Venhar’da “Rahman’ın Has Kulları“ anlatıldı

Emmi, çalışmaları sırasında Adil Akkoyunlu’ya ait olan ‘Firdevs Cenneti’nin Mirasçıları’  ve Ragıp El-İsfehani’nin ‘Müfredat’ isimli klasiğinden yararlandığını da belirttikten sonra konuşmasına başladı.

Allah (c.c.)  Kur’an’ı Kerim’de bu has kullarla ilgili övgü ile iyi amelleri olandan söz etmektedir.Yani Allah onlardan razı,onlarda Allah’tan razı. İnananlarında böyle inanmalarını ve hayatlarını yaşam boyu akide düzgünlüğü Salih amel bütünlüğü özellikle kendilerine olan sorumluluklarında insanlarla olan ve Allah’a olan sorumluluklarının bilincinde olup davranışlarında inançlarında birbirleriyle olan hayat yaşamalarında Allah vahyi ölçü koymuştur. Dolayısıyla bizlerinde bu ölçülere Allahın bizlere emir , yasakları ve tavsiyelerine azami dikkat göstermemiz gerekmektedir. Çünkü dünya imtihanında ,başarılar elde etmek bunun sonucunda ahrette kazananlardan olmamızı istemektedir. İşte bu Allahın vahiy ile hayatlarını devam ettirenler Allahın has kulları olarak nitelendirilmektedir. Peki bu ölçüler ve uymamız gereken hal ve hareketler ;Kuranı Kerimin bir çok surelerinde tekrar tekrar uyarıda bulunuyor.Bizlerin aklını kullanarak kısa dünya hayatına aldanmamızı bunun yerine ahreti kazanmak için imtihana tabi tutulduğumuzu defaatle uyarıyor.

Bunları zamanımız ölçüsünde sizlere aktarmaya çalışacağım. Genel hatlarıyla kuran-ı incelediğimizde Allahın has kulları ile ilgili direk ve dolaylı yüzlerce ayete tanık oldum. Her okuduğumda bu ayetlere muhatap biri olarak acaba bizde bu has kulların neresindeyiz diye hep soru sordum. Sizlere de bu okuyacağım ayetler ışığında dinleyici olarak sizde kendinizi sorgulamanızı özellikle istirham ediyorum. Yoksa bu konunun amacı vakit doldurmak değil dinlediklerinizden hisse almanızdır. O zaman maksat hasıl olur.

Bununla birlikte konumuz içerisinde pek çok kavramlar geçmektedir. Halis, ihlas, muhlis, hasen, Ahsen, ihsan, sabikun ve mukarrebun, takva ayrıca iman mümin, felah, huşu, lağiv (boş söz) ahid, ibadet, ecir vb. saydığımız bu kavramları hiç olmazsa tanım olarak mutlaka bilmemiz gerekiyor. Bunların en güzeli derinlemesine bir ilim üzerine bilmek ve tanımak ise kuran-ı kerimi çok daha güzel bilmemize hayatımıza yön vermemize bu minval üzerine Salih amellerde yarışır hale gelme mize has kullardan olmamıza dayanak sağlayacaktır.

Rahmanın has kulları dediğimizde içinde bir çok kavramları orijinalinden yani Ragıp el isfahani’nin müfredatından öğrenmeye çalışalım.

HALİS:(HLS) İçindeki yabancı unsurları temizleyen arındıran şeydir. Ayrıca onun için hem de hiçbir yabancı unsur şirk barındırmayan şey için kullanılır yani tevhittir. Arı duru has olandır.

MUHLİS: Kelimenin asıl manası bir şeyi kusurlarından arıtmak,saflaştırmak demektir .Berrak olandır.

HASEN: İyi,güzel hoşa giden,arzu edilen demektir.Hayırlı olandır.

AHSEN: Genel olarak çok daha güzel gözlere hoş görünen demektir. Allah, Zümer 18.ayette ‘’Onlar sözü dinleyen ve onun en güzeline uyanlardır.’’ Yine bakara 83’te ‘’İnsanlara güzel söz söyleyin.’’diyor rabbimiz. Ayrıca Ta-ha 44’te Kavli Leyyin(yumuşak söz söyleyin) diyor.

İHSAN: Başkasına iyilik yapmak falana iyilik yaptı kişinin içinde mevcut olan iyiliktir. Bu da güzel bir ilim öğrenmek güzel bir amel yapmak gibi şeylerdir. Bundan başka mukarrebun gibi kavramları sayabiliriz. Allahın has kullarını bu kavramlarla açıklayabiliriz.

SABİKUN: Önde olanlar ,önde gidenler hayırlarda ileri geçenlerdir.İşte bunlar hayırlarda yarışırlar.(Müminun 61)

Mü’minun ilk dokuz ayeti şöyle diyor.

1.Müminler kurtuluşa ermiştir.

2.Onlar namazlarında huşu içindedirler.

3.Onlar boş sözlerden yüz çevirenlerdir.

4.Onlar arınmak için hareket edenlerdir.

5.Onlar mahrem yerlerini koruyanlardır.

6.Onlar haddi aşmayanlardır.

7.Onlar emanetlerine ve sözlerine uyanlardır.

8.Onlar namazlarını koruyanlardır.

9.işte onlar firdevse varis olanlardır.

Bu ayetlerle müminlerin vasıfları sıralanmıştır. Şimdi kurtulanlardan olmak için mümin olmak şarttır.Allah (hac-35) de Onlar ki Allah anıldığında kalpleri titrer,başlarına gelen kötü şeylere sabırlı,namaza devamlıdırlar ve rızık olarak verdiğimiz şeylerden infak ederler.Allah yolunda harcarlar.

Kelime anlamı itibari ile Allaha iman eden güvende olan güven veren kendisine güvenilen insandır. Araştırmak,öğrenmek,düşünmek,inanarak yaratıcının emirlerine teslim olmaktır. Salat ise imanın gereğini yerine getirmek için Allaha ibadet itaat ve kulluk dayanışma  görevini yerine getirendir.Allaha itaat amacı taşıyan Allahın sınırlarını koruyan yaratıcının memnuniyetini içeren her düşünce davranış itaattır ,ibadettir. Boş söz ise ibadet hüviyeti taşımayan gereksiz anlamsız düşünce söz ve davranıştan yüz çevirmektir. Zekat,kişinin kendini malını kirli düşüncelerden ve davranışlardan arındırmasıdır. İslamı tebliğ yaşamın bir parçasıdır. Ayrıca Allah bizden iffetli olmamızı ve iffetli bir yaşam sürmemizi istiyor. Daha sonra haddimizi bilmemizi haddimizi aşmamayı sınırlarımızı korumayı öğretiyor. Ayrıca çok önemli bir vurgu yaparak emanetlere ihanet etmememizi ve verdiğimiz sözde durmamızı özellikle istiyor. Allahın kitabı Rasulullahın yolu kendi benliğimiz , bunlar bize emanettir,kitaba mirascı olmaktır. Tekrar tekrar salat-ı korumamızı ve titizlik göstermemizi ve bu konuda devamlı olmamızı bizden istemektedir. Böyle davrananların sonu Firdevs cennetidir. Bu cennete ise Allahın has kulları layık görülmektedir. Kuran ,ahlak , eğitim kitabıdır. İmanda ibadette düşüncede davranışta ahlaklı olmamızı bizden istemektedir. Peki ahlak nedir? Ahlak Arapça bir kelime olup yaratılış anlamına gelen ‘’hulk’’ kelimesinin çoğuludur. Aynı kökten ‘’halik’’ yaratan demektir . mahluk ise yaratılandır. Ahlak tabiat ,doğa mizaç,huy,karakter,seciye,adet,gelenek gibi anlamlara gelir. Kısaca insanın yaratılışından getirdiği fıtri özellikleridir. Hayatın tamamıdır. Yani ticaret, siyaset,iş davranış inancın amele uygulanması yaşam ahlakı,eğitim,edep,terbiye,örf,kültür,medeniyet vs. bunlar ahlakı koruyan unsurlardır. Ahlak imandır ibadettir takvadır ihlastır ihsandır kısaca erdemli insan olmaktır. Allahın övgü ile söz ettiği müminlerin yani has kulların özelliklerini taşıyan kavramlar devam ediyor.

SALAT:  Kıyam rukü secde namaz gibi ibadetleri ifade ettiği gibi kuran okumak yakarmak dua etmek rahmet hamd tesbih tehlil tekbir zikir gibi bir çok ibadetleri kucaklayan bir kelimedir.

Ayrıca lağiv(boş söz) Arapça leğa kökünden türemiştir. Düşünülmeden gelişi güzel söylenmiş faydası olmayan boş söz anlamındadır.

Size bişeyler söylemek istiyorum. Çokça sorulan bir soru vardır. Boş vaktinizde ne yapıyorsunuz? Allahın vahyine muhatap olan insanın boş zamanı olur mu hiç!    Allah c.c. insanı boş yere yaratmadı ki boş vakti olsun. Yaratılmış olan her şeyin bir ödevi var. İnsanlar bilmese de kulda kulluk ödevini ihya ederek yaratanına borcunu ödemek zorundadır. Müslümanın Allaha itaat şuru ile geçirdiği bütün vakti zikirdir,ibadettir. Burada mü’minün suresinin 23. Ayetine dikkat çekmek istiyorum. Ayette ‘’şirk koşmayanlar haram işlemeyenler kurtulacaktır.’’ demiyor. Bunları zaten Müslüman yapmaz.

Dediği şu ‘’Allaha kulluk edin ondan başka ilahınız yoktur.’’ Boş söz ise küfrü şirki haramları ve mekruhları içine alan genel bir kavramdır. İbadetin zıttıdır. Boş söz ve davranışlardan uzak durmamızı istiyor. İbadet ise kulun kulluk şuuru içerisinde Allaha itaat amacıyla yaratılanı ortak tanımadan yalnız Allah için ve onun rızasını kazanmak için inanç ve düşünce bütünlüğüdür.

Arınma anlamına gelen zekat ise has kulların özelliklerindendir. Zekat temizlemek aklamak arındırmak demektir. Sadece malından bir kısmını verip arındırmak demek değildir. Daha çok şems 9.ve10. ayetlerde geçtiği gibi ‘’Nefsini  günahlardan temizleyen parlatan ferah bulmuştur. Nefsini kirletip kötülüklere gömende ziyan etmiştir.’’ Ayeti sadece malın zekatını vermekle sınırlamak anlamı eksik oluyor. Müslüman toplumuna yönelik en önemli bazı özellikleri görmezlikten gelmiş oluyor. Oysa kendilerini mallarını toplumu temizlemek aklamak ve arındırmak için gerekeni yapanlar şeklinde anlasak daha kapsamlı ve doğru anlamış oluruz. Takvalı olmakta bu değil midir? Vahiyle yıkanmak temizlenmek arınmak demektir.’’ O müminler ki iman ve Salih amel ile kendilerini aklarlar. Müminün 4’’

CİHAD: Cehd, gayret, çaba, çalışmak, çabalamak, güçlüklere sabır göstermek (can-mal-el-dil ile çabalamaktır.)

Tebliğ cihat cidal emri bil maruf nehyi anil münkerde bulunmak gerekirse savaşarak toplumdaki kirli düşünce ve davranışları her türlü kötülükleri çıkarları zulüm ve baskıları temizlemek için çaba ve gayret sarf etmektir. Aslında fakirin hakkını vererek malını tezkiye eden, bir yerde kendisini temizlemiştir.  Tevbe 103. Ayette ‘’ Mallarından bir sadaka aldı onunla kendilerini hem temizler hem arındırsın. Bir de haklarında dua ediver çünkü senin duan onların kalplerini yatıştırır. ‘’ Deki ‘’ Benim namazım ibadetim itaatim hayatım ve ölümüm alemlerin rabbı Allah içindir.’’ İffet ise  tertemiz olmak ve öyle kalmaktır. Allaha şirk koşmamak zina etmemek çocukları öldürmemek elleri ile ve ayakları ile arasında iftira uydurup getirmemek marufa riayet etmek.’’Ve onlar ki Allah ile birlikte başka ilaha tapmazlar. Allahın haram kıldığı canı haksız yere öldürmezler.zina etmezler’’ Furkan 68

Zina yapan insanların, hayvanlardan farkı kalmaz. Onun şerefi haysiyeti sıfırlanır. İnsanın en önemli özelliklerinden biriside nikahlanarak bir aile yuvası kurmasıdır. Hayvanlar nikahsız yaşar.Yani fıtratını yaşarlar. İman eden insan Allahın hükümlerine uyacağına söz veren ve teslim olan insandır. İffet konusunda kadının çirkin davetine karşı Allaha sığınırım diyen Yusuf as örnektir. İffetli kul nasıl olmalıdır. Allaha ihlas ve takva ile ibadet şuuru içerisinde yaşamasıdır. Müslüman ahlakı güzel olan insandır. Bunu bilen buna göre davranan insandır. Onun iş ticaret sosyal ilişkiler ve aile ahlakı için ibadet ahlakı bütün hayatı örnektir. Çünkü kuran hz peygamberi örnek göstermiştir. (Ahzap-21)Bu şekilde ki takvalı bir yaşam Allahın hoşnutluğunu kazanmak için yasaklarından korunmak buyruklarına sarılmaktır. Zina ise yaratıcının şiddetle yasakladığı yaklaşmayı dahi uygun bulmadığı dünya ve ahret cezası çok büyük bir günahtır. Şerefi haysiyeti tüketen bir davranıştır. Aile hayatının alabora oluşudur. Sosyal bir çöküntüdür. Ahlakın katlidir. Rabbimiz ‘’çirkin kötülüklerin fuhşiyatın açığınada gizlisinede yanaşmayın’’ enam 151 ayette ‘’zinaya yaklaşmayın muhakkak o bir azgınlıktır kötü bir yoldur’’ İsra 32

Sizlere rabbimizin has kullarının uyması gereken bir dizi ayetler okuyalım ve düşünelim.

Rabbimizin uyarıları

En-am Suresi, 151-152 de “O’na hiçbir şeyi ortak koşmayın, ana-babaya iyilik edin, fakirlik korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin -sizin de onların da rızkını biz veririz-; kötülüklerin açığına da gizlisine de yaklaşmayın ve Allah’ın yasakladığı cana haksız yere kıymayın! İşte bunlar Allah’ın size emrettikleridir. Umulur ki düşünüp anlarsınız.

152. Rüşd çağına erişinceye kadar, yetimin malına, sadece en iyi tutumla yaklaşın; ölçü ve tartıyı adaletle yapın. Biz herkese ancak gücünün yettiği kadarını yükleriz. Söz söylediğiniz zaman, yakınlarınız dahi olsa adaletli olun, Allah’a verdiğiniz sözü tutun. İşte Allah size, iyice düşünesiniz diye bunları emretti.

Ey iman edenler Allahtan korkun ve doğru söz söyleyin ki Allah sizlerin işlerinizi düzeltsin günahlarınızı bağışlasın. Onlar ki sözü dinlerler onun en güzeline uyarlar. İşte onlar Allahın kendilerine doğru yola ilettiği kimselerdir. Gerçek akıl sahibi bunlardır. İyilik ve takva konusunda yardımlaşın. Günah ve haddi aşmada yardımlaşmayın. Allahtan korkun ki korunasınız. Allah iyilik edenleri sever. Haddi aşmak insanın doğal halinden fıtratından özellikleri ve yeteneklerinden uzaklaşması insanlığını onurunu terk etmesidir. Kendi kendisi olmaktan çıkmasıdır.Tuğyan etmesidir.

EMANET: Yaratan insanı en güzel şekilde yarattı. Yaratılmışların en şereflisidir. Ahseni takvim olandır. Yeryüzündekileri insan için yarattı ve insana emanet olarak verdi. Güvenilir emin olmak insanlığın en önemli özelliği olsa gerek. Eminlik insana emanettir. Rabbimiz kurtulan müminlerin özelliklerini sayarken ‘’ Onlar ki emanetlerine ve ahitlerine verdikleri sözlere riayet ederler.’’Mü-minun 8 Mearic 32

Allah emanetlerine ihanet edenleri sevmez. (8/58)

AHİT: Kurtuluşa ermenin bir şartıda verdiği sözde duymaktır. Sözüne ihanet etmemektir. Rasulullahın en önemli sözlerinden biride şudur. ‘’Konustuğunuz zaman doğru söz söyleyin.Söz verdiğiniz zaman yerine getirin. Emanetlerinize ihanet etmeyin.’’ İmam ahmed ibni hibban hakim ve bey haki .

Bu bizim atasözlerimizde de geçmiştir. ‘’Öl söz verme öl sözünden dönme.’’ne güzel bir uyarıdır.Bu güzel uyarıları itibara alır ve ona göre yaşamaya çalışırız.

Rabbimiz takvayı günahtan korunma sözünden durma ile tanımlıyor. Şöyle ki ‘’Hayır öyle değil kim sözünü yerine getirir ve günahtan sakınırsa bilsin ki Allah kesinlikle takva sahiplerini sever.

Namazın korunması ise ‘’Onlar namazlarını titizlikle korurlar. EY iman edenler. Mallarınız ve çocuklarınız sizi Allahı anmaktan kitap okumaktan namazı kılmaktan  dini öğrenmekten ve yaşamaktan alıkoymasın.’’ Münafıkun 9

Hud -87’de “Ey Şuayip!Böyle davranmamızı senin namazın mı? emrediyor.Bu bir örnek yaşam.Korunan namaz.

Namazını vaktinde kılmakta namazı korumak olur. Rasulullahın kıldığı şekilde kılmakta namazı kılmanın bir diğer şartıdır. Gönül huzuru ile huşu içerisinde bilerek bilinçli olarak kendini vererek dosdoğru kılınan namazda korunmuş namazdır.’’  İman eden kullarıma söyle: Namazlarını dosdoğru kılsınlar, kendisinde ne alış-veriş, ne de dostluk bulunan bir gün gelmeden önce, kendilerine verdiğimiz rızıklardan (Allah için) gizli-açık harcasınlar. 14/31

Hacc-77. Ey iman edenler! Rükû edin; secdeye kapanın; Rabbinize ibadet edin; hayır işleyin ki kurtuluşa eresiniz.

78. Allah uğrunda, hakkını vererek cihad edin. O, sizi seçti; din hususunda üzerinize hiçbir zorluk yüklemedi; babanız İbrahim’in dininde (de böyleydi). Peygamberin size şahit olması, sizin de insanlara şahit olmanız için, O, gerek daha önce (gelmiş kitaplarda), gerekse bunda (Kur’an’da) size «müslümanlar» adını verdi. Öyle ise namazı kılın; zekâtı verin ve Allah’a sımsıkı sarılın. O, sizin mevlânızdır. Ne güzel mevlâdır, ne güzel yardımcıdır!

Allah müminlerin yapması ve yapmaması gereken bir takım ilahi vahiy ile bizlere bir dizi ayetlerle uyarıda bulunuyor ve emrediyor.Tavsiyelerde bulunuyor.

Müminler hatada bile bile ısrar etmezler. Günah işleyince hemen Allahı hatırlarlar tövbe ederler.3/135

Onlar bollukta da varlıkta da harcayan öfkelerine hakim olan insanların kusurlarını bağışlayanlardır. Allah iyilik edenleri sever.3/134 bağışlanmada bulunurlar.

Müminler büyük günah ve hayasızlıktan kaçınırlar. Öfkelendiklerinde de kusurları bağışlarlar.42/37

Gecelerini Rablerine secde ederek ve kıyam durarak geçirirler. 25/64.

Müminler boş söz işittiklerinde vakar ile çeker giderler.25/72 28/55

Müminler kötülüğü iyilik ile savarlar. 13/22

Müminler gayba iman edip namazı dürüst kılarlar.2/3

(Ve o kullar): Rabbimiz! Bize gözümüzü aydınlatacak eşler ve zürriyetler bağışla ve bizi takvâ sahiplerine önder kıl! derler. 25/74

 Allahtan bağışlanma dilerler. 51/17-18

Müminler malından isteyen,istemeyen yoksullar için hak ayırırlar.51/19

Müminler kendisi muhtaç olsa da iman eden kardeşleri için kendi nefsine tercih ederler. 59/9

 Müminler yoksula yetime yemek yedirip karşılık beklemeden sırf Allah rızası için yedirirler. 76/7-10 92/19-20

Müminler Allah anılınca yürekleri titrer imanları artar.8/2  19/58  22/35  39/23

Müminler ayetler okununca ağlayarak secdeye kapanırlar.

Müminler korku ve ümit ile dua ederler. 32/16

Müminler görmedikleri halde Allahtan korkarlar.21/49

Müminler kafirlere karşı katı kardeşlerine karşı merhametlidirler.48/29

Müminler kınayıcının korkmazlar. 5/54

Müminlerin işleri şura iledir. 42/38  3/159

Müminler hüküm için Allah ve resulüne çağrılınca işittik ve iman ettik derler. 24/51

Müminler iktidar olunca namazı kılarlar,zekatı verirler,iyiliği emrederler kötülükten men ederler. 22/41   7/129

Müminlere ayetler hatırlatılınca ona kör ve sağır davranmazlar. 25/73

Müminler yalnız Allaha güvenip dayanırlar. 3/122

Müminler ya rab iman etmiş olanlara karşı kalbimizde kin bırakma diye dua ederler. 59/10

Onlar yalancı şahitlik etmezler.

Bizi takva sahiplerine öncü yap derler.

Ana babaya iyilik etmemizi emretmiştir. Onlara öff bile deme onları azarlama onlara güzel söz söyle.

Onlar yoksulluk korkusu ile çocuklarını öldürmezler. Onları öldürmek büyük günahtır.

Yetimin malına yaklaşmazlar.

Tarttıkları zaman doğru tartarlar.

Bilmediğin bir şeyin  ardına düşme çünkü kulak kalp ve göz bundan sorumludur.

Yeryüzünde böbürlenerek yürüme ne yeri yarabilirsin ne de dağlara ulaşabilirsin. Bunlar Allah katında beğenilmeyen şeylerdir. Allaha şirk koşma çünkü şirk çok büyük zulümdür. Anne babana iyi davran.

Hakkında bilgin olmayan bir şeyi bana ortak koşmaya kalkarlarsa onlara uyma. Onlarla dünyada iyi geçin.

Yaptığın iyiliği çok görme iyiliği emret kötülüğü engelle başına gelene sabret.

Halktan yüz çevirme böbürlenerek yürüme. Allah övünen ve büyükleneni sevmez.

Yürüyüşünde tabii ol sesini kıs çünkü seslerin en çirkini eşeğin anırmasıdır.

Allahın ve onun resulünün önüne geçmeyin Allahtan sakının.

Ey iman edenler! Eğer bir fasık size haber getirirse o haberi araştırın.

Müminler kardeştir kardeşlerin arasını düzeltin.

Bir topluluk diğer toplulukla alay etmesin. Birbirinizi karalamayın. Kötü lakaplarla çağırmayın. Kim tövbe etmezlerse onlar zalimlerdir.

Allah katında en şerefliniz ondan sakınanlardır.

Onlar namazı kılarlar. Kendilerine verdiğimiz nimetten infak ederler. Gerçek mümin bunlardır.

Onlar sabrederler.kötülüğü iyilikle savarlar. Boş söz söylediklerinde ondan yüz çevirirler.

Bizim yaptıklarımız bize sizin yaptıklarınız size.

Size selam olsun bizim cahillerle işimiz yok derler.

Rabbim bana ana babama verdiğin nimetlere şükretmemi razı olacağın doğru işleri yapmamı bana ilham et. Benim için soyumu da ıslah et. Ben sana tövbe ettim ve sana da teslim olanlardanım.

şte onlar yaptıklarını en iyi şekilde kabul ettiğimiz günahlarından geçtiğimiz cennet halkı içinde olanlardır.

Bunların oradaki duaları Allahım seni eksikliklerden uzak tutarız. Aralarındaki esenlik dilekleri selam dualarının sonu ise hamd alemlerin rabbı Allaha mahsustur. Allahın dosdoğru yolu ona hiç bir şeyi şirk koşmamak babanıza ananıza iyilik yapmak yoksulluk korkusu ile evlatlarınızı öldürmemek zinanın açığına da gizlisine de yanaşmamak yetimin malına yaklaşmamak haksız yere adam öldürmemek ölçüyü tartıyı tam yapmak söz sahibi olduğunuz vakit akrabanız bile olsa adaletten ayrılmamak ve yalan söylememektir. İşte Allahın dosdoğru yolu budur.Rahmet elçisi Muhammed(SAV) in hayatı kul olmanın ,ahlakın sadakatin insanca yaşamın ve ebedi mutluluğa ulaşmanın anahtarıdır.

Güzel ve olgun insanı  en güzel şekilde insanı yaratan tasvir ediyor.

Has kulların olması gereken kural ve davranışları yukarıda olduğu gibi birbir sayıp döküyor. Vahiy yoluyla insan gibi insan olmanın yolunu yöntemini gösteriyor.eşrefi mahlukat olan insanı vahiy ile inşaa etmek istiyor.

Vahiy insanın önce inancını ve düşüncesini biçimlendiriyor. Sonra davranışlarını bu anlamda vahiy özümleyen imanı bütün kötülüklere karşı zırh ve kalkan gibi bir silah gibi kuşandırıyor. Zaten iman gözdür kulaktır ayaktır kalptir yürektir.

İman ferasetli olmak demektir. Allah, kuranı ahlak ile ahlaklanmak hepimize nasip etsin. Ve Allahın has kulları içinde olmayı ve böylece can vermeyi ve sonunda Firdevs cennetine nail olmayı yüce yaradan dan niyaz ederim. Beni dinleme zahmetine katlandığınız için teşekkür ederim…