19 Ocak 2021 - Salı
  • Ana Sayfa
  • Künye
  • İletişim
Sık Kullanılanlara Ekle
.......................
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
  • İslam Dünyası
    • Tümü
    • Arakan
    • B.Arap Emirlikleri
    • Diğer
    • Doğu Türkistan
    • Filistin
    • Irak
    • İran
    • Pakistan
    • Suriye
    • Yemen
    Muhsin Fahrizade ve Bilim Dünyası

    Muhsin Fahrizade ve Bilim Dünyası

    Türkiyeli Salhiye: Gazze´de Olduğumdan Dolayı Her Sabah Şükrediyorum

    Türkiyeli Salhiye: Gazze´de Olduğumdan Dolayı Her Sabah Şükrediyorum

    Malumun İlanı: (A)Normalleşme Anlaşmaları

    Malumun İlanı: (A)Normalleşme Anlaşmaları

    Esed Zalimliğini Hz. Peygamberin Cihadına Benzeten Hutbe!

    Esed Zalimliğini Hz. Peygamberin Cihadına Benzeten Hutbe!

    Önce Yüreklerimizdeki Kudüs’ü İşgal Ettiler!

    Önce Yüreklerimizdeki Kudüs’ü İşgal Ettiler!

    72 Sene Önce Siyonist Hançer, Ortadoğu’nun Bağrına Saplandı

    72 Sene Önce Siyonist Hançer, Ortadoğu’nun Bağrına Saplandı

  • Dünya
    • Tümü
    • Afrika
    • Amerika
    • Asya
    • Avrupa
    • Diğer
    • Ortadoğu
    Papa, Eşcinsellik ve Katoliklik

    Papa, Eşcinsellik ve Katoliklik

    İnternetin Dünyayı Sarsan 50 Yılının Kısa Hikâyesi

    İnternetin Dünyayı Sarsan 50 Yılının Kısa Hikâyesi

    Çin’in Kurmaya Çalıştığı Yeni Kölelik Sistemi İbretlik

    Çin’in Kurmaya Çalıştığı Yeni Kölelik Sistemi İbretlik

    Medya ve Filmler Büyüttü Amerikan İmparatorluğu’nu

    Medya ve Filmler Büyüttü Amerikan İmparatorluğu’nu

  • Türkiye
    • Tümü
    • Aile ve Çocuk
    • Aktüel
    • Eğitim
    • Ekonomi
    • Kültür & Sanat
    • Siyaset
    WhatsApp’tan ‘büyük göç’: BiP, Signal ve Telegram ne kadar güvenli?

    WhatsApp’tan ‘büyük göç’: BiP, Signal ve Telegram ne kadar güvenli?

    Türk Siyasetinde Uygur Sessizliğini Nasıl Anlamalı?

    Türk Siyasetinde Uygur Sessizliğini Nasıl Anlamalı?

    Gültekin: “Edepsizce Savaşacağız ve Kazanacağız”

    Gültekin: “Edepsizce Savaşacağız ve Kazanacağız”

    Aşı Çalışmalarında Algı Diktatörlüğü

    Tavizkarların Bitmek Bilmeyen Hudeybiye İftirası

    Tavizkarların Bitmek Bilmeyen Hudeybiye İftirası

    Modern ve de Geleneksel Putları Yıkmak İçin Yola Çıkanlar Ebedi Şef’e Saygı Duruşundalar!

    10 Kasım Üzerine!

  • Yazarlar
  • Alıntılar
    • Tümü
    • Alıntı Makale
    Mesut Özil’in Selefi Alimin Sözleriyle Yaptığı Paylaşım, İlahiyatçılar Arasında Tartışma Yarattı

    Mesut Özil’in Selefi Alimin Sözleriyle Yaptığı Paylaşım, İlahiyatçılar Arasında Tartışma Yarattı

    Medine, Medine Sözleşmesi, Medeniyet Kavramları Dolayımında Mülahazalar

    Medine, Medine Sözleşmesi, Medeniyet Kavramları Dolayımında Mülahazalar

    İslami Hareket

    İslami Hareket

    Kışkırtılmış İnsan’dan Yaratılmış İnsan’a

    Kışkırtılmış İnsan’dan Yaratılmış İnsan’a

    Muhakkik Mimar Turgut Cansever’den ”İslam Şehri”ne Dair Yeni Bir Tasavvur ve Tasarım

    Muhakkik Mimar Turgut Cansever’den ”İslam Şehri”ne Dair Yeni Bir Tasavvur ve Tasarım

    Değerlerin İki Yüzü

    Değerlerin İki Yüzü

    Sanatın Ne’liğine ve Vazgeçilmezliğine Dair

    Sanatın Ne’liğine ve Vazgeçilmezliğine Dair

    Doğu Akdeniz Meselesi

    Doğu Akdeniz Meselesi

    İslâmcı Zihinsel Tıkanmanın Kültürel Kökenleri Üzerine Bir Deneme

    İslâmcı Zihinsel Tıkanmanın Kültürel Kökenleri Üzerine Bir Deneme

    Trending Tags

    • Abdulaziz Kıranşal
    • Abdurrahman Dilipak
    • Abdurrahman Arslan
    • Ahmet Taşgetiren
    • Alev Alatlı
    • Ali Bulaç
    • Ali Haydar Haksal
    • Atasoy Müftüoğlu
    • Atilla Özdür
    • D. Mehmet Doğan
    • Erol Göka
    • Gökhan Özcan
    • Hayrettin Karaman
    • İsmail Kılıçarslan
    • İbrahim Kahveci
    • Murat Bardakçı
    • Taha Kılınç
    • Yavuz Bahadıroğlu
    • Yıldıray Oğur
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
    • Tümü
    • Alıntı Söyleşi
    • Venhar Ropörtaj
    Trump, uluslararası sağ popülist hareketin başı artık

    Trump, uluslararası sağ popülist hareketin başı artık

    Alev Alatlı: Siz Neyseniz Eğitim Sistemi Odur

    Alev Alatlı: Siz Neyseniz Eğitim Sistemi Odur

    Modernizmin Kavramlar Üzerindeki Tahrifi ve Tepkisi

    Modernizmin Kavramlar Üzerindeki Tahrifi ve Tepkisi

    ‘Hangi Dağda Kalacağımı Bende Bilmiyorum’

    ‘Hangi Dağda Kalacağımı Bende Bilmiyorum’

    M. Doğan: “Türkiye’yi Atatürk Kültü Yönetiyor”

    M. Doğan: “Türkiye’yi Atatürk Kültü Yönetiyor”

    İnsanın Düşünen Robotlar Yaratması Onda Tanrılaştığı Vehmi Oluşturuyor

    İnsanın Düşünen Robotlar Yaratması Onda Tanrılaştığı Vehmi Oluşturuyor

  • Venhar ÇocukYENİ
    • Küçük Müslümanlar
  • İslam Dünyası
    • Tümü
    • Arakan
    • B.Arap Emirlikleri
    • Diğer
    • Doğu Türkistan
    • Filistin
    • Irak
    • İran
    • Pakistan
    • Suriye
    • Yemen
    Muhsin Fahrizade ve Bilim Dünyası

    Muhsin Fahrizade ve Bilim Dünyası

    Türkiyeli Salhiye: Gazze´de Olduğumdan Dolayı Her Sabah Şükrediyorum

    Türkiyeli Salhiye: Gazze´de Olduğumdan Dolayı Her Sabah Şükrediyorum

    Malumun İlanı: (A)Normalleşme Anlaşmaları

    Malumun İlanı: (A)Normalleşme Anlaşmaları

    Esed Zalimliğini Hz. Peygamberin Cihadına Benzeten Hutbe!

    Esed Zalimliğini Hz. Peygamberin Cihadına Benzeten Hutbe!

    Önce Yüreklerimizdeki Kudüs’ü İşgal Ettiler!

    Önce Yüreklerimizdeki Kudüs’ü İşgal Ettiler!

    72 Sene Önce Siyonist Hançer, Ortadoğu’nun Bağrına Saplandı

    72 Sene Önce Siyonist Hançer, Ortadoğu’nun Bağrına Saplandı

  • Dünya
    • Tümü
    • Afrika
    • Amerika
    • Asya
    • Avrupa
    • Diğer
    • Ortadoğu
    Papa, Eşcinsellik ve Katoliklik

    Papa, Eşcinsellik ve Katoliklik

    İnternetin Dünyayı Sarsan 50 Yılının Kısa Hikâyesi

    İnternetin Dünyayı Sarsan 50 Yılının Kısa Hikâyesi

    Çin’in Kurmaya Çalıştığı Yeni Kölelik Sistemi İbretlik

    Çin’in Kurmaya Çalıştığı Yeni Kölelik Sistemi İbretlik

    Medya ve Filmler Büyüttü Amerikan İmparatorluğu’nu

    Medya ve Filmler Büyüttü Amerikan İmparatorluğu’nu

  • Türkiye
    • Tümü
    • Aile ve Çocuk
    • Aktüel
    • Eğitim
    • Ekonomi
    • Kültür & Sanat
    • Siyaset
    WhatsApp’tan ‘büyük göç’: BiP, Signal ve Telegram ne kadar güvenli?

    WhatsApp’tan ‘büyük göç’: BiP, Signal ve Telegram ne kadar güvenli?

    Türk Siyasetinde Uygur Sessizliğini Nasıl Anlamalı?

    Türk Siyasetinde Uygur Sessizliğini Nasıl Anlamalı?

    Gültekin: “Edepsizce Savaşacağız ve Kazanacağız”

    Gültekin: “Edepsizce Savaşacağız ve Kazanacağız”

    Aşı Çalışmalarında Algı Diktatörlüğü

    Tavizkarların Bitmek Bilmeyen Hudeybiye İftirası

    Tavizkarların Bitmek Bilmeyen Hudeybiye İftirası

    Modern ve de Geleneksel Putları Yıkmak İçin Yola Çıkanlar Ebedi Şef’e Saygı Duruşundalar!

    10 Kasım Üzerine!

  • Yazarlar
  • Alıntılar
    • Tümü
    • Alıntı Makale
    Mesut Özil’in Selefi Alimin Sözleriyle Yaptığı Paylaşım, İlahiyatçılar Arasında Tartışma Yarattı

    Mesut Özil’in Selefi Alimin Sözleriyle Yaptığı Paylaşım, İlahiyatçılar Arasında Tartışma Yarattı

    Medine, Medine Sözleşmesi, Medeniyet Kavramları Dolayımında Mülahazalar

    Medine, Medine Sözleşmesi, Medeniyet Kavramları Dolayımında Mülahazalar

    İslami Hareket

    İslami Hareket

    Kışkırtılmış İnsan’dan Yaratılmış İnsan’a

    Kışkırtılmış İnsan’dan Yaratılmış İnsan’a

    Muhakkik Mimar Turgut Cansever’den ”İslam Şehri”ne Dair Yeni Bir Tasavvur ve Tasarım

    Muhakkik Mimar Turgut Cansever’den ”İslam Şehri”ne Dair Yeni Bir Tasavvur ve Tasarım

    Değerlerin İki Yüzü

    Değerlerin İki Yüzü

    Sanatın Ne’liğine ve Vazgeçilmezliğine Dair

    Sanatın Ne’liğine ve Vazgeçilmezliğine Dair

    Doğu Akdeniz Meselesi

    Doğu Akdeniz Meselesi

    İslâmcı Zihinsel Tıkanmanın Kültürel Kökenleri Üzerine Bir Deneme

    İslâmcı Zihinsel Tıkanmanın Kültürel Kökenleri Üzerine Bir Deneme

    Trending Tags

    • Abdulaziz Kıranşal
    • Abdurrahman Dilipak
    • Abdurrahman Arslan
    • Ahmet Taşgetiren
    • Alev Alatlı
    • Ali Bulaç
    • Ali Haydar Haksal
    • Atasoy Müftüoğlu
    • Atilla Özdür
    • D. Mehmet Doğan
    • Erol Göka
    • Gökhan Özcan
    • Hayrettin Karaman
    • İsmail Kılıçarslan
    • İbrahim Kahveci
    • Murat Bardakçı
    • Taha Kılınç
    • Yavuz Bahadıroğlu
    • Yıldıray Oğur
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
    • Tümü
    • Alıntı Söyleşi
    • Venhar Ropörtaj
    Trump, uluslararası sağ popülist hareketin başı artık

    Trump, uluslararası sağ popülist hareketin başı artık

    Alev Alatlı: Siz Neyseniz Eğitim Sistemi Odur

    Alev Alatlı: Siz Neyseniz Eğitim Sistemi Odur

    Modernizmin Kavramlar Üzerindeki Tahrifi ve Tepkisi

    Modernizmin Kavramlar Üzerindeki Tahrifi ve Tepkisi

    ‘Hangi Dağda Kalacağımı Bende Bilmiyorum’

    ‘Hangi Dağda Kalacağımı Bende Bilmiyorum’

    M. Doğan: “Türkiye’yi Atatürk Kültü Yönetiyor”

    M. Doğan: “Türkiye’yi Atatürk Kültü Yönetiyor”

    İnsanın Düşünen Robotlar Yaratması Onda Tanrılaştığı Vehmi Oluşturuyor

    İnsanın Düşünen Robotlar Yaratması Onda Tanrılaştığı Vehmi Oluşturuyor

  • Venhar ÇocukYENİ
    • Küçük Müslümanlar
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Ana Sayfa Makaleler

DUYGU-AMEL İLİŞKİSİ

Yazar: Sabri AYDIN
5 Ağustos 2018
Kategori: Makaleler
0
0
PaylaşTweetleWhatsapp ile GönderE-posta Gönder
Başarılı bir İslami pratik için duyguların gücü maalesef yeterince fark edilmiyor. Bu yazıda insandaki duyguların onun amel dünyasını ne kadar etkilediği ve aralarında ne kadar sıkı bir bağın olduğunu göstermeye çalışacağız. Bilgi ile amelin arasında nefis nasıl bir engel olarak duruyorsa, başarılı bir pratik için bilgi ile amelin arasında da bir fırsat olarak duygu duruyor. Bilgi duyguyu tetikleyebildiği oranda amele geçer.
İnsan robot olmadığından kendisine yüklenen bilgi hemen pratiğe geçmiyor. Bir robotu bilgi ile programladığınız zaman o bilgiler anında uygulanır. İnsanda ise durum bu kadar basit değil. Ona takvanın yanı sıra fücur da ilham edildiğinden doğruları hayata aktarabilmesi gerçekleştireceği iradi mücadeleye bağlı.
Bu mücadelede duygular insana ihtiyacı olduğu gücü sağlıyorlar. Bu nedenle bu duyguların iyi işletilmesi gerekiyor.
Kuran nasıl kendi bütünlüğü içinde doğru anlaşılırsa, insan da kendi bütünlüğü içinde değerlendirilerek doğru anlaşılabilir ve bu doğru anlamaya dayalı olarak doğru istikamete yönlendirilebilir. İnsanı tek taraflı ele alan ve değerlendirenler onunla bir yere varamazlar. İnsanı doğru yöne sevk etmekte başarılı olmak istiyorsak, onu bütün yönleriyle ele almamız gerekir. Nitekim Kur’an da insanı bir bütün olarak ele alıyor. Onu sadece rasyonel bir varlık olarak ele almıyor, sadece aklına hitap etmiyor. Kur’an tefekkür, tedebbür, tezekkür, taakkul vb. akli eylemlerin yanı sıra duygu fillerine de sürekli vurgu yapar. Bir kuş tek kanatlı uçamayacağı gibi insan da tek kanatlı başarılı bir amel gerçekleştiremez.
Tetiklenmeyi bekleyen duygularımız
Kur’an insanların duygularına hitap ederken konuyu çok yönlü ele alıyor.[1]Sadece tek duyguyu güçlendirerek değil, değişik kollardan insanın bütün duygu dünyasını çepeçevre kuşatarak onu mobilize etmeye çalışıyor.
Yeri geliyor kalbe sıcak bir dokunuşla muhatabını bir davranışa motive ederken, yeri geliyor Allah’ın celal sıfatı hatırlatılarak gevşekliğe düşmesine, ciddiyetsizleşmesine engel oluyor.
Nasıl ki kaslarımızı güçlendirmek için spor yapıyorsak, duygularımızı güçlendirmek için de bir şeyler yapmak zorundayız. Temennilerle duygularımızı güçlendiremeyiz. Temrinler (alıştırmalar) ile duygular güçlendirilebilir. Tefekkür temrinleri ile duygu dünyamızı yeniden inşa edebiliriz.
Kur’an’da Allah’ı anlatan sıfatları insan duyguları ile bağlantıları açısından iki ana gurupta toplayabiliriz. Bunlar Celal ve İkram sıfatlarıdır (55/78). Celal sıfatları Allah’ın yüceliğini, büyüklüğünü, kahhar ve azab edici oluşunu, İkram sıfatları ise O’nun merhametini, iyiliğini, şefkatini anlatıyorlar.
Bu sıfatlar Kur’an’da özellikle şu dört duyguyu tetikliyorlar:
Allah’ın ikram sıfatını anlatmak için nimetlerle ilgili verilen bilgiler şükür ve sevgi duygusunu, günahlar ve bunların cezası bilgisi korku duygusunu, Allah’ın yüceliğini, büyüklüğünü anlatan bilgiler de haşyet duygusunu harekete geçiriyorlar. Bu dört duygu Kur’an’da merkezi bir yere sahiptirler, çünkü insanı en çok bu duygular üzerinden gayrete getirmek mümkün. Bizim yapmamız gereken şey ise bu bilgileri aldıktan sonra bu bilgilerin hedefindeki duygularımızın hareketlenip hareketlenmediğini tespit ve kontrol etmektir. Bizde bu bilgiler nasıl bir etki yapıyor, hiç etki bırakıyor mu gerçekten, bunların üzerinde durmamız ve çalışmamız gerekiyor. Hakkıyla amel etmenin yolu buradan geçiyor. Şimdi bu duyguları biraz daha yakından ele alalım:
1.Haşyet (saygı):
Allah’ın celal sıfatları hem haşyet hem de havf (korku) duygusuna hitap ederler. İnsan O’nun büyüklüğünü kavradığı/müşahede ettiği ve kendi küçüklüğünün bu büyüklüğün karşısındaki konumunu gördüğü ölçüde O’na olan saygısı artar. Bu kavrayış ancak ufuklardaki ve nefislerimizdeki işaretleri tefekkür etmekle gerçekleşir. (41/53)
Kur’an’da Allah’ın azametini/büyüklüğünü[2]anlatan ayetlerin arasında en çarpıcı olanlarından birkaç örnek:
·Allah, gökleri ve yeri dağılmasınlar diye tutmaktadır.[3](Fatır, 41)
·Ağaçlar kalem olsa denizler de mürekkep olsa Allah’ın kelimeleri yine tükenmezdi.(Lokman, 27)
·Bir yaprak bile O’nun ilmi olmadan dalından düşmez.(Enam, 59)
·Biz bu Kuran’ı bir dağa indirmiş olsaydık, dağın Allah’tanhaşyetduyarak ezildiğini ve parçalandığını görürdün. Biz bu örnekleri, kendi durumları üzerinde düşünsünler diye insanların önünde beyan ediyoruz. (Haşr, 21)
Bu ayetlerde verilen örnekler üzerinde tefekkür edildiğinde (aklımızda canlandırıp bu resimlerin üzerinde düşündüğümüzde) bu bilgiler insanda gerçekten ‘derin bir saygı’ duygusu oluşturmaktadır.
2.Havf (korku):
İnsanın fıtratında acıdan kaçınma özelliği vardır. Normal olan hiç kimse acı çekmeye talip olmaz. Bu sebeple insanı yola getirmede cezanın önemli bir fonksiyonu vardır. İlahi/beşeri ceza yasaları da sonuçta bu ihtiyaçtan doğmuştur. Cezalandırılma korkusu insanı yapmayı aklından geçirdiği birçok işten alıkoyar. En ağır cezayı ise Allah veriyor. Dolayısıyla bu korku duygusu ne kadar güçlü olursa o nispette günahlardan sakınırız. Kur’an’da geçmiş kavimlerin helak edildiklerinin sürekli hatırlatılması, cehennem tasvirleri hep bu duyguyu işliyorlar. Hedef bu duygu sayesinde insanları belli tavır ve tutumlara yöneltmektir.
Kim Rabbinin makamından korkar ve nefsini heva (istek ve tutkular)dan sakındırırsa, artık şüphesiz cennet, (onun için) bir barınma yeridir. (Naziat, 40-41)
3.Şükür:
Kur’an belki en çok bu duygu üzerinden insanları harekete sevk ediyor. Nitekim bir özdeyişte de şöyle ifade edilir: Bir fincan kahvenin kırk yıllık hatırı var. Nimetlerle ilgili verilen yüzlerce örnek işte bu sebepten dolayı veriliyor. Rahman suresinin bir bütün olarak içeriği ve orada defaatle tekrar edilen ‘Şu halde Rabbinizin hangi nimetlerini yalanlarsınız’ ayeti bu konuda en çarpıcı vurgulardan birisidir. Veya şu ayet insanı en çok etkileyen ayetlerdendir:
“Allah, gökleri ve yeri yaratan ve gökten su indirip onunla size rızık olarak türlü ürünler çıkarandır. Ve onun emriyle gemileri, denizde yüzmeleri için size, emre amade kılandır. Irmakları da sizin için emre amade kılandır. Güneşi ve ayı hareketlerinde sürekli emrinize amade kılan, geceyi ve gündüzü de emrinize amade kılandır. Size her istediğiniz şeyi verdi.Eğer Allah’ın nimetini saymaya kalkışırsanız, onu sayıp bitirmeye güç yetiremezsiniz. Gerçek şu ki, insan pek zalimdir, pek nankördür..” (İbrahim, 32-34)
Yine Kureyş suresinde de Kureyşlilere Allah’ın nimetleri hatırlatılıp onların şükür duygusu harekete geçirilmeye çalışılıyor. Şükür duygusunu aktive eden bir insan gereken diğer icraatlere kollarını sıvar ve harekete geçer. O yüzden i’laf (Mekkelilerin Arabistan’da yaptıkları ticari güvenlik anlaşmaları) ve bunun sonucu olarak Mekkelilerin fakirlikten zenginliğe ve korkudan güvenliğe kavuşmaları hatırlatıldıktan sonra ‘Şu halde Kâbe’nin Rabbine kulluk edin’ deniliyor. Burada da şükür duygusu ile kulluk eylemi arasında bir sebep-sonuç ilişkisinin kurulduğunu görüyoruz.
Şükür duygusu insanı aynı zamanda gönüllü ibadetlere de sevk eder. Peygamberimize neden bu kadar namaz kıldığı sorulduğunda ‘Şükreden bir kul olmayayım mı?’ cevabını vermişti. Demek ki, kulluk için tek motivasyon azaptan kurtulmak değil, onca iyiliğe şükretmek de insanı kulluğa sevk edebiliyor.
İbadetlerini yetersiz ve zayıf gören kişi şükür duygusu üzerinde daha çok çalışmalı ki, eksikliklerini giderme konusunda ek bir motivasyona sahip olsun. Çünkü ibadetlerini bir şekilde ifa ettiğinden dolayı azaba uğrama ihtimalini Allah’ın merhametine güvenerek düşük gördüğünden onu bu konuda azab korkusu artık motive edici olmaktan çıkabiliyor, çıkmaması gerektiği halde. Dolayısıyla burada kulluk kalitesini (takva) artırması için ek motive edici düşüncelere ihtiyaç var. Bunlar da ancak şükür ve sevgi duyguları olabilir.
4.Sevgi:
Sevgi, bir varlığın başka bir varlığa karşı duyduğu en güçlü alakayı ve bağı ifade eden duygu olduğundan, mümin-Allah ilişkisinde de en önemli duygu sevgi duygusudur. Sevgi duygusu piramidin zirvesinde olan duygudur. Bu duyguyu güçlendirmek hakiki müminlerin en önemli gayelerindendir. Sevgi duygusu insanın fıtratında şöyle işler: İnsan kendisini seveni sever/İnsan kendisine iyilik yapanı sever. Allah insanı sevdiğinden ve ona sayısız iyilikler yaptığından dolayı bu duygu en çok O’na karşı gösterilmesi gereken bir duygudur. Dolayısıyla Kur’an bu sevgi duygusunu insanda güçlendirmek için Allah’ın sonsuz iyiliklerini defaatle hatırlatıyor.
“İnsanlardan bazıları Allah’tan başkasını Allah’a denk tanrılar edinir de onları Allah’ı sever gibi severler. İman edenlerin Allah’a olan sevgileri ise çok daha fazladır. Keşke zalimler azabı gördükleri zaman bütün kuvvetin Allah’a ait olduğunu ve Allah’ın azabının çok şiddetli olduğunu önceden anlayabilselerdi.”(Bakara, 165)
“De ki:Eğer Allah’ı seviyorsanızbana uyunuz kiAllah da sizi sevsinve günahlarınızı bağışlasın.Allah son derece bağışlayıcı ve esirgeyicidir.”(Al-i İmran, 31)
Duygudan devlete
Duygular fıtri olgulardır. Allah’ın yarattığı ve insana verdiği hiçbir şey abes değildir. Duyguları da bize Rabbimiz verdiğine göre onlarla bir gaye ve hikmeti hedeflemiştir. Biz burada fıtrata uygun işlevleri ne ise o doğrultuda ele alınmaları, atıl bırakılmamaları gerektiğini ifade etmeye çalışıyoruz. Duyguların bu hikmete uygun işlevlerini yerine getirmeleri insana hayat serüveninde yardımcı olur.
Duygulara yönelme duygusallaşmak anlamına gelmez. İnsanları galeyana getirmek, duygu sömürüsü yapmak, duyguları araçsallaştırmak anlamına da gelmemektedir. Sonuçta nasıl aklı da kötüye kullanmak[4]mümkünse elbette duyguları da suistimal etmek mümkündür. Burada bizi her türlü suistimale karşı koruyacak olan Kur’ani bilinçtir. Duygularımız aklın önüne geçirilmeme şartıyla en güçlü şekilde değerlendirilmeliler.
Dini yeryüzüne hakim kılmak isteyen kadrolar önce kendi duygu dünyalarına dini hakim kılmalılar. Ondan sonra toplumsal değişime soyunmalılar. Tek kişiden devlete giden yolda Hz. Peygamber (a.) insanların duygu yönlerini ihmal ederek hareket etmemiştir. İnsanlara sadece siyasi bilinç aşılamak yeterli gelmemektedir. Elbette bunsuz da olmaz. Din siyaseti de içine alan ve fakat onu aşan çok daha kapsayıcı bir hayat nizamıdır. Dolayısıyla dini yine kendi bütünlüğü içinde ele alıp onu herhangi bir boyutuna indirgemeden kendi bütünlüğünde ve Kur’an ve Sünnetteki çerçeve içinde yaşamamız gerekiyor. Dinin bütün boyutlarına dinin sahibinin verdiği değer kadar değer vermeliyiz.
Hz. Peygamberin yetiştirdiği kadrolarda namaz kıldırırken ağlayan insanlar olduğu gibi, üstlendiği yönetim sorumluluğunu vicdanının derinliklerinde duyarak hareket ettiğinden dolayı kaybolan bir koyundan kendini mesul hissedecek kadar vazife şuuruna sahip insanlar da vardı. Çok açıktır ki, bu vasıflar salt bilgi ile oluşan nitelikler değildir. Öyle değil midir ki, aynı Kur’an bizim de elimizde, on yıllardır biz de Kur’an’ı manasından talim etmemize rağmen örnek bir topluluk ve hareket meydana getiremedik.
Nitekim yaşadığımız sorunlar sadece yanlış fikirlerden kaynaklanmıyor. Örneğin adaletten sapmalar akılla yanlış sonuçlara ulaşılmasından, yani düşünsel bir hata sonucu oluşmuyor, vicdan, insaf ve Allah korkusu gibi duyguların/hasletlerin körelmesinden/zayıflığından kaynaklanıyor. Bu duyguların zayıflaması oranında pragmatik düşünceler hareketlerimizi yönlendirmede ağırlık kazanmaya başlıyor. Merhamet ve insaf duygularını güçlendirmemiş fertlerden oluşan hareketlerin İslami anlamda başarılı olmaları düşünülemez.
Buradan eğitim programlarımız için de sonuçlar çıkıyor. Çalışmalarımızda sadece fikri, ilmi ve siyasi konular üzerinde durmamalıyız. Duyguların eğitimini de dengeli bir şekilde programlarımızın içine almalıyız.


[1]Örnek olarak Kur‘an insanda gıybet konusunda bir duyarlılık oluşturmak için ondaki iğrenme duygusunu harekete geçiriyor: ‘Kiminiz kiminizin gıybetini yapmasın. Sizden biriniz, ölü kardeşinin etini yemeyi sever mi? İşte, bundan tiksindiniz. Allah’tan korkup sakının. Şüphesiz Allah, tevbeleri kabul edendir, çok esirgeyendir. (Hucurat, 12)
[2]Allah’ın azametini gösteren deliller sayısızdır. Bir örnek: İnsanın ana rahmindeki oluşumu başladıktan tam üç hafta sonra beyni de oluşmaya başlar, o andan itibaren beyinde her dakikada 250 000 beyin hücresi yaratılır. Bu da Allah’ın yaratmadaki azametini, müdebbirliğini, seriliğini, kudretini gözler önüne seren çarpıcı bir örnektir. Şimdi bu bilgiyi kalpteki hitap ettiği duygu ile birleştirmek gerekir. Bu birleştirme ayrı bir fiil ve eylemdir. Bunun için ayrı bir irade ve gayret gerekir.
[3]Bu ayeti daha iyi anlayabilmek için maddenin yapısını göz önünde bulundurmak lazım. Madde atomlardan oluşuyor ve atomların çekirdeğindeki protonlar artı (+) yüklü olduklarından birbirlerini itmeleri gerekirken Allah’ın kudreti onları çekirdekte bir arada tutuyor. Yine atom çekirdeği etrafında çok hızlı dönen elektronları da hem döndüren ve onları yörüngede tutan yine Allah’ın kudretidir. Eğer bu kudret olmasa atom oluşmaz ve dolayısıyla madde de kainatta bulunmazdı, her atomun parçaları etrafa dağılırlardı. Milyarlarca yıldız ve gezegenlerin her biri sayısız atomlardan müteşekkil olduğundan tek tek bu atomları ‘dağılmasınlar diye bir arada tutan’ Allah’a sonsuz hamd ve övgüler olsun.
[4]Rasyonalizm ve pragmatizm aklın kötüye kullanılmasına birer örnektir. Demek ki, sadece duygular suistimal edilmiyorlar. Bugün yöntem konusunda başımıza bela olan pragmatizm düşüncesi aklın kötüye ve yanlış kullanılmasına bir örnektir. Bu durum aklı devre dışı bırakmayı gerektirmediği gibi, duyguların suistimal edilmeleri de duyguları ihmal etmemizi gerektirmemeli.

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

VENHAR YAZARLARI

Ahmet DURMUŞ
Ahmet DURMUŞ

Şimdi mi ? آٰلْـٰٔنَ

Şükrü HÜSEYİNOĞLU
Şükrü HÜSEYİNOĞLU

Kapitalizme Teolojik Hizmete Mûti, “Protestan Papazlığı” Heveslileri-2-

Sara ŞENTÜRK
Sara ŞENTÜRK

Yalnızlık, Yanlışlık Yaptırır Çoğu Kez

Mehmed DURMUŞ
Mehmed DURMUŞ

İslam Tebliğ ve Siyaset

Yakup DÖĞER
Yakup DÖĞER

Medeniyet Kavramı Üzerine

Ahmet ALTINOK
Ahmet ALTINOK

Ortak Zemin Edep Adap ve Vahdet

Bünyamin ZERAN
Bünyamin ZERAN

Hakim Olanın Mahkum Edilmeye Çalışıldığı Zamanlardayız

Mehmet Akif COŞKUN
Mehmet Akif COŞKUN

Asıl Mürebbiyemiz Kim?

YAZARIN SON YAZILARI

  • ‘Radikalizm’ İlletinden Arınmak
    17 Aralık 2018
  • Kuran Kıssalarında Siyasi Yöntem
    6 Ağustos 2018
  • SİYERDE İSLAMİ HAREKET
    6 Ağustos 2018
  • Siyer Felsefesi
    6 Ağustos 2018
  • CEMAATLERİN İKİ TEMEL EKSİKLİĞİ: TAKVA VE PROGRAM EKSİKLİĞİ
    6 Ağustos 2018
  • TEMEL PROBLEM: TIKANIKLIK SORUNUNU AŞMAK
    6 Ağustos 2018
  • DAVA ÇALIŞMALARI HAKKINDA SORULAR
    6 Ağustos 2018
  • DAVA ÇALIŞMALARININ MUHASEBESİ
    6 Ağustos 2018

İLGİ GÖRENLER

  • “İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

    “İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

    1583 paylaşım
    Paylaş 1583 Tweet 0
  • Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

    101 paylaşım
    Paylaş 101 Tweet 0
  • Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

    77 paylaşım
    Paylaş 77 Tweet 0
  • M.İkbal Durmuş Komünizm-Sosyalizm

    1 paylaşım
    Paylaş 1 Tweet 0
  • Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

    0 paylaşım
    Paylaş 0 Tweet 0

NE OKUNUR?

Kitap Tanıtımı: Kur’an Devleti

Kitap Tanıtımı: Kur’an Devleti

14 Aralık 2020
İmkânsız Devlet

İmkânsız Devlet

6 Mart 2020
Osmanlı Uleması ve Türkiye Cumhuriyeti

Osmanlı Uleması ve Türkiye Cumhuriyeti

22 Şubat 2020
Müslüman Kardeşler’in Yükselişi ve Düşüşü

Müslüman Kardeşler’in Yükselişi ve Düşüşü

24 Aralık 2019

NE İZLENİR?

Aile Olmak

Aile Olmak

3 Nisan 2020
Serçelerin Şarkısı

Serçelerin Şarkısı

11 Nisan 2019
İnsanın Ekini İfsad Edişinin Belgeseli: Gıda A.Ş.

İnsanın Ekini İfsad Edişinin Belgeseli: Gıda A.Ş.

26 Şubat 2019
Nar Şerbeti

Nar Şerbeti

22 Ocak 2019
Venhar Haber

Venhar Haber sitesi, yaşamın her alanında Kur'an merkezli bütüncül bir bakış açısını merkeze yerleştirmeyi gaye edinir. Sitemizde günlük haberler, düşünce yazıları, Müslümanların dertleri ile alakalı analizler, alıntı söyleşi ve makaleler, Türkiye’de Müslümanların gerçekleştirdiği faaliyetlerden özetler, videolar, fotoğraflar, Venhar tarafından gerçekleştirilen röportajlar, alıntı söyleşiler, okunması ve izlenmesi gereken envantere ait kritikler bulacaksınız. Makalelerden yazı sahipleri sorumludur.
Venhar Haber tarafından üretilen içerik, kaynak gösterilerek kullanılabilir. Emr-i bi'l Maruf ve Nehy'i An'il Münkerleriniz için lütfen bize yazın...

Sosyal Medya Hesaplarımız

Kategoriler

  • Venhar Yorum
  • Venhar Makaleler
  • Ne Okunur?
  • Ne İzlenir?
  • Kavramlar
  • Venhar Röportajlar
  • Öncü Şahsiyetler
  • Süreli İslami Yayınlar
  • Alıntı Söyleşi
  • Alıntı Makale
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Etkinlikler
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular

Yazarlar

  • Abdi KEÇELİ
  • Ahmet ALTINOK
  • Ahmet DURMUŞ
  • Arif BOTAN
  • Bünyamin ZERAN
  • Celal SANCAR
  • Dilek BUZ
  • Erdal BAYRAKTAR
  • Erdem ZERAN
  • Hasan BAKIRCI
  • Mehmed DURMUŞ
  • Mehmet Akif ÇOŞKUN
  • Sabri AYDIN
  • Şükrü HÜSEYİNOĞLU
  • Yakup DÖĞER

E-Posta Listemize Kaydolun!

E-Posta listemize kaydolarak öne çıkan makaleleri sürekli olarak takip edebilirsiniz.

*Lütfen gerçek hesaplar giriniz.

  • Ana Sayfa
  • Künye
  • İletişim

© 2018 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Yazarlarımız
  • Venhar Yorum Haber
  • Küçük Müslümanlar
  • Alıntılar
    • Alıntı Makale
    • Alıntı Söyleşi
  • İslam Dünyası
    • Filistin
    • Suriye
    • İran
    • Irak
    • Arakan
    • Pakistan
    • Yemen
    • B.Arap Emirlikleri
    • Diğer
  • Dünya
    • Ortadoğu
    • Amerika
    • Avrupa
    • Asya
    • Afrika
    • Diğer
  • Türkiye
    • Aile ve Çocuk
    • Aktüel
    • Eğitim
    • Ekonomi
    • Kültür & Sanat
    • Siyaset
  • Tavsiyelerimiz Var
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Kavramlar
  • Röportajlar
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular
  • Künye
  • İletişim

© 2018 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Hesabınıza aşağıdaki bölümden giriş yapabilirsiniz

Şifremi unuttum?

Kaydolmak için aşağıdaki formu doldurun

Tüm alanları doldurmanız gerekmektedir. Giriş

Şifrenizi kurtarın

Şifrenizi sıfırlamak için kullanıcı adı veya e-posta adresinizi girin.

Giriş