12 Temmuz 2025 - Cumartesi
  • Ana Sayfa
  • Künye
  • İletişim
Sık Kullanılanlara Ekle
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Ana Sayfa Alıntılar Alıntı Makale

Bilgi obezitesi

Etraf “çok şey bilen”; ama “bildiğini ne için bildiğini bilmeyenler”den geçilmiyor. Obezite sâdece “midevî” değil, yer yer “zihnî” bir mesele. Okuma seferberliklerinin Muhteşem Cuma’lardan bir farkı yok. Sâdece obeziteyi kışkırtıyor.

Yazar: Venhar Haber
6 Aralık 2018
Kategori: Alıntı Makale
0 0
0
Bilgi obezitesi
PaylaşTweetleWhatsapp ile GönderE-posta Gönder

Epistemoloji, mâlûm; felsefenin alt dallarından birisidir. Bilginin kaynağı, sınırları, imkânları vb konularla alâkadar olur. İşin felsefe kısmına girmeye niyetim yok. Benim dikkâtimi daha çok “bilginin dolaşımı” ve “kullanımı” husûsu çekiyor. Bu da felsefî olmaktan çok “sosyolojik” bir mâhiyet taşıyor.

Geçenlerde gazeteleri tararken gözüm bir habere takıldı. Haber, kamuoyunun iyi bildiğini zannettiğim bir Bilgi Yarışması sırasında yaşanan olayı naklediyordu. Yarışmacı sorulan bir sualin cevâbını bilemeyince kendisine tanınan “joker” hakkını kullanmış ve suali telefonla güvendiği bir arkadaşına havâle etmiş. Haberleştirmeye değer bulunan husus, arkadaşının, herhâlde yakınında bir bilgisayar olmalı ki, alelacele “internet”e girmesi ve bu sırada tuş seslerinin stüdyoya aksetmesiymiş.

Modern eğitim ve öğretim, “bilgi”ve “bilmeyi” erdemli kılan bir doktrin tatbik eder. Bu, keyfiyetten çok kemiyete gönderme yapar. Çocuklar “öğenmenin sonu olmadığına” ve ne kadar çok şey bilirse o kadar bu erdemden nasibini alacağına şartlandırılır.

Aslında bu bakış, Merhûm Şerif Mardin’in çok kıymetli bulduğum, Türk entelektüalizmini tipleştirmeye mâtuf bir çalışmasında değindiği ve “toplum mühendisliği” ile bağını kurduğu “Ansiklopedik Aydın” tipinin kitle eğitimine yansımasıdır. Elbette ansiklopedizme temelde karşı çıkacak değilim. Her bireyin, pek çok şeyden haberdâr olmasını sağlayan ve adına “genel kültür” denilen bir birikimi asgari düzeyde almasının faydasına ben de inanırım. Tabiî ki herkes bir seviye târih, coğrafya,edebiyât vb şeylere âşinâ olmalıdır. Ama bu sâdece bir temel vazifesini görür. İlânihâye bir amaç olamaz. Esas mühim olan bundan sonrasıdır. Bu da “metodlu öğrenme” dediğimiz çok başka bir evreyi düşündürüyor.

Türkiye’de yaygın bir şekilde gördüğüm bir mesele bu. Bu mesele en başta ansiklopedizmden vazgeçmeyen entelektüeller arasında yaygın. Entelektüel mahfillerdeki sohbetlerde insanlar sanki adı konmamış bir bilgi yarışmasındalarmış gibi davranmayı bir mârifet hâline getirmiş durumda. Bunun ileri bir tüketicilik boyutuna vardığını düşünüyorum. Tıpkı uç moda ürünleri tüketmek gibi, entelektüel mahfillerde kimsenin bilmediği birilerinin “kuramından” , “romanından” veyâ “filminden” bahsetmek, kimsenin gitmediği bir yerlere gidip, oranın târihi veyâ kültürel ayrıntılarından bahsetmek çok yaygın..Bilgi sarfı üzerinden ayrıcalık kazanmak; bunun tüketiminde birilerini eksiltmek …Bilgi yarışmaları ise bunun avâmî karşılığı. Hâsılı entelektüellerin bu yarışmalara burun kıvırmadan önce biraz da kendilerine bakmaları gerekiyor. Avâmı ve Havass’ı ile bu o kadar çılgın bir yarış ki, neticede bilgi üzerinden bir “körleşmeye” dönüşüyor. Etraf “çok şey bilen”; ama “bildiğini ne için bildiğini bilmeyenler”den geçilmiyor. Obezite sâdece “midevî” değil, yer yer “zihnî” bir mesele. Okuma seferberliklerinin Muhteşem Cuma’lardan bir farkı yok. Sâdece obeziteyi kışkırtıyor.

Bunun bir de görgüsüzlük ile alâkalı olduğunu zannediyorum. Farslar bunu çok güzel anlatırlar. “Mâlûmatfurûşluk” denilen bir hikâye bu. “Furûşten” kelimesi Farsça’da “satmak” fiilinin karşılığı. Yâni mâlûmat satan, saçan insanlar. Görgüsüzlük sâdece “para” ile yapılmıyor ki: pekalâ “bilgi” ile de yapılabiliyor..

Bilgi obezitesini doğuran abur cuburluk, temelde “sorunsal” eksikliğinden temelleniyor. Bilgiyi disipline edecek olan “meseleler” ve onları ortaya çıkaran derin ve kapsamlı “dertler”dir.. Kişilerin bu manâda ne dertleri ne de meseleleri var. (Herkesin derdi kendisine..Bu da yetmez)…Merak sâiki meselelerle birleşmeyince, bilgilenmeyi tek başına yönetmeye başlıyor. Burada, midevî obeziteden muzdarip birisinin iştahı ve doyumsuzluğu gibi bir şeye dönüşüyor merak… Bu da belki başlangıç için değerli olan merak sâikini yozlaştırmaktan başka bir işe yaramıyor.… Hâsılı bilgi obezitesi, meselesiz bilgilenmenin fonksiyonu olarak tecelli ediyor.

İşin bir de bilgi ahlâkını zedeleyen yanılsama (ilüzyon) boyutu var. Meselesi ve amacı olmayan bilgiler yarışmanın konusu oluyor. Bahsi geçen yarışma programları, bilgiye ihânet programlarıdır aslında. Burada etik boyut devreye giriyor. Meselâ yarışmacıya cevabını bilmediği bir soru soruluyor. Normal ve ahlâkî olan o kişinin”bilmiyorum” diyerek çekilmesidir. Hayır, öyle olmuyor. Kendisine “seçenekler” sunuluyor. Doğru cevap bunlardan birisi. Yarışmacı yüzünde cin ve takdir bekleyen bir ifâde, saçma sapan “akılyürütmeler”; o da olmazsa “sezgi yürütmelerle” başlıyor şıkları elemeye. Eğer yine de işin içinden çıkamazsa, seyirci veyâ arkadaş desteği “kopya” çekmesine izin veriliyor. Bu da bir “kumar” terimi olan “joker hakkı”yla tanımlanıyor. En nihâyetinde iş “sallamaya” kalıyor. Tutturdu mu, bilmiş oluyor. Gelsin alkışlar..Ne kadar hazin değil mi? Yâni neticede bilmeyen, bilmiş oluyor..

İşin bir de sistem boyutu mevcut. Çoktan seçmeli test, bilgiye karşı işlenmiş en ağır suçtur…Çünkü kumarı ihtivâ eder….Türkiye’de teste dayalı imtihanlarını yerini alacak bir yeni sistemin yürürlüğe konulduğu haberini almadan; kusura bakılmasın, hiç kimse beni maarif işinin hâle yola girdiğine inandıramaz….

Yeni Şafak / Süleyman Seyfi Öğün

Etiketler: Süleyman Seyfi Öğün

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

VENHAR YAZARLARI

Bünyamin ZERAN
Bünyamin ZERAN

Düşüncenin Girdabında Üç Şehir Metaforu

Mehmed DURMUŞ
Mehmed DURMUŞ

Demokrasiye Can Verenler -Beşir Atalay Okuması-

Ahmet DURMUŞ
Ahmet DURMUŞ

İslamsız Bayram Ruhsuz Kadavraya Benzer!

Yakup DÖĞER
Yakup DÖĞER

Modern Siyasete Meşruiyet Arayışları

Mehmet Akif COŞKUN
Mehmet Akif COŞKUN

İp Gergin, Cambaz da

Şükrü HÜSEYİNOĞLU
Şükrü HÜSEYİNOĞLU

Gazze Ulusal Sınırların Kurbanıdır

Faruk KARAASLAN
Faruk KARAASLAN

Çeç

Erdal BAYRAKTAR
Erdal BAYRAKTAR

Teyakkuz Hali

Yazarın Diğer Yazıları

  • Mezhepçiliğin Müslümanlara Getirisi İzzet Değil, Sadece Zillet
    8 Temmuz 2025
  • İklim Kanunu ve Küresel Isınma: Faturayı Kime Yazalım?
    8 Temmuz 2025
  • Mezhepçilik Fitnesi
    4 Temmuz 2025
  • İktibas: Seni de Vururlar İsrail!
    1 Temmuz 2025
  • Hicri Yılbaşı: Hicret, Cahiliyyeden Akidevi Hicretle Başlar
    29 Haziran 2025
  • Yukarı Mezopotamya Günlüğü
    27 Haziran 2025
  • Prof. Dr. İhsan Toker: Muhafazakarlaşma Problemli Bir Başlık
    26 Haziran 2025
  • Çok Okunan
  • Çok Yorumlanan
  • Son Eklenen
“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

“İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

21 Şubat 2020
Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

19 Ekim 2018
Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

7 Aralık 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

30 Kasım 2018
Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

Yenilendik !

Yenilendik !

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Allah’sız Bir Adalet Anlayışı Adalet Getirmez

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

Kardeşim Erkan İbretlik Bir Emanet

İfsat Her Yerde

Mezhepçiliğin Müslümanlara Getirisi İzzet Değil, Sadece Zillet

8 Temmuz 2025
İklim Kanunu ve Küresel Isınma: Faturayı Kime Yazalım?

İklim Kanunu ve Küresel Isınma: Faturayı Kime Yazalım?

8 Temmuz 2025
Düşüncenin Girdabında Üç Şehir Metaforu

Düşüncenin Girdabında Üç Şehir Metaforu

4 Temmuz 2025
Mezhepçilik Fitnesi

Mezhepçilik Fitnesi

4 Temmuz 2025

Çeşitli ulusal/uluslararası basın yayın organlarından Müslümanlar’ın gündemini ilgilendirebilecek haberler iktibas eden ve Kur’an merkezli tevhidi bir din algısı oluşturabilmek için çeşitli makale, kavram, kıssa, video ve fotoğraf yayınlayan ve Nebevi bir duruş sergileme gayesinde olan bir web sitesidir.

Bizlere yönelteceğiniz eleştirilere açığız. Ancak alıntıladığımız her içerikteki düşünceye tam manasıyla katılmadan da yayımladığımız olmaktadır. Bu konuda anlayışınıza sığınırız…

Kategoriler

  • Venhar Yorum
  • Venhar Makaleler
  • Ne Okunur?
  • Ne İzlenir?
  • Kavramlar
  • Venhar Röportajlar
  • Öncü Şahsiyetler
  • Süreli İslami Yayınlar
  • Alıntı Söyleşi
  • Alıntı Makale
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Etkinlikler
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular

Yazarlar

  • Abdi KEÇELİ
  • Ahmet ALTINOK
  • Ahmet DURMUŞ
  • Arif BOTAN
  • Bünyamin ZERAN
  • Celal SANCAR
  • Dilek BUZ
  • Erdal BAYRAKTAR
  • Erdem ZERAN
  • Hasan BAKIRCI
  • Mehmed DURMUŞ
  • Mehmet Akif ÇOŞKUN
  • Sabri AYDIN
  • Şükrü HÜSEYİNOĞLU
  • Yakup DÖĞER

E-Posta Listemize Kaydolun!

E-Posta listemize kaydolarak öne çıkan makaleleri sürekli olarak takip edebilirsiniz.

*Lütfen gerçek hesaplar giriniz.

  • Ana Sayfa
  • Her Güne Bir Ayet
  • Yazarlarımız
  • Venhar Yorum Haber
  • Küçük Müslümanlar
  • Alıntılar
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Tavsiyelerimiz Var
  • Kavramlar
  • Röportajlar
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular
  • Künye
  • İletişim

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Yazarlar
  • Alıntılar
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar

© 2021 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Hoşgeldiniz!

Hesabınıza aşağıdaki bölümden giriş yapabilirsiniz

Şifremi unuttum?

Şifrenizi kurtarın

Şifrenizi sıfırlamak için kullanıcı adı veya e-posta adresinizi girin.

Giriş

Add New Playlist