09.09.2021 Haksöz
“Terörizmle savaş” söyleminin ardından ABD, 20 yıl boyunca Afganistan’ı işgal altında tuttu.
Afganistan’daki ABD işgalinin 10. yılında ülkede bulunan ABD askerlerinin sayısı 100 bini geçti.
2008’den sonra yılda 3 bini bulan sivil ölümler gerçekleştiği kayıtlara geçmeye başladı.
47 bin 245 Afgan hayatını kaybederken, Taliban karşısında yenilgiye uğrayan Afgan ordusunda 66 bine yakın asker öldü. Taliban ve diğer muhalif savaşçılardan ise 51 bin 191 kişi hayatını kaybetti.
General Raşid Dostum’dan, Muhammed Fahim’e, Gül Aga Şerzai, Kerim Halili ve Atta Muhammed Nur’a kadar neredeyse on farklı savaş ağası ABD için büyük bir kâr amacının aletleri olarak 20 yıl boyunca Afganistan’da kullanıldı.
Bugün Taliban, Afganistan’da büyük bir zafer elde ederek kimi şehirleri ateş etmeden ele geçirdi. Savaş ağaları ise yıllarca ABD’nin uşaklığını yaparak bölgede maşa rolü olmanın ötesine geçemedi.
Sadece bir istisna ile: Bulundukları bölgelerdeki insanlara kan kusturan bu zalim savaş ağalarının Taliban zaferi ile beraber ayyuka çıkan bir sırları olduğu ortaya çıktı. Neredeyse tamamı paraya adeta tapıyordu.
Yıllık 50 bin dolar gibi küçük meblağların bölgede büyük savaşların yaşanmasına neden olduğu raporlarla kayıt altına alındı.
ABD’nin paravan işgalci teşkilatı olan CIA, bölgede bulunan tüm Taliban karşıtı yapılanmalara silah ve para yardımında bulundu.
Hatta General Fahim’e $1 milyon dolar hibe ederek, ABD’nin oldukça gösterişli savaş birimlerinden olan Alfa 595 birimini, Taliban karşıtı Raşid Dostum’un liderliğinde bir araya gelen Özbek aşiretlerin safında çatışmalara soktu.
CIA, Afganistan’ın Batısında İsmail Han, Güneyinde Gül Aga Şerzai, Kuzeyinde Atta Muhammed Nur gibi ülkenin muhtelif pek çok yerinde savaş ağalarına ulaşarak gerek para, gerekse ileride kurulacak yönetimin içinde yer almaları karşılığında savaşa dahil olmalarını sağladı.
Kuzey İttifakı adı altında ABD ve NATO güçleri desteğiyle bir araya gelen, havadan uçaklarla yardım ve paraşütlü komando desteği alan savaş ağaları Taliban’ı 2001’de yenilgiye uğrattı.
Çok geçmeden bölgedeki yoksul halkı sömüren, yolsuzluk, tecavüz, adam kaçırma, cinayet, uyuşturucu üretimi ile ticareti ve daha birçok adi suçu işleyen savaş ağaları 2021 yılı itibariyle tam anlamıyla hüsrana uğratıldı.
ABD’nin başkanları Bush ve Obama sık sık savaş ağalarını ziyaret etti. Hatta Obama, CIA’in desteğiyle Afgan İstihbarat Servisi NDS’nin başına geçen ve bir saldırıda yaralanınca tedavi için ABD’ye götürülen Asadullah Halid’i ziyaret dahi etti. Halid’in hakkında sayısız cinayet, tecavüz ve işkence raporu bulunurken bu durum ABD’nin umurunda olmadı.
Bu süreçte ABD’nin kasası, silahlar ve uyuşturucu ticareti ile dolarken, geride siyasal, sosyal ve askeri anlamda Taliban tarafından yeniden inşa edilmesi gereken bir ülke kaldı.
Üstelik Taliban üyeleri galibiyetin ardından, ABD’nin Afgan hükümeti ve bölgedeki savaş ağalarına tahsis ettiği M4 ve M18 saldırı tüfekleri ve M24 keskin nişancı silahları ile sokaklarda Amerikan askeri jipi olan ‘Humvee’ler ile dolaşarak ABD’ye ve savaş ağalarına adeta haddini bildirdi.
2021’in ilk gününde toplanan ABD senatosunda alınan kararda yeni savunma bütçesinin rakamları paylaşıldı.
740 milyar dolarlık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa tasarısı birkaç milyar kesintiyle onaylanarak yürürlüğe girdi.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) için 635,5 milyar doları temel bütçe, 69 milyar doları savaş fonu olarak bilinen “Denizaşırı Muhtemel Operasyonlar Fonu”, 8,9 milyar doları ise tasarının yetki alanları dışındaki savunmaya ilişkin harcamalar olmak üzere 713,4 milyar dolar bütçe silah sanayine aktarıldı.
ABD’nin 20 yıl boyunca işgal altında tuttuğu Afganistan’daki savaş ağalarına ve hükümete toplamda ne kadar fon sağladığı ise tam olarak bilinmiyor.