İngiliz sinir bilimi uzmanı Profesör PaulHoward-Jones, “Ailelerin endişelerini anlıyorum. Ancak tamamen yasaklamak da doğru değil. Birçok okul, cep telefonları ve cihazları sınıfta yasaklıyor. Teknoloji artık hayatımızın bir parçası ve önemli olan hiç kullanmamaları değil doğru kullanmaları” dedi.
Uzmanlar, çocuklara bilgisayarı tamamen yasaklamanın ya da tamamen serbest bırakmanın kesinlikle uzak durulması gereken bir tutum olduğunu belirtiyor.
Çocuğun bağımlılık sorunu ileri boyuttaysa ve çocukla anne-baba arasında büyük bir çatışma varsa mutlaka bir uzmandan yardım alınmalıdır.
Anne-babalar, çocuk üzerindeki denetimlerini artırabilmek için çocukla daha çok nitelikli zaman geçirmeye özen göstermelidir.
Birlikte oynayarak oyunun içeriklerini yönlendirebilirler. Örneğin; problem çözme, duygularını ifade etme ve empati kurabilmeye yönelik oyunlar geliştirebilirler.
Eğitim Bilimci Özgür Bolat, teknoloji bağımlılığının bir sorun olduğunu, bağımlılıkta 4 temel ihtiyacın yoksunluğunu sebep olarak gösteriyor.
– Anne-babası ya da öğretmeni ile güven ilişkisi kuramayan çocuklar.
– İkincisi insanın en temel ihtiyacı gelişim ihtiyacıdır. Gelişim ihtiyacını karşılayamayan çocuklar ve insanlar.
– Üçüncüsü insanın bir diğer temel ihtiyacı kendi seçimlerini yapmak. Kendi seçimlerini yapma özgürlüğü olamayan çocuklar.
– Dördüncüsü insanın keşfetme ihtiyacı vardır. İnsan bir şey öğrenince beyni dopamin salgılıyor. Keşfetme ihtiyacını karşılayamayan insanlar dopamin ihtiyacını dış etkenlerden karşılıyor.
Bolat’ın, “Aile aslında çocukla ilişki kuramıyor. Çocuklar bilgisayar yoluyla ilişki kuruyor ve bağımlılık bu şekilde artıyor” tespitini ciddiye almak gerekiyor.
Amerikan Pediatri Derneği, 2 yaşında bir çocuğun tablet, cep telefonu, bilgisayar ve televizyon gibi cihazların hepsi dahil olmak üzere 2 saati geçmeyecek şekilde kullanabileceğini söylüyor. Ama bu 2 saati de tek seferde değil yine parça parça, 15-20 dakikaya bölerek yapması gerekiyor.
2 yaşındaki bir çocuğun eline tablet verip puzzle yapmasına izin verirseniz, dokunamaz, 3 boyutlu hissedemez ve düşünemez.
Çocuğunuz bir şey yaparken elektronik cihazla mutlaka onunla olması, aktiviteyi paylaşması lazım ve bu da gelişimini olumlu etkiler.
Çünkü onunla beraber bakarken onunla konuşursanız düşünmesini sağlarsınız. Anne ev kadını,iş yapmak için tableti çocuğa veriyor. İşte maalesef en zararlı tip bu çocuğumuzu bilgisayar karşısına oturtup onunla cihazı baş başa bırakmak.
0 – 3 yaş grubunda cep telefonu, tablet gibi teknolojik cihazların kullanımı; konuşma gecikmesine, yutarak yemeyi artırdığı için yeme bozukluklarına, anne ile göz teması azaldığı için empati yeteneğinin gelişememesine neden olur.
3 yaş ve sonrası daha büyük çocuklarda ise öfke kontrol güçlüklerini ve takıntıları artırmaktadır. Her şeyi kontrol etme isteği ve hep istediğinin olmasını tutturma ataklarını çoğaltmakta, daha ileri yaşlarda uyku bozuklukları, duruş bozuklukları, kas gelişiminin bozulması ve obeziteye neden olmaktadır.
İlkokul çağlarında dikkati yoğunlaştırma, dikkati sürdürme ve başladığı işi bitirme konularında probleme neden oluyor.
Ortaokul döneminde erkeklerde, internet üzerinden oynanan PC oyun bağımlılığını artırıyor. Kızlarda ise sosyal medya kullanımı nedeniyle günlük hayat yaşanamaz hale geliyor, doğal sahici ilişkiler bozuluyor.
5 DAKİKA TEKNOLOJİK ALETLERDEN UZAK KALDIĞINDA ÇOCUKLAR KENDİNİ KÖTÜ HİSSEDİYOR
Özellikle sosyal medyada olmadığı anda telefondan 5 dakika bile uzak kalındığında çocuk ciddianksiyete bozukluğu yaşayabiliyor ve kendilerini hayattan dışlanmış hissetmeye başlıyor.
Uzmanlar, “3 yaşa kadar çocuklara kesinlikle, tablet ya da cep telefonu verilmemelidir” uyarısında bulunuyorlar.
Eğer çocuk üç kelimelik cümleler kurmaya başlarsa ancak o zaman verilebilir. Bu durumda da günde 2 – 3 defa, 10 dakikayı geçmeyecek şekilde kullanması yeterlidir. Ancak yemek yerken özellikle de ödül olarak asla ve asla teknolojik cihazlar çocuklara verilmemelidir.
Çocuğun sürekli cep telefonu ve bilgisayarla yaşamasının iki büyük tehlikesi:
1- Çocuğun sürekli elektromanyetik alana maruz kalmanın beyinde anatomik ve fonksiyonel olarak oluşturabileceği değişiklikler. Nöron yapısında nasıl değişiklik yapıyor bilmiyoruz ama hiçbir sakıncası yoktur diyemeyiz. Elinizden geldiğince elektromanyetik alandan uzak tutun.
2- Sürekli çocuğun elinde caydırıcı bir görev yapan ekranın bulunması çocuğu hayata karşı “seyirci” hale getiriyor.
Uzun süre tabletle uğraşan çocuklarda dikkat dağınıklığı, hayata müdahale problemleri, kendini ifade edememe, hislerini duygularını, düşüncelerini aktaramayan çocuklar olduğu görülüyor.
Yapılan bazı araştırmalarda uzun süre televizyon seyreden çocuklarda, ergenlik ve erişkinlik çağında asosyalliğin daha fazla olduğu görülmüştür.
Bilimsel uyarıları dikkate alın. Toplam günlük süre okul öncesi çağdaki çocuklarda 45 dakika, ilköğretim çocuklarında 1.5 saatten fazlaysa sınırlandırmaya gidilebilir. Lise öğrencilerinde ise hafta içi 2 saati aşmamalı.
Kural tanımayan ergenin gerekirse bir süre bilgisayarına el konulmalı, kullanımı kısıtlanmalı. Çocuklarının duygusal zekalarını geliştirmek isteyen anne-babalar problem çözme, düşünce ve duyguları ifade etmeye ve geliştirmeye yönelik program ve oyunlardan yararlanabilir.
Çocukları, arkadaşları ile doğal yollardan görüşmeleri için yönlendirebilir, onlara yeni olanaklaroluşturabilirler.
Çocuğun kullandığı bilgisayarda mutlaka güvenlik filtreleri kullanılmalıdır.
Sosyal paylaşım sitelerini kullanırken de kimlerle iletişim kurduğu takip edilmelidir.
Bilgisayar çocuğun odası yerine salon ya da oturma odası gibi ortak kullanım alanlarında bulundurulmalıdır.
Yeni Akit Osman Atalay
