Hz. Ömer’in Ebu Musa el Eş’ari’ye Mektubu

Hz. Ömer'in Basra'ya vali ve kadı olarak atadığı Ebu Musa el Eşariye Mektubu.

1. Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla.
2. Allah’ın kulu, müminlerin emiri Ömer’den Abdullah b. Kays’a (Ebu Musa el Eş’ari): Allah’ın
selamı üzerine olsun.
3. İmdi; yargılama, sağlam bir farz (fariza-i muhkeme) ve uyulması gereken bir sünnettir. Sana bir
dava getirildiğinde onu iyice anla. (Sence haklı haksız belli olunca [kararını verip] uygula).
Çünkü uygulanmayacak bir hakkı söylemenin [sadece hüküm vermenin] faydası yoktur.
4- Duruşmada taraflara verdiğin yer ve duruşma sırasındaki bakışlarında insanlara eşit davran ki,
güçlü kendisini kayırabileceğin beklentisine kapılmasın, güçsüz de adaletinden ümit kesmesin.
5- Beyyine (delil/ispat yükü) getirmek davacıya, yemin etmek ise davalıya düşer.
6- İnsanlar arasında sulh yapılabilir, ancak haramı helal veya helali haram kılan bir sulhun
yapılması caiz değildir.
7- Dün verdiğin, sonra üzerinde tekrar düşünüp doğruya ulaştığın bir yargı kararı, seni hakka
dönmekten alıkoymasın. Çünkü hiçbir şey, hakkı iptal edemez. Bilesin ki, hakka dönmek,
sonuna kadar yanlışı sürdürmekten hayırlıdır.
8- Kur’an ve Sünnette hükmü bulunmayan ve vicdanen kesin bir kanaate varamadığın davaları iyice
anla ve düşün. Emsal olayları araştır ve benzerlikleri bulmaya çalış. Sonra bunları birbirine kıyas
et. Bulduğun sonuçlar içinde Allah katında en sevimli ve senin kanaatine göre hakkaniyete en
yakın olan hükmü ver.
9- Kim bir hak iddia ederse ona iddiasını ispat edebilecek kadar bir süre ver. Eğer delil getirirse
hakkını alır, getiremezse aleyhine karar verirsin.
10- Müslümanlar şahitlikte adildirler, ancak haddi gerektiren bir suçtan dolayı celde cezası infaz
edilen, yalancı şahitlik yaptığı görülen, akrabalık veya vela bağı sebebiyle töhmet altında olan
kimse hariç. Şüphesiz Allah sırları bilmeyi üzerine almış ve delillere dayanarak hüküm
verdiğiniz takdirde sizden sorumluluğu kaldırmıştır.
11- Hak arama yerlerinde (mahkemelerde) sakın kızma, sesini yükseltme ve taraflar [ın
davranışları] sebebiyle canını sıkma. Zira Allah bunlara katlanmaya karşılık mükafat verir ve
ahiret azığını güzelleştirir. Kimin Allah’la arasındaki ilişkilerde niyeti iyi olursa, Allah da onun
diğer insanlarla ilişkilerini iyileştirir. Kim dünyevi amaçlar için riyakarca insanlara şirin
görünmeye çalışırsa Allah onu küçük düşürür. Çünkü Allah kullarından sadece kendisi için
yapılan amelleri kabul eder. Sen Allah’ın dünyada vereceği rızkı ve ahirette rahmet
hazinelerinden ihsan edeceği mükafatı tahmin edemezsin!
12- Baki selam.

 

Not: İş bu Mektup Metnine ilişkin açıklamalar için Bkz:
http://www.muharrembalci.com/hukukdunyasi/alintilar/666.pdf