16 Haziran 2025 - Pazartesi
  • Ana Sayfa
  • Künye
  • İletişim
Sık Kullanılanlara Ekle
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Ana Sayfa Türkiye Aktüel

Tüketimin Kaçınılmaz Diyalektiği: Kendini Tüketmek

Bugün bizler sözde üretiyoruz, ilerliyoruz, vs. ancak bu düşünceyi, bu şeyleri ayakta tutan düşünceyi kaybettik. Üretiyoruz ama özgünlüğü kaybettik, ilerliyoruz ama heyecanı, keşif heyecanını kaybettik. Çünkü keşfedecek bir şey bırakmadık gibi. Yetinmeyi unuttuk. Yavaşlamayı unuttuk. Hızzı ve hazzı put edindik..

Yazar: Venhar Haber
3 Mayıs 2020
Kategori: Aktüel
0 0
1
Tüketimin Kaçınılmaz Diyalektiği: Kendini Tüketmek
PaylaşTweetleWhatsapp ile GönderE-posta Gönder

“Günümüzde insanların mutluluğu ‘eğlenmeye’ dayanmakta. Eğlenmenin altındaysa ‘tüketmenin doygunluğu’ yatmakta…” Fromm

Günümüzde toplumlar devasa tüketim toplumları haline geldi/getirildi. Hem de bu tüketim şekli tarihte daha evvel hiçbir şekilde görülmemiş bir formda, “topyekûn tüketim” anlayışıyla hareket ediyor. İnsanlar, kendi kendilerine -aslında hiçbir şekilde ihtiyaçları olmadığı halde ya da temeli olmadığı halde- bir takım ihtiyaçlar üreterek/oluşturarak bunları elde etmeye çalışıyor ve tüketimi bir alışkanlık hem de patolojik/nevrotik bir alışkanlık haline getiriyorlar. Psikososyal düzeyde bu bir infial haline geldi. Çünkü artık her şey bu acımasız ve önü alınamaz düzlemde birer tüketim nesnesi haline geldi. Şöyle ki iş bu durumda insanlar dahi bir tüketim nesnesi oldu. Herhangi bir kutsalın değer ölçütü ortadan kayboldu ya da sıfıra yaklaştı. İnsanlar bu sahte tüketim ihtiyacıyla mutluluğu dahi satın almaya çalışıyor ya da öyle zannediyorlar. Oysa bu durum sadece ve sadece büyük bir yanılsamadan/kandırmacadan ibaret. Mutluluk hiç bu kadar niceliksel olmamıştı/ölçülmemişti. Sayılar, mutluluk üzerinde bu kadar egemen olmamıştı. Oysa şu an tüketim, “eğlenme/zevk odaklı tüketim” bir mutluluk sağlamaktan ziyade tam tersine insanı bir boşluğa, nihilizme doğru sürüklüyor ve belki de o eşik çoktan aşıldı.

Tüketim olgusu üzerine özellikle Baudrillard çok çarpıcı ve sarsıcı ifadeler kullanıyor. Simülasyon kavramının sahibi Baudrillard; “Artık büyümüyor, ur halini alıyoruz. Hızlı çoğalma toplumundayız; hiçbir belirgin hedefe göre kendini düzenlemeden büyümeyi sürdüren bir toplumdayız. Urlaşan bir toplum, kendi tanımına aldırmadan, kontrolsüz biçimde gelişen ve nedenlerin yitimiyle birlikte sonuçların yığıldığı bir toplumdur.” der. Baudrillard bu durumu hiperteli ve metastaz olayları ile açıklar. Bilindiği üzere kanserli metastaz hücreleri sürekli ve amansız bir şekilde çoğalarak önü alınamaz bir şekilde canlının ölümüne yol açar. Baudrillard bu metafor ile üretim ve tüketim ilişkisini teorik manada ortaya dökmeye çalışır ki sonuna kadar haklıdır. Burada Baudrillard ekler; “Yoksunluk hiçbir zaman feci değildir, öldürücü olan doygunluktur: doygunluk, aynı zamanda bir tetanos durumu ve durgunluk durumu yaratır.” Buradan hareketle bugünkü üretim-tüketim ilişkilerinin teorik ve de pratiğe dönüşmüş/dönüştürülmüş ahvalinin krokisi de gün yüzüne çıkmış olur.

Bugün yaşadığımız süreçte sistemler aşırı doygunlaşmış, şişmanlamıştır. Haberleşmeden tutun da enformasyona, üretimden tutun da tüketime kadar birçok alanda bu şişkinlik kendini feci bir şekilde dışavurmaktadır. Bu aşırı doygunluk durumuna Susan Sontag “cehennemi gebelik” ifadesini kullanır. Buradaki gebelik aslında doğurgan bir gebelikten ziyâde kısır bir gebelik durumunu ifade eder. Yani sürekli, alabildiğine şişen ancak bunu bir türlü sonuca götüremeyen bir gebelik; eninde sonunda patlamayla neticelenecek bir metastaz hali. Bugün üretim sistemleri öylesine dolmuştur ki bunu kullanabilmek gün geçtikçe daha da imkansız hale gelmektedir. Kezâ o kadar çok enformasyon/ileti/sinyal üretildi ki bunları okumaya/kullanmaya ne bir fırsat ne de zaman kaldı. Aynı şey nükleer silahlar için de geçerli; nükleer silahlardan artık o kadar çok var ki, bunları kullanacak bir yer ve durum kalmadı. Bugün bu silahlar caydırıcılıktan öteye gidemiyorlar; herhangi bir sıcak çatışmaya mahal vermeden soğuk savaş koşullarının sürekliliğinden ibaret hale gelen bir caydırıcılık. Esasında bu iyi bir durum… Artık her şey sürekli, ölümcül, bitimsiz bir çoğalmaya tabi olsa bile bu durum artık doğurganlık belirtmiyor. Kısaca yeni bir durumu, yeni bir üretimi ifade etmiyor; yeni bir anlam üretmeyen çoğalım/üretim… Baudrillard; “Bu muhteşem gereksizlikte bulantı verici özel bir şey var: hızla çoğalan, aşırı şişen; ama doğuramayan bir dünyanın bulantısı. Bir düşünce doğurmayı başaramayan tüm bu bellekler, arşivler, belgeler; bir olay doğurmayı başaramayan tüm bu planlar, programlar, kararlar; bir harp doğurmayı beceremeyen tüm bu yüksek teknoloji ürünü silahlar!” diyerek aslında dünyanın yeni bir üretimden çok bir tıkanıklık durumuna ve bunun nihayetinde de bir patlama noktasına ilerlediğini vurguluyor.

Peki bu doygunluk nasıl oldu? Bu doygunluk, Bataille’nin de belirttiği gibi toplumların aşırı ve gereksiz harcamalarla sınırı aşmasıyla bu raddeye gelmiş oldu. Aşırı haz ve hızın bizi götürdüğü/götüreceği nihai nokta yeni üretimler değil seri yani aynı’nın üretiminden kaynaklı üretimden başka bir yer değil, olmayacaktır. Bu aşırı ve gereksiz üretim ve tüketim hızzı son tahlilde bizi bir durgunluğa/duraklamaya hapsedecekti ve bunu büyük oranda başarmış oldu. Peki bu başarının ardında bizi bekleyen ne? Tabi ki hızlı bir çözüm olanağından bizi mahrum etmesi yani eninde sonunda bizi bekleyen durgunluk krizi…

Bu durumun bir başka sarsıcı sonucu da var; buna “enflasyon ve işsizlik” der Baudrillard. Gerçekten bu durgunluk krizinin bizi getirdiği en nihai ve sarsıcı nokta işsizliğin sürekli çoğalması ve enflasyonun çıldırma durumuna gelmiş olması. Ama dikkat edilirse toplumlar donuk bir lav haline geldiğinden buna karşı bir tepki yok. Olsa bile etkili değil. Oysa ki tehlike noktası, uç sınırlar çoktan aşıldı. Bu sürekli artan işsizlik bir kargaşayı beraberinde getirebilirdi lâkin toplumsal durgunluk hali bu durumu sıradanlaştırdı. Sıradanlaşma beraberinde tepkisizliği, tepkisizlik de etkisizlik halini beraberinde getirdi. Biz artık bu noktadan itibaren dönüşü olmayan bir noktaya girmiş bulunduk, yolun sonunu hiçbirimiz bilmiyoruz. Kendimizi de bulamıyoruz çünkü onu da kaybettik. Her şey gerçeklikten uzaklaştı, uzaydaki yörüngeye yerleşti. Kısaca her şey bir simülasyon halini aldı. Aslında kriz eşiği de aşıldı bir nevi, artık ölümcül bir hal aldı her şey. Baudrillard’ın deyimiyle “yavaşlatılmış/durgunlaşmış bir felâket” halini yaşıyoruz.

Üstelik bugün bizler reel/gerçek bir ekonomiden de bahsedemeyiz artık. Çünkü eğer bu bahsi açarsak bitimsiz bir paradoksa kapı aralamış oluruz ki bu bizi bir yere götüremez. Gideceğimiz en ırak yer yine yanıbaşımız olacaktır; yani tam bir bumerang durumu. Ekonomi artık maddi güçten ziyade bir spekülasyon aracından öteye bir mana ifade etmiyor. Ekonomi, bugün bir istikrarsızlaştırma aracıdır; sosyolojiden, tarihten koparılmış bir kimlik taşıyor artık. O da bir nevi kendi bitimsiz yörüngesinde başıboş dolanmakta. Ekonomi de diğer her şey gibi sanallığa kurban edilmiştir, viralleşmiştir hatta son yıllarda viralliği bile aşmış, herhangi bir antibiyotiğe de tepki vermez hale gelmiştir. Bugün halihazırda virallik çağını da aştık. Olumsuzluk durumu da yerini olumluluğa bıraktı. Kısaca ekonomi de diğer her şey gibi simülasyonlaştı, realitesini kaybetti (sanallaştı diyelim). Baudrillard’ın çarpıçı bir ifadesi var ki, tam da bu noktada hatırlayalım; “Görüntüleri yok edenlerden değil, görülecek hiçbir şeyin olmadığı bir görüntü bolluğu üretenlerdeniz.” Evet, üretiyoruz ama yeni bir şey değil; aynı’yı tekrar ediyoruz.

Bugün bizler sözde üretiyoruz, ilerliyoruz, vs. ancak bu düşünceyi, bu şeyleri ayakta tutan düşünceyi kaybettik. Üretiyoruz ama özgünlüğü kaybettik, ilerliyoruz ama heyecanı, keşif heyecanını kaybettik. Çünkü keşfedecek bir şey bırakmadık gibi. Yetinmeyi unuttuk. Yavaşlamayı unuttuk. Hızzı ve hazzı put edindik. Gitmek istiyoruz ama yolu kaybettik. Yol düşüncesini kaybettik. Baudrillard’ın deyimiyle “düşüncesini yitiren bir şey gölgesini yitirmiş bir adama benzer; bu şey, kendini kaybettiği bir çılgınlığın içine düşer.” Tüketimdeki bu çılgınlık, elbetteki bu acı diyalektiğin kaçınılmaz sonucudur. Üstelik böyle giderse kaçınılmaz son daha da vahim; kendini tüketmek!

Ahmet Ferhat Öksüz / İktibas Nisan Sayısı

Etiketler: Ahmet Ferhat Öksüz

Çok Yorumlanan 1

  1. YANKIGÜL KIRTASİYE says:
    5 sene önce

    GÜCÜNÜZ BİLGİ (İLİM) , SİLAHINIZ KALEM (SÖZ) OLSUN.DÜNYA’DA ÇOĞUNLUK KAPİTALİST DİNİNİN TANRISI PARA PUTUNUN ETRAFINDA ŞİRK’LENİYOR.. TÜRKİYE GENELİ ŞİRKLİ, PUTLU VE YER YER İMANLI. SAĞANAK ŞEKLİNDE FİTNE -FESAT YAĞMAKTA.KÜFÜR VE GÜNAHLAR BATILDAN HAKKA DOĞRU ESMEKTE.NEFİSTE AFETLER YAŞANMAKTA.CEHENNEM SICAKLARI GELİYOR YAKINDA.TEVHİD ÇATISI ALTINDA NEFSİNİ TADİLAT YAPARAK ,ALLAH’ın İPİYLE İMAN SIĞINAĞINA GİREN, İLAHİ KUDRETE TESLİM OLUP TEVEKKÜL ZIRHINI KUŞANAN KURTULUR İNŞALLAH.
    ELHAMDÜLİLLAHİ RABBİL ALEMİN.

    Cevapla

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

VENHAR YAZARLARI

Ahmet DURMUŞ
Ahmet DURMUŞ

İslamsız Bayram Ruhsuz Kadavraya Benzer!

Yakup DÖĞER
Yakup DÖĞER

Modern Siyasete Meşruiyet Arayışları

Mehmed DURMUŞ
Mehmed DURMUŞ

'Makul Olmak' Kazandırır

Bünyamin ZERAN
Bünyamin ZERAN

Yine Yeniden ve Hep Bir Umutla Yaşamak

Mehmet Akif COŞKUN
Mehmet Akif COŞKUN

İp Gergin, Cambaz da

Şükrü HÜSEYİNOĞLU
Şükrü HÜSEYİNOĞLU

Gazze Ulusal Sınırların Kurbanıdır

Faruk KARAASLAN
Faruk KARAASLAN

Çeç

Erdal BAYRAKTAR
Erdal BAYRAKTAR

Teyakkuz Hali

Yazarın Diğer Yazıları

  • HAMAS’a ve İran’a Sahip Çıkmalıydık!
    15 Haziran 2025
  • Prof. Dr. İhsan Toker Bu Hafta Sonu İktibas’ta
    13 Haziran 2025
  • Bâtılın Bitmeyen Konsilleri
    8 Haziran 2025
  • Kurban Bayramımız Mübarek Olsun!
    6 Haziran 2025
  • Arafat’ta Dua Yasaklanabilir mi?
    5 Haziran 2025
  • Resmi Söylem, İktidar ve Gazze Eylemlerinin Normu
    5 Haziran 2025
  • Kürtlerin Kemalist Tapınmaya Bir İtirazı Olacak mı?
    4 Haziran 2025
  • Çok Okunan
  • Çok Yorumlanan
  • Son Eklenen
“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

21 Şubat 2020
Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

19 Ekim 2018
Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

7 Aralık 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

30 Kasım 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Yenilendik !

Yenilendik !

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

HAMAS’a ve İran’a Sahip Çıkmalıydık!

HAMAS’a ve İran’a Sahip Çıkmalıydık!

15 Haziran 2025
Prof. Dr. İhsan Toker Bu Hafta Sonu İktibas’ta

Prof. Dr. İhsan Toker Bu Hafta Sonu İktibas’ta

13 Haziran 2025
Bâtılın Bitmeyen Konsilleri

Bâtılın Bitmeyen Konsilleri

8 Haziran 2025
İslamsız Bayram Ruhsuz Kadavraya Benzer!

İslamsız Bayram Ruhsuz Kadavraya Benzer!

6 Haziran 2025

Çeşitli ulusal/uluslararası basın yayın organlarından Müslümanlar’ın gündemini ilgilendirebilecek haberler iktibas eden ve Kur’an merkezli tevhidi bir din algısı oluşturabilmek için çeşitli makale, kavram, kıssa, video ve fotoğraf yayınlayan ve Nebevi bir duruş sergileme gayesinde olan bir web sitesidir.

Bizlere yönelteceğiniz eleştirilere açığız. Ancak alıntıladığımız her içerikteki düşünceye tam manasıyla katılmadan da yayımladığımız olmaktadır. Bu konuda anlayışınıza sığınırız…

Kategoriler

  • Venhar Yorum
  • Venhar Makaleler
  • Ne Okunur?
  • Ne İzlenir?
  • Kavramlar
  • Venhar Röportajlar
  • Öncü Şahsiyetler
  • Süreli İslami Yayınlar
  • Alıntı Söyleşi
  • Alıntı Makale
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Etkinlikler
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular

Yazarlar

  • Abdi KEÇELİ
  • Ahmet ALTINOK
  • Ahmet DURMUŞ
  • Arif BOTAN
  • Bünyamin ZERAN
  • Celal SANCAR
  • Dilek BUZ
  • Erdal BAYRAKTAR
  • Erdem ZERAN
  • Hasan BAKIRCI
  • Mehmed DURMUŞ
  • Mehmet Akif ÇOŞKUN
  • Sabri AYDIN
  • Şükrü HÜSEYİNOĞLU
  • Yakup DÖĞER

E-Posta Listemize Kaydolun!

E-Posta listemize kaydolarak öne çıkan makaleleri sürekli olarak takip edebilirsiniz.

*Lütfen gerçek hesaplar giriniz.

  • Ana Sayfa
  • Her Güne Bir Ayet
  • Yazarlarımız
  • Venhar Yorum Haber
  • Küçük Müslümanlar
  • Alıntılar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Tavsiyelerimiz Var
  • Kavramlar
  • Röportajlar
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular
  • Künye
  • İletişim

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Hoşgeldiniz!

Hesabınıza aşağıdaki bölümden giriş yapabilirsiniz

Şifremi unuttum?

Şifrenizi kurtarın

Şifrenizi sıfırlamak için kullanıcı adı veya e-posta adresinizi girin.

Giriş

Add New Playlist