültürleri tamâmen yabancı olan insanların yaşadığı coğrafyaları sömürmek herhâlde, sâdece mâli-askerî değil, muazzam bir “epistemolojik” yatırım yapılmadan başarılamazdı. Sömürmek ve yönetmek için bilmek zorundaydılar. Bilimin târihi kendi içinde çok mâsum olsa da, bağlamı alabildiğine kirlidir. Bilginin üretimi, ürün vermesi hayli zaman alan ağır bir yatırımdır. Yâni entelektüel-akademik faturası, sermâye ve emek açısından çok kabarıktır. Beğenelim veyâ beğenmeyelim, arz hakkındaki bilgilerimizi sömürgeciliğe borçluyuz. Bunun ahlâkî tartışması ayrıca yapılabilir. Meselâ Baudrillard, o iğneleyici zekâsıyla, dünyânın yuvarlak olduğunu; bir yerden başlayan bir seyahatin aynı yerde biteceğini bilmenin dünyânın büyüsünü yok etmiş olduğunu yazıyordu. Buna değer miydi, diyenler az değildir. Yerkürenin teferruatlı bilgisine sâhip olmak onun genel olarak değerini de düşürmüyor mu? Pratikte bu, paketlenmiş turizm olarak gelmiyor mu bize? Bugün Paris’e gitmenin bizâtihî olarak bir büyüsü var mı? Bu kente gidenlerin zihninde zâten onlarca Paris resmi ve bilgisi zâten mevcutken Paris’e gitmenin inandırıcı bir gerekçesi var mı? Hepsi gâliba bir sağlama meselesinden ibâret. Her şey “Aaa Paris bu değilmiş” veyâ “Aaa Paris hakikâten de buymuş” demek için mi? Bilmek, evet cehâleti gideriyor ama büyüyü de çözüyor. Sanki bir penisilin mantığı işliyor. Coğrafî keşiflerin o müthiş başarıları neticede keşfedilecek çok az şey bıraktı. Keşif duygumuzu ortadan kaldırdı. Cehâletle savaşmanın bedeli büyüsüzlüktür. İlkinden vazgeçtiğimiz yerde diğerini de gözden çıkarmış oluyoruz. Ama gâlibâ onsuz da yaşanmıyor. Büyü kaybı zamanla içimize oturuyor. Yeniden büyüyü arıyoruz. Ritzer’in dediği gibi “büyüsü bozulmuş dünyâyı yeniden büyülemek” için bu defâ plastik büyüler üretiyoruz. Bugün coğrafî yatırımlarımızın marjinâl fayda doğuran tarafı “el değmedik” bir dünyâ köşesi bulmak ve oradaki “ilkel bir topluluğu” belgelemek tutkusu değil mi? Ama temas her şeyi değiştiriyor. Bu topluluk bizi ilerdeki senelerde kargo kültlerle, temasın bıraktığı artıklarla donanmış olarak karşılamıyor mu?

Her şeye rağmen haritalar çok işlevsel. Doğrusu benim tercihim hâlâ fizikî haritalardır. Dağları, ovaları, nehirleri, denizleriyle biz “beşere” emânet arzküreyi belgeleyen o mâsum haritalar.. Çok ustaca yapılanları var bunların. Çok sahih renkler bunlar.. Dağlar kahverengi, ovalar yeşil, sular ise mavinin hâkimiyetinde.. Göz alıcı koyu ve açık ton farklılıkları eşlik ediyor bu haritalara.. Sonra siyâsî haritalar geliyor ve izlenimlerim değişiyor. Burada da renkler var. Ama ne kadar donuk değil mi? Uruguay, meselâ neden yeşil olsun ki? Sâdece bir renk ayırımı yapmak ve onu komşularından koparmak, ayrıştırmak için, değil mi?

Ama siyâsal haritalara ayrıca güven olmuyor. Bugün o haritalara bakıp Türkiye’nin kuzey-güney, doğu-batı komşularını saymak ne kadar aldatıcı. Bugün İran ile değil, basbayağı Çin, Suriye değil, basbayağı Rusya, Yunanistan ve Bulgaristan değil, basbayağı ABD ile komşu olup çıkmadık mı?

Bir de cevâbını hâlâ düşündüğüm şu soru aklımdan çıkmıyor.. Haritalar… Acaba biraz da ayna mıdırlar?.. Kendisini mi gösterir, değilse ona bakanı mı yansıtır?…

Yeni Şafak / Süleyman Seyfi Öğün

Etiketler: Süleyman Seyfi Öğün

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

VENHAR YAZARLARI

Ahmet DURMUŞ
Ahmet DURMUŞ

İslamsız Bayram Ruhsuz Kadavraya Benzer!

Yakup DÖĞER
Yakup DÖĞER

Modern Siyasete Meşruiyet Arayışları

Mehmed DURMUŞ
Mehmed DURMUŞ

'Makul Olmak' Kazandırır

Bünyamin ZERAN
Bünyamin ZERAN

Yine Yeniden ve Hep Bir Umutla Yaşamak

Mehmet Akif COŞKUN
Mehmet Akif COŞKUN

İp Gergin, Cambaz da

Şükrü HÜSEYİNOĞLU
Şükrü HÜSEYİNOĞLU

Gazze Ulusal Sınırların Kurbanıdır

Faruk KARAASLAN
Faruk KARAASLAN

Çeç

Erdal BAYRAKTAR
Erdal BAYRAKTAR

Teyakkuz Hali

Yazarın Diğer Yazıları

  • “Yükselen Aslan Operasyonu” Kimlerin Sonunu Getirebilir?
    17 Haziran 2025
  • İran’ın Yanında Olunmazsa “Sıra Bize Gelecek”
    16 Haziran 2025
  • HAMAS’a ve İran’a Sahip Çıkmalıydık!
    15 Haziran 2025
  • Prof. Dr. İhsan Toker Bu Hafta Sonu İktibas’ta
    13 Haziran 2025
  • Bâtılın Bitmeyen Konsilleri
    8 Haziran 2025
  • Kurban Bayramımız Mübarek Olsun!
    6 Haziran 2025
  • Arafat’ta Dua Yasaklanabilir mi?
    5 Haziran 2025
  • Çok Okunan
  • Çok Yorumlanan
  • Son Eklenen
“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

21 Şubat 2020
Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

19 Ekim 2018
Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

7 Aralık 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

30 Kasım 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Yenilendik !

Yenilendik !

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

“Yükselen Aslan Operasyonu” Kimlerin Sonunu Getirebilir?

“Yükselen Aslan Operasyonu” Kimlerin Sonunu Getirebilir?

17 Haziran 2025
İran’ın Yanında Olunmazsa “Sıra Bize Gelecek”

İran’ın Yanında Olunmazsa “Sıra Bize Gelecek”

16 Haziran 2025
HAMAS’a ve İran’a Sahip Çıkmalıydık!

HAMAS’a ve İran’a Sahip Çıkmalıydık!

15 Haziran 2025
Prof. Dr. İhsan Toker Bu Hafta Sonu İktibas’ta

Prof. Dr. İhsan Toker Bu Hafta Sonu İktibas’ta

13 Haziran 2025

Çeşitli ulusal/uluslararası basın yayın organlarından Müslümanlar’ın gündemini ilgilendirebilecek haberler iktibas eden ve Kur’an merkezli tevhidi bir din algısı oluşturabilmek için çeşitli makale, kavram, kıssa, video ve fotoğraf yayınlayan ve Nebevi bir duruş sergileme gayesinde olan bir web sitesidir.

Bizlere yönelteceğiniz eleştirilere açığız. Ancak alıntıladığımız her içerikteki düşünceye tam manasıyla katılmadan da yayımladığımız olmaktadır. Bu konuda anlayışınıza sığınırız…

Kategoriler

  • Venhar Yorum
  • Venhar Makaleler
  • Ne Okunur?
  • Ne İzlenir?
  • Kavramlar
  • Venhar Röportajlar
  • Öncü Şahsiyetler
  • Süreli İslami Yayınlar
  • Alıntı Söyleşi
  • Alıntı Makale
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Etkinlikler
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular

Yazarlar

  • Abdi KEÇELİ
  • Ahmet ALTINOK
  • Ahmet DURMUŞ
  • Arif BOTAN
  • Bünyamin ZERAN
  • Celal SANCAR
  • Dilek BUZ
  • Erdal BAYRAKTAR
  • Erdem ZERAN
  • Hasan BAKIRCI
  • Mehmed DURMUŞ
  • Mehmet Akif ÇOŞKUN
  • Sabri AYDIN
  • Şükrü HÜSEYİNOĞLU
  • Yakup DÖĞER

E-Posta Listemize Kaydolun!

E-Posta listemize kaydolarak öne çıkan makaleleri sürekli olarak takip edebilirsiniz.

*Lütfen gerçek hesaplar giriniz.

  • Ana Sayfa
  • Her Güne Bir Ayet
  • Yazarlarımız
  • Venhar Yorum Haber
  • Küçük Müslümanlar
  • Alıntılar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Tavsiyelerimiz Var
  • Kavramlar
  • Röportajlar
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular
  • Künye
  • İletişim

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Hoşgeldiniz!

Hesabınıza aşağıdaki bölümden giriş yapabilirsiniz

Şifremi unuttum?

Şifrenizi kurtarın

Şifrenizi sıfırlamak için kullanıcı adı veya e-posta adresinizi girin.

Giriş

Add New Playlist