8 Mart 2021 - Pazartesi
  • Ana Sayfa
  • Künye
  • İletişim
Sık Kullanılanlara Ekle
.......................
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
  • İslam Dünyası
    • Tümü
    • Arakan
    • B.Arap Emirlikleri
    • Diğer
    • Doğu Türkistan
    • Filistin
    • Irak
    • İran
    • Pakistan
    • Suriye
    • Yemen
    30 Yıl Önce Yaşanan ve Hemen O Gün Unutulan Katliam

    30 Yıl Önce Yaşanan ve Hemen O Gün Unutulan Katliam

    Suriyeli Çocuklar Geceleri Nerede Uyuyor?

    Suriyeli Çocuklar Geceleri Nerede Uyuyor?

    Sanat ve Savaşın Sürrealist Yansıması

    Sanat ve Savaşın Sürrealist Yansıması

    İngiliz-Yahudi Ortaklığında Amerikan’nın Yeni Siyaseti

    İngiliz-Yahudi Ortaklığında Amerikan’nın Yeni Siyaseti

    Kültür Ve Direniş

    Kültür Ve Direniş

    1948 Yılında Ne Olmuştu?

    1948 Yılında Ne Olmuştu?

  • Dünya
    • Tümü
    • Afrika
    • Amerika
    • Asya
    • Avrupa
    • Diğer
    • Ortadoğu
    Önümüzdeki Dönemde Çin Dijital Parasının Yayılışına Şahitlik Edeceğiz

    Önümüzdeki Dönemde Çin Dijital Parasının Yayılışına Şahitlik Edeceğiz

    Fransa’da Müslümanları Hedef Alan Yasa Kabul Edildi

    Fransa’da Müslümanları Hedef Alan Yasa Kabul Edildi

    Kazananı Olmayan Savaş

    Kazananı Olmayan Savaş

    Müslümanca Duruş Örnekleri

    Müslümanca Duruş Örnekleri

  • Türkiye
    • Tümü
    • Aile ve Çocuk
    • Aktüel
    • Eğitim
    • Ekonomi
    • Kültür & Sanat
    • Siyaset
    Dilipak: Ben Size Farklı Bir 28 Şubat’tan Söz Edeceğim

    Dilipak: 8 Mart ve..

    Çıkacak Yasayla Her Yıl Sokak Köpeği Vahşetini Yaşayan 180 Bin Kişinin Ahı Alınmaz mı?

    Çıkacak Yasayla Her Yıl Sokak Köpeği Vahşetini Yaşayan 180 Bin Kişinin Ahı Alınmaz mı?

    Çocuk ve Muhabbet

    Çocuk ve Muhabbet

    Sağcılık-Solculuk ve Metin Yüksel

    Sağcılık-Solculuk ve Metin Yüksel

    Yaslandığın Duvar Üstüne Göçerse!

    Yaslandığın Duvar Üstüne Göçerse!

    Post-truth Çağı Erkenden Yakaladık

    Post-truth Çağı Erkenden Yakaladık

  • Yazarlar
  • Alıntılar
    • Tümü
    • Alıntı Makale
    Hz.İbrahim’in Kur’an’daki Sıfatlarının Ahlaki Değerler Açısından İncelenmesi

    Hz.İbrahim’in Kur’an’daki Sıfatlarının Ahlaki Değerler Açısından İncelenmesi

    İnsanı da tabiatı da israf çılgınlığı bitirecek

    İnsanı da tabiatı da israf çılgınlığı bitirecek

    Dalgınlık Üzerine

    Dalgınlık Üzerine

    Kültür Ve Direniş

    Kültürel Kuşatma ve Müslümanlar

    Herkesin Bir Plânı Var!

    Doğu da Batı da Allah’ındır!

    Körleştirme Aydınlığa Karşı

    El Altında Bekletilen İnsan

    Anlamın İkamesi

    Gökyüzü Gibi Bir Şey

    Fransa İçin ‘gerçek İslam bu değil’ Zamanı

    Fransa İçin ‘gerçek İslam bu değil’ Zamanı

    Biz Bilinci

    Biz Bilinci

    Trending Tags

    • Abdulaziz Kıranşal
    • Abdurrahman Dilipak
    • Abdurrahman Arslan
    • Ahmet Taşgetiren
    • Alev Alatlı
    • Ali Bulaç
    • Ali Haydar Haksal
    • Atasoy Müftüoğlu
    • Atilla Özdür
    • D. Mehmet Doğan
    • Erol Göka
    • Gökhan Özcan
    • Hayrettin Karaman
    • İsmail Kılıçarslan
    • İbrahim Kahveci
    • Murat Bardakçı
    • Taha Kılınç
    • Yavuz Bahadıroğlu
    • Yıldıray Oğur
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
    • Tümü
    • Alıntı Söyleşi
    • Venhar Ropörtaj
    Erdemli İnsan, Yaşamış Olduğu Tüm Şartlarda Esas Duruşunu Bozmayan Kimsedir

    Erdemli İnsan, Yaşamış Olduğu Tüm Şartlarda Esas Duruşunu Bozmayan Kimsedir

    İngiliz-Yahudi Ortaklığında Amerikan’nın Yeni Siyaseti

    İngiliz-Yahudi Ortaklığında Amerikan’nın Yeni Siyaseti

    Korkulması Gereken Robotların İnsanlaşmasından Ziyade İnsanların Robotlaşması

    Korkulması Gereken Robotların İnsanlaşmasından Ziyade İnsanların Robotlaşması

    Ömer Behmen Hayat Hikayesini Anlattı

    Ömer Behmen Hayat Hikayesini Anlattı

    Trump, uluslararası sağ popülist hareketin başı artık

    Trump, uluslararası sağ popülist hareketin başı artık

    Alev Alatlı: Siz Neyseniz Eğitim Sistemi Odur

    Alev Alatlı: Siz Neyseniz Eğitim Sistemi Odur

  • Venhar ÇocukYENİ
    • Küçük Müslümanlar
  • İslam Dünyası
    • Tümü
    • Arakan
    • B.Arap Emirlikleri
    • Diğer
    • Doğu Türkistan
    • Filistin
    • Irak
    • İran
    • Pakistan
    • Suriye
    • Yemen
    30 Yıl Önce Yaşanan ve Hemen O Gün Unutulan Katliam

    30 Yıl Önce Yaşanan ve Hemen O Gün Unutulan Katliam

    Suriyeli Çocuklar Geceleri Nerede Uyuyor?

    Suriyeli Çocuklar Geceleri Nerede Uyuyor?

    Sanat ve Savaşın Sürrealist Yansıması

    Sanat ve Savaşın Sürrealist Yansıması

    İngiliz-Yahudi Ortaklığında Amerikan’nın Yeni Siyaseti

    İngiliz-Yahudi Ortaklığında Amerikan’nın Yeni Siyaseti

    Kültür Ve Direniş

    Kültür Ve Direniş

    1948 Yılında Ne Olmuştu?

    1948 Yılında Ne Olmuştu?

  • Dünya
    • Tümü
    • Afrika
    • Amerika
    • Asya
    • Avrupa
    • Diğer
    • Ortadoğu
    Önümüzdeki Dönemde Çin Dijital Parasının Yayılışına Şahitlik Edeceğiz

    Önümüzdeki Dönemde Çin Dijital Parasının Yayılışına Şahitlik Edeceğiz

    Fransa’da Müslümanları Hedef Alan Yasa Kabul Edildi

    Fransa’da Müslümanları Hedef Alan Yasa Kabul Edildi

    Kazananı Olmayan Savaş

    Kazananı Olmayan Savaş

    Müslümanca Duruş Örnekleri

    Müslümanca Duruş Örnekleri

  • Türkiye
    • Tümü
    • Aile ve Çocuk
    • Aktüel
    • Eğitim
    • Ekonomi
    • Kültür & Sanat
    • Siyaset
    Dilipak: Ben Size Farklı Bir 28 Şubat’tan Söz Edeceğim

    Dilipak: 8 Mart ve..

    Çıkacak Yasayla Her Yıl Sokak Köpeği Vahşetini Yaşayan 180 Bin Kişinin Ahı Alınmaz mı?

    Çıkacak Yasayla Her Yıl Sokak Köpeği Vahşetini Yaşayan 180 Bin Kişinin Ahı Alınmaz mı?

    Çocuk ve Muhabbet

    Çocuk ve Muhabbet

    Sağcılık-Solculuk ve Metin Yüksel

    Sağcılık-Solculuk ve Metin Yüksel

    Yaslandığın Duvar Üstüne Göçerse!

    Yaslandığın Duvar Üstüne Göçerse!

    Post-truth Çağı Erkenden Yakaladık

    Post-truth Çağı Erkenden Yakaladık

  • Yazarlar
  • Alıntılar
    • Tümü
    • Alıntı Makale
    Hz.İbrahim’in Kur’an’daki Sıfatlarının Ahlaki Değerler Açısından İncelenmesi

    Hz.İbrahim’in Kur’an’daki Sıfatlarının Ahlaki Değerler Açısından İncelenmesi

    İnsanı da tabiatı da israf çılgınlığı bitirecek

    İnsanı da tabiatı da israf çılgınlığı bitirecek

    Dalgınlık Üzerine

    Dalgınlık Üzerine

    Kültür Ve Direniş

    Kültürel Kuşatma ve Müslümanlar

    Herkesin Bir Plânı Var!

    Doğu da Batı da Allah’ındır!

    Körleştirme Aydınlığa Karşı

    El Altında Bekletilen İnsan

    Anlamın İkamesi

    Gökyüzü Gibi Bir Şey

    Fransa İçin ‘gerçek İslam bu değil’ Zamanı

    Fransa İçin ‘gerçek İslam bu değil’ Zamanı

    Biz Bilinci

    Biz Bilinci

    Trending Tags

    • Abdulaziz Kıranşal
    • Abdurrahman Dilipak
    • Abdurrahman Arslan
    • Ahmet Taşgetiren
    • Alev Alatlı
    • Ali Bulaç
    • Ali Haydar Haksal
    • Atasoy Müftüoğlu
    • Atilla Özdür
    • D. Mehmet Doğan
    • Erol Göka
    • Gökhan Özcan
    • Hayrettin Karaman
    • İsmail Kılıçarslan
    • İbrahim Kahveci
    • Murat Bardakçı
    • Taha Kılınç
    • Yavuz Bahadıroğlu
    • Yıldıray Oğur
  • Tavsiyeler
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Röportajlar
    • Tümü
    • Alıntı Söyleşi
    • Venhar Ropörtaj
    Erdemli İnsan, Yaşamış Olduğu Tüm Şartlarda Esas Duruşunu Bozmayan Kimsedir

    Erdemli İnsan, Yaşamış Olduğu Tüm Şartlarda Esas Duruşunu Bozmayan Kimsedir

    İngiliz-Yahudi Ortaklığında Amerikan’nın Yeni Siyaseti

    İngiliz-Yahudi Ortaklığında Amerikan’nın Yeni Siyaseti

    Korkulması Gereken Robotların İnsanlaşmasından Ziyade İnsanların Robotlaşması

    Korkulması Gereken Robotların İnsanlaşmasından Ziyade İnsanların Robotlaşması

    Ömer Behmen Hayat Hikayesini Anlattı

    Ömer Behmen Hayat Hikayesini Anlattı

    Trump, uluslararası sağ popülist hareketin başı artık

    Trump, uluslararası sağ popülist hareketin başı artık

    Alev Alatlı: Siz Neyseniz Eğitim Sistemi Odur

    Alev Alatlı: Siz Neyseniz Eğitim Sistemi Odur

  • Venhar ÇocukYENİ
    • Küçük Müslümanlar
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Venhar Haber
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
Ana Sayfa Makaleler

1924 Siyasî Olayları ve Hilafetin Kaldırılması

Hilafetin kaldırılması Yeni Türkiye’de laikliğin bir nevi devlet eliyle bir zemine oturtulması olarak görülebilir. Bundan hemen sonra Medreseler, tarikat, tekke ve zaviyeler kapatılacak yeni kanunlar Avrupa’dan ithal edilecektir.

Yazar: Abdi KEÇELİ
3 Mart 2019
Kategori: Makaleler, Venhar Özel
0
0
1924 Siyasî Olayları ve Hilafetin Kaldırılması
PaylaşTweetleWhatsapp ile GönderE-posta Gönder

1924 Yılında Gelişen Siyasî Olaylar ve Hilafetin Kaldırılması

 

Cumhuriyetin ilanından hemen sonra dikkat çekici bazı ara kanunlar ve kararlar da alınır. Bunların başında seferberliğin kaldırılması kanunu gelmektedir. Osmanlı Hükümeti 3 Ağustos 1914’te seferberlik ilan etmişti. Bu kanun 31 Ekim 1923’te yani Cumhuriyet’in ilanının ikinci günü kaldırılmış, tam on yıl fiilen sürmüştür.

Genel af yasası da bu ara meclise getirilir, Asker kaçakları ve hatta düşmana yardım edenler dahi bu af yasasından daha sonra yararlanacaktır.

Bu arada bir önceki yazımızda bahsettiğimiz Rauf Bey’in İstanbul basınına Cumhuriyetin oldubittiye getirildiği tarzında ki beyanatlarından dolayı hükümet Rauf Bey’in Ankara’ya gelip mecliste savunma vermesini ister. 22 Kasım günü Meclis’e gelerek sekiz saat süren bir müzakerede kendini savunur. Ancak İsmet Paşa ve arkadaşları ona çok ağır ithamlarda bulunarak karşı cephe alırlar. Ve konuşmanın devamında İsmet Paşa, Rauf Bey’i hedef alarak ikilik çıkardığını ifade ettikten sonra bizzat sorar:

“Rauf Beyefendi beyanatlarında gördüğümüz noktaları geri alarak, bu Fırka içinde yaşamak kararında mıdırlar?…”[1] Rauf Bey kendisine yöneltilen eleştirilere cevaben “ikilik iddiasında bulunmadığını, kendisi hata etmişse hükümetinde hataları olduğunu, İstanbul’da her mebusa davetname gönderildiği halde kendisine gönderilmediğini, içtihatlarını söylemek namuskârlık olduğunu, kendisini, söylediklerini yalamaya mecbur etmek, memleketin hayrına olmadığını etraflıca anlatarak ‘hata etmedim, ben buna katiyen kaniim. Hüküm sizindir, karar sizindir, vicdan benimdir. Şahıslar payidar değildir. Fikirler her zaman payidardır.”[2]

Rauf Bey salonu terk ederken onu destekleyen alkışların varlığı ise meclisin bir başka çatışmaya gebe olduğunu, meclisin hiçte uysal olmadığını açıkça ortaya çıkmıştı. Rauf Bey, İstanbul’dan dönerken istasyonda oldukça kalabalık bir şekilde yolcu edilmişti. Bu onun ağırlığını ortaya koyuyor ve hükümette bunun farkındaydı. İsmet Paşa, tüm bu yaşananlardan sonra kürsüye tekrar gelerek “Rauf Bey, açıklamalarında Fırkayı tatmin etmiştir” diyerek olayı kapattı.

HİLAFET MESELESİ:

Yeni Türkiye’yi kuran önder kadro Hilafet meselesini hemen ortadan kaldırmak istiyor, Gazi’ye göre Hilafet “zevaidden lüzumsuz fazlalıktan” ibaret olarak görülüyordu. İstanbul’da halife Abdülmecid’in bazı davranışlarını mesela cuma selamlığını kalabalık tutması gibi törenler; Ankara’da sinirlilik havası meydana getiriyor, Ankara’ya nispet yapar bir davranış olarak algılanıyordu. Tabi bu söylemler fırsata zemin hazırlamaktan ibaretti. Beklenen fırsatta gecikmeden geldi.

Daha önce değindiğimiz gibi milliyetçi/ ulus devletlerin genel siyaset anlayışı olan dış güçler siyaseti, imdada yetişerek Halife meselesine son verilecektir.

Meselenin birden sahneye çıkışını bir dış müracaat kolaylaştırdı. Hindistan’dan, Ağa Han ile Emir Ali’nin, Halifenin siyasi durumunun korunması ve güçlendirilmesi için İsmet Paşa’ya yazdıkları bir mektubun İsmet Paşa’nın eline varmadan 24 Kasımda bazı İstanbul gazetelerinde yayınlanması Ankara’nın elini kolaylaştırdı. Bu mektubun daha muhatabını bulmadan[3] İstanbul gazetelerinin eline geçmesi üzerine harekete geçildi. Haberi yayınlayan gazeteciler; İstanbul’da şüpheli bir organ olan İttihat ve Terakki namına hazırlık yaptığı sanılan Tanin gazetesinde Hüseyin Cahit, İkdam Gazetesinden Ahmet Cevdet, Tevhid-i Efkar gazetesinden Velid Ebuzziya ile birlikte İkdam ve Tevhid-i Efkar’ın müdürleri hakkında işlem yapılması gündeme geldi. İsmet Paşanın girişimiyle meclis 22’ye karşı 156 oy çokluğu ile İstanbul’da istiklal mahkemesinin kuruluşuna karar verdi. İlginçtir, oylamada hükümete karşı ret kullananlar ileride yeni kurulacak Terakkiperver partisinin üyeleri olacaktı. Aslına bakılacak olursa bu olayın asıl meselesi, gazetecilerden ziyade Hilafet meselesiydi.

Nitekim İstanbul’da mahkeme sürerken, Mustafa Kemal, harp oyunları için İzmir’e gitti. Fevzi Paşa, Karabekir ve Ali Fuat Paşalarda İzmir’de toplandılar. Harp oyunları sırasında Gazi, Halifeliğin kaldırılacağı hakkındaki tasavvur ve görüşlerini arkadaşlarına açıkladı. Bu arada Gazi’ye bir suikast yapılacağı hakkında bir haber yayıldı haber Gazi’ye duyuruldu. Derhal resmi tedbirler alınarak Gazi’nin de tedbirli bulunması hükümetçe hatırlatıldı. Nitekim Gazi eşi ile İzmir’den gece ayrıldı. Fakat ayrılışından önce ordu müfettişi Ali Fuat Paşayla şöyle konuştu:

“Sene başı yaklaştı yeni senede bazı mühim icraatımız olacak bunları Ankara’daki arkadaşlarla müzakere ettikten sonra hemen icraatına geçeceğiz hilafetin kaldırılması ile Osmanlı Hanedanı’nın mensuplarının Türkiye’den çıkarılmaları, Şeriye ve Evkaf Vekaleti, Erkanı Harbiyei Umumiye Vekaletinin kaldırılması, müstakil bir Erkanı Harbiyei Umumiye Reisliği nin kurulması tedrisatın birleştirilmesi gibi… Siz bunlara Ne dersiniz?

Fuat Paşa bunları elbette tasvip etti, bunları Laikliğin icaplarından saydı, nede olsa kendisi Fransız mektebi mezunu idi.” [4]

İslam dini topluluğun her yönüyle ilgilenip davranışları tayin ettiğinden devletin kanunlarının önemli bir kısmı dini esaslara dayanmaktaydı. Laik sistemde siyasi kararların dine aykırı olmadığına dair fetvalar verilmesi gerekliliğinden dolayı Hilafetin, salt dini bir kurum olarak kalması imkânsızdı. Devrimci kadronun yapmak istediği ıslahata İslami grupların karşı koymasıyla karşılanacağına mutlak nazarıyla bakılabilir. Halifenin yalnız Müslüman Türklerin değil tüm Sünni Müslümanların da önderi olduğu göz önünde bulundurulmalıydı. Kurtuluş Savaşı sırasında Hint Müslümanları Halifenin kurtarılması için milliyetçilere para yardımında bulunmuşlar ve savaştan sonra da Halife, Müslüman devletlerden gelen temsilcileri kabul etmeye devam ediyordu. Türkiye’deki İslamcı gruplar da halifenin etrafında toplanarak siyasi muhalefetlerini bu yolla etkin kılmaya çalışıyorlardı. Özet olarak Halifenin milliyetçi hükümete bir rakip teşkil edeceği anlaşılmaya başlandı. İslam dini, “Müslümanları taraftarlarının teşkil ettiği bir topluluk olarak görüyordu. Topluluk İçindeki bütün fertler, dil, gelenek, yaşadıkları bölge ırk veya etnik menşe farkı gözetmeksizin kardeştirler. Oysa Milli Devlet, vatandaşlarının, kendilerini diğer ülkelerin vatandaşlarından ayrı ve başka hissetmelerini ister. Diğer bir deyimle Milli Devlet, vatandaşları arasında biraz dışarıyı sevmeme ister. Milli Sınırları aşan akımlar ise milliyetçilik duygusunu zayıflatıcı niteliktedir. İslam her ne kadar Türkler arasında birleştirici bir rol oynuyorsa da Halifenin varlığı dinin uluslararası yönünü kuvvetlendiriyordu. Bu bakımdan İslam ile milliyetçilik arasında teorik bir çatışma vardı. Ayrıca hem İslam hem de milliyetçilik, vatandaşların en yüksek sadakatlerini talep ediyordu. Milliyetçiler en üstün sadakatin kendilerine bağlanmasını istiyorlardı.[5]

Gazi’nin 14 Şubat 1924 günü İzmir’e hareketinden önce, İsmet paşa ile Hilafetin kaldırılması meselesinin gündem edildiği, bu meselenin milliyetçilik duygusuna engel teşkil ettiği ve üzerinde durulması gerektiğini anlamamızda bir sakınca yoktur. Çünkü Hilafet meselesini daha evvel İzmit’te gazetecilerle görüşerek kamuoyunu bu konuda hazırlamalarını istemişti.[6] Şubat ayının sonlarında mecliste yapılan müzakere sırasında fırtına koptu. Saruhan vekili Vasıf Bey Cumhuriyetin ikiliklere izin veremeyeceğini belirten bir takrir vererek “Cumhuriyeti tehdit etmekte olan Hilafet müessesinin kaldırılmasını, eski hanedan mensuplarının memleket dışına çıkarılmasını, öğretim ve adalet sistemlerinin birleştirilmesini, Şeriye Bakanlığı’nın ve Genel Kurmay Başkanlığının kabineden çıkarılmasını istedi.”[7] Müfit Bey, “mademki hanedan mensupları bize ihanet ettiler bu mübarek Türkiye Cumhuriyeti topraklarında yerleri yoktur.”[8] Cumhuriyeti kuran kadroları daha evvel Peygamber ve arkadaşlarına benzeten Mehmet Emin Yurdakul ise “…Dinin bekçisi olarak ben bu çatının altında toplanan kardeşlerimi, ulemayı, milletimi görüyorum. Bundan başka hiçbir vasıta kabul etmiyorum. Ya hep ya hiç”[9] gibi çıkışlardan da anlaşılıyor ki yeni siyasal rejimin kadroları zihinleri alıştırmak için daha evvel hem basına hem de siyasetçilere brifingler vererek meseleyi iki koldan ve kısa yoldan halletmenin yoluna gitmiştir.

Nitekim 1 Martta meclis konuşmasında dinin siyasetten ayrılması ve tedrisat konusuna vurgu yaparak konuşmasına devam eden İsmet Paşa, “Tarihin herhangi devrinde bir Halife bu memleketin mukadderatına karışmak arzusunu zihninden geçirirse o kafayı behemehal koparacağız.”[10] Diyerek bundan sonra Hilafet arzulayanların sonlarının pekte iyi olmayacağının işaretini veriyordu.

1 Mart 1924 günü Meclis, Hindistan’dan gelen mektup gündem edilerek Hilafetin kaldırılması ile birlikte bazı maddelerin müzakereleri ile başlamıştı. 3 Mart 1924 Günü Hilafetin lağvı, Hanedanın memleketten ihracı, Şeriyye ve Evkaf Vekâletleri ile Erkanı Harbiyye Umumi Vekaletinin kaldırılmasına ilişkin takrir ile birlikte, Tevhidi Tedrisatın bir vekalette toplanması müzakereleri yapıldı ve bunun neticesinde Meclis, 429, 430 ve 431 numaralı kanunları çıkararak Halifeliği resmen kaldırdı. Bu kanunlara göre Şeriyye Vekaleti yerine aynı gün Diyanet işleri Başkanlığı; Erkanı Harbîye Vekaleti ise müstakil bir kurum olarak Genel Kurmay Başkanlığı olarak değiştirildi.

Diyanet İşleri bundan sonra kendi personelinin sevk ve idaresine karışacak, siyasete asla karışmayacaktı.

Tedrisat kanunu ile eğitim tek bir çatı altında Maarif vekaletine girmesi ile bu alanda birçok değişikliğe gidildi. Yeni rejim için eğitimin temeli milliyetçilik olacaktı. Medreselerin de bu vekalete bağlanması ile artık memlekette din âlimi yetiştirilmesi imkansızlaştırıldı. Bundan sonra okullarda milliyetçilik duygusunun doğması, yükselmesi ve gelişmesi oranında yer verilecekti.

Yeni Cumhuriyetin ayakta kalabilmesinin tek çıkar yolu eğitimdi. Ancak iktisadi açıdan oldukça zor günler geçiren yeni devletin eğitime ayıracak fazla parası yoktu. Yine de eldeki imkanları kullanarak bu meseleye önem verdi. Öncelikle öğretmen okulları ve dar gelirli çocuklar üzerinde yoğunlaşıldı. Bu iki konunun milliyetçi yeni rejim için dikkatle seçildiğini söyleyebiliriz. Yeni devrimin kampanyasını yapma görevi yeni öğretmenlerin olacaktı. Osmanlıdan gelen dar gelirlilerin okuma yazma konusunda hep kenarda kaldığını hatırlarsak yeni rejim dar gelirli çocukları devlet yatılı okullarında okutarak onların meseleye daha sıkı sarılmalarına vesile olacaktır. Amaç, yeni öğretmenlerin halk ile teması daha kolay olacak, yeni rejimin halk ile devlet arasında en etkili sözcüsü durumuna gelecektir.

Hilafetin kaldırılması Yeni Türkiye’de laikliğin bir nevi devlet eliyle bir zemine oturtulması olarak görülebilir. Bundan hemen sonra Medreseler, tarikat, tekke ve zaviyeler kapatılacak yeni kanunlar Avrupa’dan ithal edilecektir.

1924 sonları yeni bir muhalefet partisi kurulacağını öğrenen Mustafa Kemal, bunu fırsata çevirerek ordu üzerinde ki hakimiyetini de güçlendirir. O zamanlar hem mebus, hem komutanlık görevini yürüten Paşaların ya ordudan ya da vekillikten istifa etmelerini ister. Bu durum aynı zamanda muhalif Paşaları da bir nevi sindirme politikasıdır. Bunun üzerine Fevzi Çakmak Paşa, İzzettin Paşa, Ali Hikmet Paşa, Şükrü Paşa ve Fahrettin Paşa isteği yerine getirir ve mebusluktan istifa ederler. Ancak Cevat Paşa ile Cafer Tayyar Paşa mebusluğu tercih eder. Böylece M. Kemal, ordu üzerindeki otoritesini pekiştirmiş ve yeni rejim ordusunun da temelini atmış olur.

Yine 1924 sonlarına doğru Ali Fuat Cebesoy, Kazım Karabekir ve Rauf Orbay yeni bir parti kurma konusunda anlaşırlar. Cumhurbaşkanının tarafsız olması gerektiğini ve Parti başkanlığını bırakması gerektiğini ifade ederler. Zaten bunu zaman zaman dillendiriyorlardı. Mustafa Kemal’in, muhalifler arasında gerçekleştirilen toplantılar hakkında çok iyi bilgilendiğinden şüphe yoktur. Muhaliflerin adımlarını iyi takip eden ve buna göre siyasi tavrını ortaya koyan Gazi, muhafazakar bir kent olan Trabzon’a gider ve orada yaptığı konuşma da kendisinin Halk Fırkası tarafında olduğunu ve Fırka başkanlığını bırakmayacağını söyleyerek muhaliflerine göndermede bulunur. Bu arada “Trabzon halkının kendisini soğuk karşılamasının sonucu valiyi görevden alır.”[11]

Cumhuriyetin birinci yılı böylece son bulur ancak bir sonraki yıl oldukça çetin geçmeye gebedir.

 



[1] Ş.S. Aydemir , Tek Adam , c.3, s. 160
[2] Ş.S.Aydemir, aynı Yer
[3] Hint Müslümanları tarafından gönderilen Bu mektup aslında Mustafa Kemal’den halife olmasını isteyen bir mektuptur. Bu mektup aynı zamanda bu kuruma hücum etmek fırsatını verdi. Yani bu mektup Mustafa Kemal Kendisinin hiçbir anlamı kalmayan bu görevi kabul etmeyeceği gibi mektubun Türkiye’nin iç işlerine karıştığını ve dolayısıyla hilafetin kaldırılması gerektiğini ileri sürdü. Yine bu mektup Başbakan İsmet İnönü ile birlikte gazetelere de gönderilmiş, gazeteler bunu yayınlamıştır. 3 Mart’ta hilafetin kaldırılması kararlaştırıldı aynı kararlar Şeriye ve Evkaf Vekaleti kaldırıldı halife Abdülmecid ve diğer Hanedan mensupları Türkiye’yi Türkiye’de ikamet edemeyecekleri kabul edildi Osmanoğlu Ailesi 5 Mart günü Türkiye’den ayrıldı Bu suretle Osmanlı Devleti’nin iki temel Kurumu ve Hanedan bertaraf edildi. Dr.İlter Turan, Cumhuriyet Tarihimiz, yönet matbaası , 1969 İst. S. 79
[4] Ş. Süreyya Aydemir, Tek adam cilt 3, Yükselen matbaası, 1969 s.168
[5] Dr. İlter Turan. Age. S. 78
[6] Konu ile ilgili geniş bilgi için bkz. . Ahmet Emin Yalman, Gördüklerim ve Geçirdiklerim, 2. Cilt, Pera Turizm ve Tic. Yay. 2. Baskı, İst. 1997, s.823-827
[7] Yalman, Gördüklerim, geçirdiklerim, c.2 s.926
[8] Yalman, aynı yer,
[9] Yalman, aynı yer,
[10] Ş. Süreyya Aydemir, Tek Adam, cilt 3 Yükselen Matbaası İst. 1969 s.168
[11] Zürcher, Terakkiperver Fırkası , s.68

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

VENHAR YAZARLARI

Bünyamin ZERAN
Bünyamin ZERAN

Civilization/Medeniyet

Mehmet Akif COŞKUN
Mehmet Akif COŞKUN

Kendimizi Aramaklar Yolculuğu 2

Yakup DÖĞER
Yakup DÖĞER

Yaslandığın Duvar Üstüne Göçerse!

Mehmed DURMUŞ
Mehmed DURMUŞ

Kitap Tanıtımı : İslam Topraklarındaki Rejimleri Anlamak

Ahmet ALTINOK
Ahmet ALTINOK

Vahdeti Gündemde Tutmak

Ahmet DURMUŞ
Ahmet DURMUŞ

Şimdi mi ? آٰلْـٰٔنَ

Şükrü HÜSEYİNOĞLU
Şükrü HÜSEYİNOĞLU

Kapitalizme Teolojik Hizmete Mûti, “Protestan Papazlığı” Heveslileri-2-

Sara ŞENTÜRK
Sara ŞENTÜRK

Yalnızlık, Yanlışlık Yaptırır Çoğu Kez

YAZARIN SON YAZILARI

  • “Makbul Vatandaş”ın Peşinde
    18 Kasım 2019
  • Kızılderililer Nasıl Yok Edildi?
    27 Nisan 2019
  • Modern Türkiye’nin Doğuşu
    4 Nisan 2019
  • Türkiye’de Saltanat Sonrası Siyasal Olaylar -1923-
    1 Ocak 2019
  • Mudanya Mütarekesi ve Saltanatın Kaldırılması
    16 Aralık 2018
  • Türkiye’de Siyasal Sistemin İnşaası
    30 Kasım 2018
  • Tahrif Din Adamlarıyla Olur
    27 Ekim 2018
  • FURKAN AYI
    27 Temmuz 2018

İLGİ GÖRENLER

  • “İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

    “İslam Güncellenmeli” Diyen Haham!

    1583 paylaşım
    Paylaş 1583 Tweet 0
  • Ahmet Altınok ile Hollanda’daki Yaşam Üzerine Söyleşi

    101 paylaşım
    Paylaş 101 Tweet 0
  • Türbanlı Anneler ve Seküler Kızları

    77 paylaşım
    Paylaş 77 Tweet 0
  • Cemal Granda:Atatürk’ün Uşağının Gizli Defteri

    0 paylaşım
    Paylaş 0 Tweet 0
  • M.İkbal Durmuş Komünizm-Sosyalizm

    1 paylaşım
    Paylaş 1 Tweet 0

NE OKUNUR?

Altı Çizilenler 4

Altı Çizilenler 7

6 Mart 2021
Altı Çizilenler 2

Altı Çizilenler 6

23 Şubat 2021
Altı Çizilenler 4

Altı Çizilenler 5

17 Şubat 2021
Altı Çizilenler 4

Altı Çizilenler 4

13 Şubat 2021

NE İZLENİR?

Aile Olmak

Aile Olmak

3 Nisan 2020
Serçelerin Şarkısı

Serçelerin Şarkısı

11 Nisan 2019
İnsanın Ekini İfsad Edişinin Belgeseli: Gıda A.Ş.

İnsanın Ekini İfsad Edişinin Belgeseli: Gıda A.Ş.

26 Şubat 2019
Nar Şerbeti

Nar Şerbeti

22 Ocak 2019
Venhar Haber

Venhar Haber sitesi, yaşamın her alanında Kur'an merkezli bütüncül bir bakış açısını merkeze yerleştirmeyi gaye edinir. Sitemizde günlük haberler, düşünce yazıları, Müslümanların dertleri ile alakalı analizler, alıntı söyleşi ve makaleler, Türkiye’de Müslümanların gerçekleştirdiği faaliyetlerden özetler, videolar, fotoğraflar, Venhar tarafından gerçekleştirilen röportajlar, alıntı söyleşiler, okunması ve izlenmesi gereken envantere ait kritikler bulacaksınız. Makalelerden yazı sahipleri sorumludur.
Venhar Haber tarafından üretilen içerik, kaynak gösterilerek kullanılabilir. Emr-i bi'l Maruf ve Nehy'i An'il Münkerleriniz için lütfen bize yazın...

Sosyal Medya Hesaplarımız

Kategoriler

  • Venhar Yorum
  • Venhar Makaleler
  • Ne Okunur?
  • Ne İzlenir?
  • Kavramlar
  • Venhar Röportajlar
  • Öncü Şahsiyetler
  • Süreli İslami Yayınlar
  • Alıntı Söyleşi
  • Alıntı Makale
  • İslam Dünyası
  • Dünya
  • Türkiye
  • Etkinlikler
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular

Yazarlar

  • Abdi KEÇELİ
  • Ahmet ALTINOK
  • Ahmet DURMUŞ
  • Arif BOTAN
  • Bünyamin ZERAN
  • Celal SANCAR
  • Dilek BUZ
  • Erdal BAYRAKTAR
  • Erdem ZERAN
  • Hasan BAKIRCI
  • Mehmed DURMUŞ
  • Mehmet Akif ÇOŞKUN
  • Sabri AYDIN
  • Şükrü HÜSEYİNOĞLU
  • Yakup DÖĞER

E-Posta Listemize Kaydolun!

E-Posta listemize kaydolarak öne çıkan makaleleri sürekli olarak takip edebilirsiniz.

*Lütfen gerçek hesaplar giriniz.

  • Ana Sayfa
  • Künye
  • İletişim

© 2018 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Yazarlarımız
  • Venhar Yorum Haber
  • Küçük Müslümanlar
  • Alıntılar
    • Alıntı Makale
    • Alıntı Söyleşi
  • İslam Dünyası
    • Filistin
    • Suriye
    • İran
    • Irak
    • Arakan
    • Pakistan
    • Yemen
    • B.Arap Emirlikleri
    • Diğer
  • Dünya
    • Ortadoğu
    • Amerika
    • Avrupa
    • Asya
    • Afrika
    • Diğer
  • Türkiye
    • Aile ve Çocuk
    • Aktüel
    • Eğitim
    • Ekonomi
    • Kültür & Sanat
    • Siyaset
  • Tavsiyelerimiz Var
    • Ne Okunur?
    • Ne İzlenir?
  • Kavramlar
  • Röportajlar
  • Venhar Web TV
  • Fotoğrafların Dili
  • Duyurular
  • Künye
  • İletişim

© 2018 Venhar Haber – Rabbi için namaz kılan ve dik duran bir nesile…

Hesabınıza aşağıdaki bölümden giriş yapabilirsiniz

Şifremi unuttum?

Kaydolmak için aşağıdaki formu doldurun

Tüm alanları doldurmanız gerekmektedir. Giriş

Şifrenizi kurtarın

Şifrenizi sıfırlamak için kullanıcı adı veya e-posta adresinizi girin.

Giriş