Şehbenderzade Filibeli Ahmet, Amak-ı Hayal isimli eserinde ilk tasavvufi roman olan “İyi ile Kötü” arasında yaklaşmakta olan çeşitli farklı inanç ve felsefi temellerinden dile getirildiği şekilde geldiği koyar. Savaş meydanlarından enstantanelerle bu kavgayı okuyucuların zihinlerine nakşeder. Romanında bir örnek de Zerdüşt’ten verir. İyiyi temsil eden ve Hürmüz (Ahura Mazda) ile kötünün ve karanlığın temsilcisi Ehrimen (Angra-Mainyu) ile birlikte önümüzdeki yıllarda resmeder. Bilindiği gibi Hürmüz aynı zamanda Sasani sülalesinden 5. padişahın adıdır. Böylesine tarih ve felsefi alanya sahip olan, bu metafordan adını alan, Umman ve Basra Körfezleri arasında bulunan Hürmüz Boğazı da bugün etrafına bağlımüş durumda. İngiltere’nin Temmuz ayıdığı Cebelitarık’ta İran gemisini durdurulması gerektiğini, geçen Cuma günü İran’ın da bir İngiliz petrol tankeri geçişini engellediğinin açıklanması tansiyonu iyice yükseltti. İran’dan yapılan açıklamada, “Stena Impero adlı İngiliz benzin tankeri, denizcilik kurallarına riayet etmemesi gerekiyor Devrim Muhafızları Ordusu Deniz Kuvvetleri Birinci Bölge Birliği tarafından durduruldu” denildi. Bu gelişmenin açıklaması ABD’de Trump, yine de Hürmüz Boğazı’nda İran’a ait bir insansız hava aracını düşürdüklerini tercih ediyor, İran ise bunu yalanlamış ve tarihi yayınlayarak bunu reddetmişti.
Peki, bugün Hürmüz Boğazı’daki sular neden ısındı? Aslında bu son şaşırtıcı şaşırtıcı değil. Daha önceki dönemlerde de aynı süreçuda yaşanmış oldu. Önce Trump Obama’nın İran ile imzaladığı nükleer anlaşmadan çekildi. Ardından yaptırım kararları aldı ve İran’ın petrol satışını aldı sınırlamak için harekete geçti. Hürmüz’ün bu denli ısınmasının bugünkü ana gerekçesini de bu seyir oluşturdu. Hürmüz Boğazı gibi petrolünün geçişi için hayati önem taşıyan bir yerde nefessiz bırakma girişimiyle karşı karşıya kalan İran, haliyle geçen teyakkuza geçti. Ekonomisinin omurgası petrol ihracına dayanan İran’ı, hem de uluslararası hukuka göre kendisinin de söz sahibi olduğu sularda kuşatma alanında, onu bir kıvılcım çakacak gibi alanlarda da beraberinde getirdi. Ayrıca Malum Hürmüz Boğazı, Suudi Arabistan, BAE, Kuveyt ve sıvılaştırılmış LNG’de dünyanın en önemli üreticisi olan Katar için de çok önemli bir geçiş noktasıdır. Dünya petrol üretiminin 100 milyon varil olduğunu, bu oranın beşte birinin yani yaklaşık 20 milyon varilinin geçişi için Hürmüz’ü kullandığını düşünüyorumürsek çakacak bir kıvılcımın ne kadar mal olabileceği daha rahat idrak yapabiliriz. Bunun üzerine Suudi Arabistan-BAE’nin bağlı ve bu ikilinin ABD’de bağlı Hürmüz’de farklı planların hayata geçirilmesi istenebiliyor. Binlerce kilometrelik ötelerden gelip, bölge halklarının aralarında harcadıkları hatıralarda dolaşabiliyor kendilerine ait çıkarları korunuyor hedefleyenlerin oyunlarına gelenlerin akıbetleri, beklentileri ne zaman olsun sürekli değişmeyecektir.
Dünyanın varoluşundan beri iyi ile kötünün kazanması devam ediyor. Puan da tarihi bir gerçektir ki, iyi ile kötü yani Hürmüzler ile Ehrimenler arasındaki başarıları son tahlilde hep Hürmüzler kazanıldı. Bundan sonra da öyle olamaz devam ediyor. Haklı olanın yanında durmak, mazlumun kim varsa bakmadan
Milli Gazete / Mustafa Kaya
