15 Mayıs 2025 - Perşembe
  • Ana Sayfa
  • Künye
  • İletişim
Sık Kullanılanlara Ekle
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Ana Sayfa Makaleler

MÜSLÜMAN, HOMO EKONOMİKUS OLAMAZ

Yazar: Şükrü HÜSEYİNOĞLU
7 Ağustos 2018
Kategori: Makaleler
0 0
0
PaylaşTweetleWhatsapp ile GönderE-posta Gönder

 Dünyevileşme sorunu, bu yöndeki yaygın kanaatin aksine son birkaç asra has bir mesele değildir. İlk muhatapları 6. asrın Mekkelileri olan şu ayet-i kerimeler, bu gerçeğin en açık isbatıdır:

“Ey iman edenler! Sizi acı bir azaptan kurtaracak ticareti size göstereyim mi? Allah’a ve Resulü’ne iman edersiniz, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihad edersiniz. Bu, sizin için daha hayırlıdır, eğer bilirseniz.” (Saff, 61/10-11)

“Gerçekten Allah’ın Kitabını okuyanlar, namazı ikame edenler ve kendilerine rızık olarak verdiklerimizden gizli ve açık infak edenler, onlar kesin olarak zarara uğramayacak bir ticareti umabilirler.” (Fâtır, 35/29)

“Onlar, ne ticaret ne de alış verişin kendilerini Allah’ı anmaktan, namazı ikame etmekten ve zekat vermekten alıkoyamadığı insanlardır. Onlar, kalplerin ve gözlerin allak bullak olduğu bir günden korkarlar.” (Nûr, 24/37)

“Kadınlar, oğullar, yük yük altın ve gümüş, salma atlar, davarlar ve ekinler gibi nefsin şiddetle arzuladığı şeyler insana süslü gösterildi. Bunlar dünya hayatının geçici metaıdır. Oysa asıl varılacak güzel yer ancak Allah’ın katındadır. De ki: ‘Size, onlardan daha hayırlısını haber vereyim mi? Allah’a karşı gelmekten sakınanlar için Rableri katında, içinden ırmaklar akan, içinde ebedî kalacakları cennetler, tertemiz eşler ve Allah’ın rızası vardır.’ Allah, kullarını hakkıyla görendir.” (Âl-i İmran, 3/14-15)

Dünyevileşme; dünya hayatını, asıl anlamını ifade eden hesap günü ve ahiret bilincinden kopararak bu hayatı mutlaklaştırma ve dünyaya odaklı bir hayat yaşama ameliyesidir. Kur’an’ın geçmiş toplumlara dair anlatımlarından, bu yönelimin tarih boyunca insanlığın en temel sorunlarından/sapmalarından biri olduğunu öğrenmekteyiz.

İşte Yüce Rabbimiz, Kur’an’ın konuyla ilgili ayetlerinde bizleri bu sapmaya karşı uyarmakta ve hayatı olması gerektiği üzere hesap günü ve ahiret odaklı algılayıp yaşamaya davet etmektedir.

İlgili ayetlerde, Mekkeli muhatapların temel geçim kaynağı ticaret mefhumuna atıf yapılarak, asıl ticaretten söz edilmesi ve dikkatlerin dünyadaki maddi kazanç yerine asıl varılacak yer olan ahirette karşılık getirecek amellere çekilmesi söz konusudur.

Bu beyanlarla Rabbimiz, ticaret ve kazanç mefhumları konusunda vahyin muhataplarının tasavvurunu sil baştan inşa etmektedir. Tıpkı ölüm ve ölü, sağır, dilsiz, kör gibi mefhumlarla ilgili yaptığı gibi. Biz, asıl ölü kimmiş, asıl kör, sağır ve dilsiz kimmiş Rabbimizin Kitab-ı Keriminden öğreniyoruz. İşte burada söz konusu ettiğimiz ayet-i kerimelerde de, ticaret ve kazanç mefhumları, muhatapların zihninde ve gönlünde bir yapısöküme uğratılmakta ve yeniden inşa edilmektedir.
Kur’an’la inşa olan bir Müslüman, eşya ve olgulara Kur’an penceresinden bakar. Her şeyi Kur’an’ın tanımlarıyla tanımlar, eşya ve olgulara Kur’an’ın biçtiği kadar değer biçer. Ayet-i kerimelerde, ticaret mefhumu üzerinden, ekonomik kazanç faaliyeti konusunda muhataplara yeni bir değer yargısı kazandırılmaktadır. Ekonomik kazanç faaliyetinin çok çok fevkinde bir “kazanç kapısı”nın varlığı hatırlatılmakta ve hesapların bu gerçeğe göre yapılması, hayatın bu gerçek ışığında kurgulanması istenmektedir.

Bugün “homo ekonomikus” diye bir mefhumdan söz edildiğini biliyoruz. Bu, hayatı tamamen ticari/ekonomik faaliyet ve çalışmadan ibaret gören, parayı ve para kazanmayı hayatının yegane gayesi ve iştigal alanı haline getiren, bu alanda yaşayıp giden insanları tanımlamak için üretilen bir kavram. Tanım bu çağlara ait olsa da, dünyevileşme mefhumu üzerinden yukarıda da belirttiğimiz gibi bu sorun salt bugünün sorunu değil. Fakat sanayileşme ve onun pazar ihtiyaçlarına paralel kurgulanan tüketim alışkanlıkları üzerinde inşa edilen kapitalist ekonomi süreçlerinde bu sorunun daha da kuşatıcı bir hal aldığı da bir gerçek.
Kapitalist üretim-tüketim süreçlerinde, üretim ve tüketim bandından dışarıya adım atamaz birer nesne haline getirilen, yeni yeni ihtiyaç illüzyonlarıyla habire borçlandırılan bugünün insanı bu konuda ciddi bir handikap içinde. Zira sürekli çalışıp açıklarını kapatmak, yeni ihtiyaçları için yeni borçlar altına girmek zorunda ve bunun için de üretim-tüketim bandında bir hayat yaşamak durumunda! Ne yazık ki bu sorunun etkilerini Müslümanlar arasında da gözlemleyebiliyoruz.
Meselenin bir de iş sahipleri boyutu var. Burada da, kapitalizmin temel itici gücü olan rekabet mefhumu ve sürekli büyüme hedefi devreye giriyor. Bu da, iş sahipleri açısından aynı sorunu, yani “hayatın üretim-tüketim bandına mahkûm edilmesi” sonucunu doğuruyor. Hayatın ve dolayısıyla Âlemlerin Rabbi’ne kulluğun, bu çerçevede de yeryüzünün halifeliği misyonunun idame ettirilmesi için gerekli bir araç olan ekonomik kazanç faaliyeti, bu şekilde araç olmaktan çıkarılıp hayatın temel gayesi ve ekseni haline getiriliveriyor. Bu da Müslümanlar arasında dahi “homo ekonomikus”laşma sorununun belirmesine yol açıyor.

Bu durum, günümüz Müslümanları olarak yeniden Kur’ani bir inşaya olan ihtiyacımızı ortaya koyuyor. Dünyaya ve hayata dair değer yargılarımızı, tasavvur ve algılamalarımızı bir kere daha Kur’an’ın süzgecinden geçirmemiz gerekiyor. İhtiyaç listelerimizi, hayat standartlarımızı, önceliklerimizi yeniden bir değerlendirmeye tâbi tutmak durumundayız. Ahzab Sûresi 28-29. ayetlerde çok açık şekilde ifadesini bulduğu üzere, Allah Rasulü’nün (s) varlık döneminde bile mütevazi hayat standardını sürdürme iradesini örnek almalıyız.

Rabbimizin, ticaret ve kazanç mefhumları konusunda zihinlerimize ve gönüllerimize açtığı o büyük ufku her daim diri tutmalı, ufukları dünya hayatıyla daralmış olan insanlardan olmamaya gayret göstermeliyiz. Hangi işle meşgul isek, o işi mümkün olduğunca hafifletmeye, bizi kuşatmasına izin vermeyecek bir düzeye çekmeye, işimizin hayatımızın amacı haline gelmesine izin vermemeye çabalamak zorundayız. Aksi halde, Kur’an’ın ticaret ve kazanç mefhumlarına dair açtığı Rabbani ufuktan bîhabermişçesine işe-güce dalıp gitmek ve asıl ticareti ihmal ederek birer “homo ekonomikus” olmak kaçınılmaz olmaktadır.

Meselenin bir de, dünya hayatına dalıp gitmek ile ahiret ekinini tercih etmek arasında net bir tercihte bulunamama, iki arada kalma boyutu var ki, Rabbimiz bu durumu Hacc Sûresi 11. ayette “kıyıdan/sınırda kulluk etmek” olarak nitelemektedir.

Müslümanın hayata bakışı, hesap günü ve ahiret bilinci ekseninde ve net olmalıdır. Hayatı, “Deki: Benim namazım, ibâdetim, hayatım ve ölümüm Âlemlerin Rabbi Allah içindir.” (En’âm, 6/162) Rabbani beyanında ifadesini bulan bütüncül kulluk anlayışıyla algılamak ve öylece yaşamak, şiarımızdır. Ahiret hayatının tarlası ve bir imtihan alanı olarak var edilmiş dünyaya, bütün içindeki bu konumunun ötesinde anlamlar yüklemek ve dünya hayatını amaç haline getirmek, insanı varoluş gayesinden uzaklaştıran bir eksen kaymasıdır.

Hayatın idamesi için bir gereklilik olan ekonomik kazanç faaliyetlerini hayatımızın gayesi ve ekseni kılma yanılgısından, para-pul için yaşayan “homo ekonomikus” durumuna düşmekten sakınmak durumundayız. Velev ki para-pulu Allah yolunda harcamak için kazandığımızı düşünsek bile. Zira bu düşünce birçok Müslüman için dünyevileşmeye giden yolun ilk basamağını teşkil etmektedir. Başta niyet bu şekilde halisane olsa da, ekonomik ilişkiler girdabında maddi kazanç faaliyetleri giderek araç olmaktan çıkıp amaç haline gelebilmekte, daha çok kazanma sarmalına kapılınabilmekte ve eksen kaymaları yaşanmaktadır.

Hayat akıp gitmekte, imtihan süresi daralmaktadır. Rabbimizin asıl ticaret ve kazanca dair öğreti ve çağrısı, tüm tazeliğiyle bizlere hitabını sürdürmektedir. Bize düşen, bizlerin dünya ve ahiret saadeti için yapılan bu Rabbani çağrıya icabet ve bu icabette sebatkâr olmaktır.

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

VENHAR YAZARLARI

Şükrü HÜSEYİNOĞLU
Şükrü HÜSEYİNOĞLU

Gazze Ulusal Sınırların Kurbanıdır

Ahmet DURMUŞ
Ahmet DURMUŞ

Bir Toplumu Dışarıdaki Değil İçerideki Düşman Yıkar

Mehmed DURMUŞ
Mehmed DURMUŞ

Düşmanı Kahretmenin Yolu

Bünyamin ZERAN
Bünyamin ZERAN

Yaşamak Yüklü Kelimeler

Mehmet Akif COŞKUN
Mehmet Akif COŞKUN

taşa yaz dalgalanmıyorsa su /suya oku kafa yarmıyorsa taş

Yakup DÖĞER
Yakup DÖĞER

Filibeli Ahmed Hilmi'de Avrupa Siyaset ve Medeniyeti

Faruk KARAASLAN
Faruk KARAASLAN

Çeç

Erdal BAYRAKTAR
Erdal BAYRAKTAR

Teyakkuz Hali

Yazarın Diğer Yazıları

  • Gazze Ulusal Sınırların Kurbanıdır
    2 Mayıs 2025
  • Gazze Yürek Yangını
    7 Nisan 2025
  • Güncel Suriye ve Gazze Dersleri
    19 Şubat 2025
  • 5816’ya Karşı Hak ve Hukuk Savunması
    8 Şubat 2024
  • Müslümanlar Olarak Bir “Bayburt Davamız” Olmalı
    26 Ocak 2024
  • Zulme Ve Zalime Tufan Gerek!
    14 Aralık 2023
  • Modern Mitleri Yıkan, Putları Kıran, Ümmeti Uyandıran Mübarek Cihad: Aksa Tufanı
    21 Kasım 2023
  • Çok Okunan
  • Çok Yorumlanan
  • Son Eklenen
“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

21 Şubat 2020
Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

19 Ekim 2018
Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

7 Aralık 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

30 Kasım 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Yenilendik !

Yenilendik !

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

“Baas Darbesinden PYD/PKK’ya Suriye Kürtleri” Kitabı Üzerine

“Baas Darbesinden PYD/PKK’ya Suriye Kürtleri” Kitabı Üzerine

13 Mayıs 2025
Biliyoruz, HAMAS’ın İşi Çok Zor!

Biliyoruz, HAMAS’ın İşi Çok Zor!

12 Mayıs 2025
Geçmişten Günümüze Büyük Bir Yanılgı: Bedelsiz Cennet

Geçmişten Günümüze Büyük Bir Yanılgı: Bedelsiz Cennet

10 Mayıs 2025
İsrail’in Gazze’ye Yönelik Son Planı: “Gideon’un Savaş Arabaları” Nedir?

İsrail’in Gazze’ye Yönelik Son Planı: “Gideon’un Savaş Arabaları” Nedir?

9 Mayıs 2025

Çeşitli ulusal/uluslararası basın yayın organlarından Müslümanlar’ın gündemini ilgilendirebilecek haberler iktibas eden ve Kur’an merkezli tevhidi bir din algısı oluşturabilmek için çeşitli makale, kavram, kıssa, video ve fotoğraf yayınlayan ve Nebevi bir duruş sergileme gayesinde olan bir web sitesidir.

Bizlere yönelteceğiniz eleştirilere açığız. Ancak alıntıladığımız her içerikteki düşünceye tam manasıyla katılmadan da yayımladığımız olmaktadır. Bu konuda anlayışınıza sığınırız…

Kategoriler

  • Venhar Yorum
  • Venhar Makaleler
  • Ne Okunur?
  • Ne İzlenir?
  • Kavramlar
  • Venhar Röportajlar
  • Öncü Şahsiyetler
  • Süreli İslami Yayınlar
  • Alıntı Söyleşi
  • Alıntı Makale
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Etkinlikler
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular

Yazarlar

  • Abdi KEÇELİ
  • Ahmet ALTINOK
  • Ahmet DURMUŞ
  • Arif BOTAN
  • Bünyamin ZERAN
  • Celal SANCAR
  • Dilek BUZ
  • Erdal BAYRAKTAR
  • Erdem ZERAN
  • Hasan BAKIRCI
  • Mehmed DURMUŞ
  • Mehmet Akif ÇOŞKUN
  • Sabri AYDIN
  • Şükrü HÜSEYİNOĞLU
  • Yakup DÖĞER

E-Posta Listemize Kaydolun!

E-Posta listemize kaydolarak öne çıkan makaleleri sürekli olarak takip edebilirsiniz.

*Lütfen gerçek hesaplar giriniz.

  • Ana Sayfa
  • Her Güne Bir Ayet
  • Yazarlarımız
  • Venhar Yorum Haber
  • Küçük Müslümanlar
  • Alıntılar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Tavsiyelerimiz Var
  • Kavramlar
  • Röportajlar
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular
  • Künye
  • İletişim

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Hoşgeldiniz!

Hesabınıza aşağıdaki bölümden giriş yapabilirsiniz

Şifremi unuttum?

Şifrenizi kurtarın

Şifrenizi sıfırlamak için kullanıcı adı veya e-posta adresinizi girin.

Giriş

Add New Playlist