İsrail Parlamentosu “Filistin İçin İsrail’i Boykot Girişimi” olarak bilinen “BDS” hareketine destek veren yabancıların İsrail’e seyahat etmelerini yasaklayan bir yasa çıkarmıştı. Nitekim Kasım 2017’de İsrail’e seyahat etmek isteyen “Avrupa Parlamentosu”nun 20 civarındaki üyesinin “BDS destekçisi oldukları” gerekçesiyle engellenmesi tepkiyle karşılanmıştı.
İsrail’in “ABD Kongresi”nin 2 Müslüman üyesine seyahat yasağı getirmesiyse hem “İsrail Lobisi” içinde ve hem de İsrail ile “Demokratlar” arasında gerilimlere yol açtı. Ana akım Demokratlar İsrail destekçiliği konusunda Cumhuriyetçiler ile aynı saftaydılar. Ancak son zamanlarda, bilhassa genç Demokratlar arasında İsrail’e destek giderek azalıyor. Bu eğilimin Kongre’deki Demokratlar içinde de güç kazanmaya başlaması “Lobi”yi çok rahatsız ediyor.
ABD Başkanı DonaldTrump ise daha çok “Demokratlar”a oy veren Amerikan Yahudilerini Cumhuriyetçi Parti saflarına çekmek istiyor. Trump Demokratlar’ı İsrail aleyhtarı bir çizgiye savrulmakla suçluyor ve Amerikan Yahudilerini Demokratlar’ı desteklemekten vazgeçmeye çağırıyor. Ana akım İsrail Lobisi ise Demokratlarla ilişkisini bozmak istemiyor. Zira ABD Kongresi’nde İsrail yanlısı karar ve tasarıların geçebilmesi iki partinin uzlaşmasına bağlı.
“Amerikan-İsrail Halkla İlişkiler Komitesi(AIPAC)” her yıl Kongre üyeleri için İsrail’e seyahat turları düzenliyor. İsrail’in ABD Kongresi’nin Filistin kökenli Rashida Tlaib ile Somali kökenli üyeleri Ilhan Omar’ın işgal altındaki Filistin topraklarına seyahat etmesini yasaklaması “AIPAC”tan bile tepki aldı. AIPAC’ın bu ay İsrail’e düzenlediği geziye katılanlar arasında yer alan Temsilciler Meclisi Çoğunluk Lideri Steny Hoyerseyahat yasağının ABD Kongresi ve İsrail arasındaki büyük ittifakı zedeleyeceği uyarısında bulundu. Hoyer, ABD’nin İsrail Büyükelçisi Ron Dermer’ı da yalancılıkla suçlayarak “Bu girişim, İsrail’in Birleşik Devletler Büyükelçisi tarafından bana verilen güvencelere aykırı” dedi.
İsrail Hükümeti Omar ve Tlaib’in seyahatına izin vermişti. Tlaib, Batı Şeria’da yaşayan büyükannesini de ziyaret edecekti. Ancak, Trump’ın İsrail aleyhtarı olarak suçladığı Omar ve Tlaib’in İsrail’e sokulmamalarını istemesi üzerine Netanyahu karar değiştirdi. Öte yandan Eylül’de İsrail’de genel seçimler var. Netanyahu
karar değiştirdi. Öte yandan Eylül’de İsrail’de genel seçimler var. Netanyahu, Kongre’nin 2 müslüman üyesinin gezisinin aşırı Sağ Yahudi seçmenleri nezdinde yaratacağı tepkiyi göğüslemeyeceğini de düşünüyor.
İsrail Hükümeti daha sonra, Tlaib’e “şartlı olarak” Batı Şeria’daki büyükannesini ziyaret etmesine izin verildiğini duyurdu. Ancak seyahattan vazgeçtiğini açıklayan Tlaib İsrail hükümetinin baskıcı ve ırkçı politikalarına karşı mücadeleyi sürdüreceğini açıkladı.
ABD Kongresi’nin 2 üyesinin İsrail’e sokulmaması “İsrail Lobisi”ni de böldü. Demokrat Yahudi kuruluşları kararı şiddetle eleştirirken, bazı Cumhuriyetçi Yahudi kuruluşlarıysa kararı övgüler yağdırdılar. Seyahat yasağını eleştiren kuruluşlar arasında “Amerikan Yahudi Komitesi(AJC)”, “Amerikan Yahudi Demokratik Konseyi(JDCA)”, “İsrail Politika Forumu(IFP)”, “İsrail için Demokratik Çoğunluk(DMFI)”, ”Kuzey Amerika Yahudi Federasyonu(JFNA)”, “İnkar ve İftiraya Karşı Birlik(ADL)” ve “ J Street” gibi Yahudi kuruluşları yer alıyor. Bütün bu kuruluşlar “BDS”ye şiddetle karşı olmalarına rağmen Kongre üyelerine seyahat yasağını da eleştiriyorlar. “Amerikan Siyonist Organizasyonu(ZOA)” ile“Cumhuriyetçi Yahudi Koalisyonu(RJC)” ise seyahat yasağını şiddetle savunuyorlar.
Omar ve Tlaib’e getirilen seyahat yasağı “Demokratlar” ile “Cumhuriyetçiler”arasındaki İsrail çatlağını derinleştirecek gibi görünüyor. “İsrail Lobisi”nin ana akım kuruluşlarıysa, Netanyahu’nun tek taşa, yani sadece Trump’a oynamasını İsrail-ABD ittifakını ve ABD Kongresi’ndeki geleneksel iki partili İsrail desteğini zayıflatacağından kaygı duyuyorlar.
Yeni Şafak / Abdullah Muradoğlu
